Teimlai ar y pryd fod prisiau uchel cig oen yn yr archfarchnadoedd yn gwbl afresymol ac annheg, yn wir yr oedd pris un goes ganddynt hwy yn uwch na'r tâl â dderbyniai ef a llawer amaethwr arall, am oen cyfan! Bu'n protestio, do, ond penderfynodd fod yn rhaid gwneud mwy na hynny, roedd yn rhaid canfod ffordd o ddod â'i gynnyrch at wraig y ty, mewn dull mwy uniongyrchol a thorri allan y gwr canol fel petae.

Mewn trafodaeth anffurfiol gyda David Roberts, cigydd lleol, deallodd Dewi fod nifer sylweddol o ymwelwyr ag Aberdyfi wedi dychwelyd adre o'u gwyliau yr haf hwnnw gyda chyflenwad o gig oen blasus Cymreig na phrofwyd ei debyg ganddynt o'r blaen.

Marchnata uniongyrchol
Sbardunwyd ef i ddatblygu'r syniad o farchnata ei gynnyrch yn uniongyrchol i'r bobl hyn yn gyson a gwahoddwyd rhai o'i gyfeillion ato i drafod y posibiliadau. David Roberts, gyda'i brofiad fel cigydd, ym naturiol oedd un o'r rhai cyntaf i dderbyn yr alwad er nad yw ef bellach â rhan yn y fenter. Un arall a wahoddwyd oedd Aled Rees o Bennal, nid yn unig oherwydd ei gysylltiadau amlwg â byd amaeth ond hefyd oherwydd ei brofiad a'i ymwneud gydag ymwelwyr. Amaethwr arall a dderbyniodd yr alwad i sicrhau fod cyflenwad digonol o gig safonol oedd Idris Evans o Gwm Maethlon.

Pa mor dda bynnag fo unrhyw gynnyrch, mae'n rhaid ei farchnata'n effeithiol ac yn y cyswllt hwn galwyd ar arbenigedd Gwyn Evans o Fro Ddyfi gyda'i brofiad o fyd busnes ynghyd â Meirion Roberts, eto o Bennal, gyda'i ddawn arbennig ym maes cyfrifiadureg.

Lansio cwmni Cig Oen Cymreig Uniongyrchol
Canlyniad y trin a'r trafod trylwyr a ddilynodd oedd lansio cwmni cydweithredol Cig Oen Cymreig Uniongyrchol. "Direct Welsh Lamb", ym Mhenmaendyfi ym Mehefin 1999 gyda Dewin gadeirydd iddo. Cyflenwi pecynnau deniadol ac amrywiol o gig oen Cymreig ar gyfer gwraig y ty a wna'r cwmni ac erbyn hyn caiff cymaint ag oddeutu hanner cant or pecynnau hyn eu hanfon yn wythnosol i bob rhan o Brydain yn dilyn archebion cyson ar eu gwefan effeithiol.

Mae'r hedyn a blannwyd ac a eginodd ar lannau'r Ddyfi yn 1998 bellach wedi tyfu ac yn datblygu'n llwyddiannus. Er mai un cigydd rhan-amser a gyflogid ar y dechrau, penodwyd cigydd llawn-amser erbyn hyn ac mae swydd weinyddol lawn-amser ychwanegol bellach yn bodoli yn ogystal â rhai rhan amser. Datblygwyd rhan o hen stabl ar fuarth Esgairyfela i'r ansawdd ofynnol ar gyfer y cigydd hwn ac mae cynlluniau ar droed i ddatblygu gweddill yr adeilad trwy gymorth cyllid cynllun Amcan Un fel y gellir ehangu'r busnes i gynnwys gwerthiant pecynnau cyffelyb o gig eidon erbyn yr haf gan gyflogi cigydd ychwanegol efallai.

Mynd allan at y cwsmer a Delia Smith!
Yn ddiweddar cysylltodd cynrychiolydd or Ymddiriedolaeth Genedlaethol sy'n marchnata Cig Oen Mynydd Cymreig eu ffermydd yn Eryri, â'r cwmni i geisio cyngor, cymorth a chydweithrediad a'r gobaith yw y bydd hyn yn agor drysau i archebion pellach. Cred y cwmnin gryf hefyd mewn mynd â'u cynnyrch yn uniongyrchol at y cwsmer trwy ymweld â phrif Sioeau Bwyd Prydain megis y "BBC Good Food Show" a gynhelir yn flynyddol yn yr NEC yn Birmingham. Yno y daethant i gysylltiad â'r enwog Delia Smith, gwraig sydd â chysylltiadau teuluol agos â Thywyn, gyda llaw, ac yr oedd y gogyddes adnabyddus wedi ei phlesio gymaint ag ansawdd y cig oen fel y trefnodd fod linc i wefan y cwmni bellach ar gael oi gwefan bwysig a phoblogaidd hi ei hunan, ac eisoes, gwelwyd dylanwad hynny ar niferoedd yr ymholiadau ar archebion.

Ychydig wythnosau'n ôl derbyniodd y cwmni achrediad gan Freedom Foods yn ogystal, sef meincnod yr RSPCA mewn hwsmonaeth, a gobaith y Cadeirydd yw y bydd yr hawl i gynnwys y logo hwn ar eu cynnyrch yn fodd ychwanegol i hyrwyddo gwerthiant.

Wrth daflu trem yn ôl dros y pum mlynedd a aeth heibio, nododd Dewi Owen werthfawrogiad y cwmni o gymorth sawl unigolyn a mudiad. Cydnabu gyfraniad Elwyn Vaughan ac asiantaeth CYMAD am eu cymorth au hanogaeth ar ddechraur fenter a chyfeiriodd hefyd at gyfraniad gwerthfawr pobl fel Howard Davies sy'n hyrwyddo prosiectau cefn gwald. Ond y ffactor bwysicaf o ddigon yn llwyddiant y cwmni, yn ôl Dewi, oedd bodolaeth lladd-dy lleol yn Nhywyn gan y byddai wedi bod yn gwbl amhosibl gweithredu mewn unrhyw fodd hebddo..

Gobaith i Gymru
Er ei bod hin argyfwng o hyd ar gefn gwlad ar lawer cyfrif dangosodd Dewi, Aled, Idris, Gwyn a Meirion trwy eu hagwedd ddi-ildio, eu menter, eu dyfalbarhad au hysbryd cydweithredol, fod yna obaith o hyd i Gymry lleol yn yr ardaloedd gwledig a bod rhagolygon am yfory gwell ar y gorwel.

Rheidrwydd yw mam pob dyfais yn ôl hen air ar rheidrwydd yn yr achos hwn oedd ymladd ac nid ildio. Llongyfarchiadau calonnog i chi hogia, fe haeddwch bob llwyddiant a ddaw ich rhan.