BBC HomeExplore the BBC
Mae’r dudalen yma wedi cael ei harchifo ac nid yw’n cael ei diweddaru bellach. Mwy am dudalennau sydd wedi eu harchifo.

LLUN
17eg Tachwedd 2014
Hygyrchedd
Geiriau Yn Unig
Papurau Bro

BBC Homepage
BBC Cymru
BBC Lleol

CymruGoOrGoDdCanolDeOrDeDd
»

Canolbarth

Newyddion Lleol

Chwaraeon

Y Tywydd

Teithio

Bywyd Bro

Digwyddiadau

Papurau Bro

Trefi

Oriel yr Enwogion

Hanes

Lluniau

Gwegamerâu

Eich Llais

BBC Vocab
OFF / I FFWRDD
» Turn ON
Troi YMLAEN
» What is VOCAB? Beth yw GEIRFA?
 

Ymateb

Cymorth

Wedi mwynhau'r ddalen hon?
Anfonwch hyn at gyfaill!

 
Yr Ysgub
Y Parchedigion E Yendall, Michael Bennett, Michael Balkwill a John Thelwell Pasiant - Cronicl o Lansilin
Awst 2005
Bu pasiant am hanes Llansilin yn llwyddiant mawr. Adroddiad gan L. M. Jones

Roedd yr Eglwys yn Llansilin yn llawn i'r pedwar perfformiad o'r pasiant - Cronicl o Lansilin - ac ni chawsant eu siomi. Bu'r cwmni'n ymarfer am wythnosau, a rhoisant wledd bydd yn anodd ei guro.

Bras hanes ydoedd o Eglwys Llansilin o tua 500 O.C. tan y presennol, a phwy feddyliai bod ardal mor fach â chymaint o hanes diddorol yn perthyn iddi. Wrth gwrs ni wyddys dim o hanes Silin, 'does dim cronicl am y saint cynnar ond mai mynaich oeddynt yn sefydlu eglwysi dan yr hen Eglwys Geltaidd.

Awdur y pasiant oedd y Ficer y Parchedig Christopher Carter ac ef gyfansoddodd rhan fwyaf o'r geiriau i'r caneuon. Y mae'n cyfaddef iddo gael ychydig o gymorth, ac er mai Saesneg oedd yr iaith eto cofiodd mai Cymry fyddai'r cymeriadau ar hyd yr oesoedd ac enwau Cymraeg oedd ganddynt.

Y Ficer gymerodd ran Silin a chanodd benillion o eiddo'i hun i agor y pasiant. Cawsom gip ddychmygol o helynt codi Clawdd Offa, codi'r eglwys a'r garreg gyntaf yn y deuddegfed ganrif. Gan fod Llansilin ar y ffin rhaid oedd trafod cyfreithiau'r ddwy wlad a chawsom weld y pendefigion yn cyfarfod wrth fwrdd y Tri Arglwydd i'w penderfynnu. Wrth gwrs gwrthryfel Owain Glyndwr ddaeth a Llansilin i'r amlwg, gweld llosgi Sycharth a'r Llan yn effeithiol dros ben, a phan ail-godwyd yr Eglwys rhoddodd Gwenhwyfor rodd o ffenestri lliw.

Gyda dyfodiad y Tuduriaid yn Frenhinoedd a thorri oddi wrth Eglwys Rhufain a gorfodi cyfreithiau Saesneg daeth anghydfod rhwng ac ymysg teuluoedd yr ardal ac ymhen amser y Rhyfel Cartref gyda milwyr Cromwell a Siarl I yn yr ardal. Unwaith eto difrodwyd yr Eglwys a'r ffenestr hardd a Cromwell yn stablu'i geffylau yno.

Ond daeth heddwch a phlant yr ysgol yn dawnsio a chlosio'n orfoleddus bod y Frenhiniaeth wedi'i hadfer. Atgyweiriwyd yr Eglwys a daeth yn enwog trwy William Williams - Llefarydd y Senedd - Huw Morys Pontymeibion, bardd a gladdwyd wrth fur deheuol yr Eglwys, ymweliad George Borrow, Dewi Silin y Ficer a greodd sgandal wrth garu morwyn y dafarn. Yna yn niwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg atgyweiriwyd yr Eglwys gan y Parch David Davies.

Yna cafwyd helynt ynglyn â'r Datgysylltiad ac i gofflhau'r milwyr syrthiodd yn y Rhyfel Byd Cyntaf codwyd Neuadd Goffa a agorwyd gan y Fonesig Margaret Lloyd George. Ychydig am Eglantyne Jebb ac i ddiweddu'r pasiant cafwyd crynodeb gan y Ficer o ail-diwnio'r clychau a chael un cloch newydd. Yn ystod y pasiant cafwyd unawdau gan Henry, Trefor Fodwen, Edgar, Edith a Llew Ellis a Pharti Plygain. Rhoddwyd y diweddglo gyda'r cast a'r plant yn canu.

Roedd y pasiant yn rhywbeth nas anghofir yn fuan gan i bawb wneud gwaith mor ganmoladwy. Diolch yn fawr iawn i bawb am roi o'u hamser ac i'r Ficer am lunio'r sgript.

Nac anghofio diolch i Elizabeth Bickerton am gyfeilio ar y delyn a Trefor Plas ar y drwm, y cynorthwywyr tu ôl i'r llenni yn ddynion merched, ac i Gaynor Richfield am gyfarwyddo a'u rhoi ar y ffordd. Hefyd i bawb a ddaeth o bell ac agos (un o ganol Sir Aberteifi).

Adroddiad gan L. M. Jones


Cyfrannwch
Cyfrannwch i'r dudalen hon!

Ychwanegwch eich sylwadau i'r dudalen fan hyn:
Enw a lleoliad (e.e. Angharad Jones o Lanymddyfri):

Sylw:




Mae'r BBC yn cadw'r hawl i ddewis a golygu sylwadau. Darllenwch sut i wneud y siwr caiff eich sylwadau eu cyhoeddi. I anfon cyfraniad mwy, cysylltwch â ni.


0
C2 0
Pobol y Cwm 0
Learn Welsh 0
BBC - Cymru - Bywyd - Pobl - A-B


About the BBC | Help | Terms of Use | Privacy & Cookies Policy