Boqollaal qof oo ku dhintay duqeyn ka dhacday cusbitaal ku yaalla Qasa iyo xaaladihii ugu dambeyay

Tebin toos ah

1. 6 Oktoobar 2023Dad 'Nabi Ciise ka baadi-goobayay Itoobiya' oo la qabtay

   Xubno ka tirsan kaniisad oo la sheegay inay ka tageen Uganda oo ay ku sugnaayeen deegaanka Nangatom ee Koonfurta dalka Itoobiya si ay uga fogaadaan qiyaamaha ayaa dib loogu celiyay dalkooda bilo ka dib.

   Sida laga soo xigtay mas’uuliyiinta Uganda, xubnaha kaniisadda oo tiradooda lagu sheegay 80 qof ayaa wadaadkooda ku qanciyay inay tagaan Itoobiya oo ay iska soomaan.

   Waxaa la sheegay in xerta wadaadku loo sheegay in ay “la kulmi doonaan Ciise masiix” ka dib marka ay soomaan 40 maalmood.

   Halkan ka sii akhri

2. 6 Oktoobar 2023Gantaalladii iyo duqeymihii ugu darnaa abid oo lagu garaacay Ukraine

   Warbaahinta dalka Ruushka ayaa ku soo warramaysa in milateriga ay fuliyeen labaatan duqeyn oo xaga cirka ah halka ay sidookale gantaallo ku garaaceen Ukraine iyagoo bartilmaamedsaday bariga dalkaasi.

   Ilaa konton iyo koow qof ayaa lagu soo warramayaa inay ku geeriyoodeen gantaallo uu Ruushka ku garaacay deegaanka Kupyansk, dadkaas oo badankood ka qeyg galayay aas loo sameynayay nin askari ahaa.

   Dowladda Moscow weli si toos ah ugama jawaabin weerarka oo la sheegay in si ku tala gal ah loo fuliyay. Aqalka cad ee Mareykanka ayaa weerarkaas ku tilmaamay mid laga naxo.

   Mas'uuliyiinta Ukraine, waxay sheegeen in qoys kasta oo ku nool deegaankaas ay saameyn ka soo gaartay weerada isugu jira duqeymaha iyo gantaallada lagu garaacay.

   Dagaal culus ayaa aaggaas ka dhacayay todobaadyadii u dambeeyay, iyadoo Ruushku isku deyaya inuu dib u qabsado dhul uu lumiyay sanadkii la soo dhaafay.

3. 6 Oktoobar 2023maxay mucaaradka koonfur galbeed ka doonayaan Dhuusamareeb?

   Waxa saaka lagu wadaa in magaalada Dhuuso-mareeb ay u safraan siyaasiyiinta ka soo hor-jeeda maamulka Koonfur galbeed Soomaaliya, kuwaas oo ay ka mid yihiin guddoomiyayaashii hore ee baarlamaanka Soomaaliya, madaxweynihii hore ee koonfur-galbeed, wasiiro iyo siyaasiyiin kale.

   Waxay magaaladaas kula kulmi doonaan madaxweynaha Soomaaliya Xassan Sheekh Maxamuud oo labadii bilood ee u dambeeyay ku sugnaa Dhuusanareeb, kaas oo ay sheegeen inuu ka codsaday kulan ay yeeshaan.

   Qorshaha siyaasiintaas ayaa marka hore ahaa, in shalay oo 5-ta bisha ku beegnayd aadaan magaalada Dhuusamareeb ee xarunta maamulka koonfur galbeed, balse waxay safarkooda u baajiyeen inay Dhuusamareeb aadaan. Waxay sheegeen in kulankaas kadib ay aadi doonaan Baydhabo.

   Weli waxaa uu khilaaf ka taaganyahay xilliga rasmiga ah oo uu dhacayo muddo xileedka dowladda koonfur galbeed, oo heshiis bilowgii sanadkan la gaaray uu xilheynta ugu kordhiyay ilaa dhammaadka Oktoobar.

   Siyaasiinta ayaa labadii todobaad ee u dambeeyay ku sugnaa magaalada Nairobi ee dalka Kenya, shirkaas oo ay uga hadlayeen arrimaha doorashooyinka koonfur galbeed iyo dagaalka ka dhanka ah al-shabaab.

   Safarka siyaasiintan waxaa ka sii horeeyay safar uu talaadadii la soo dhaafay isla Dhuusamareeb ku tegay madaxweuynaha koonfur galbeed, Cabdicasiis Laftagareen oo halkaas kula kulmay madaxweyne Xassan Sheekh.

   Arrimaha ugu waaweyn ee ay ka wada hadleen waxa kamid ahaa arrimaha siyaasadda iyo doorashooyina koonfur galbeed.

   Waxaa loo badinayaa in kulanka xubnaha mucaaradka koonfur galbeed iyo madaxweyne Xassan Sheekh diiradda lagu saari doono arrimaha doorashooyinka maamulka koonfur galbeed.

   "Raalli kama nihin in muddo kororsi loo sameeyo" madaxweyne Cabdicasiis Xasan (Laftagareen)

   Maxaa ka dhacaya Koonfur Galbeed Oktoobar kadib?

   Doorashada Soomaaliya: 'Musharraxiinta is hubeynaya waxaan ula dagaallamaynaa sida al-Shabaab'

4. 6 Oktoobar 2023Weydiinta ugu badan: Maxaa ka jira in GYM-ka lagu gaabto?

5. 6 Oktoobar 2023War naxdin leh oo farriin u ah dadka doonaya inay Mareykanka galaan

   Maamulka madaxweynaha Mareykanka, Joe Biden ayaa lagu wadaa inuu derbi ka dhiso koonfurta gobolka Texas, si loo yareeyo sara u kaca qulqulka muhaajiriinta.

   Derbiga oo dhererkiisu yahay ilaa 20 mayl (32km) ayaa laga dhisi doonaa deegaanka Starr ee dhaca xadka uu la leeyahay Mexico, halkaas oo laga soo wariyay tira dad badan ay ka soo talaabeen.

   Sanadkii 2020-kii Madaxweyne Biden ayaa balan qaaday inuusan dhisi doonin derbi kale hadii la soo doorto..

   Hadaba, sidee ayay tallaabadan u arkaan dadka Soomaalida ah ee deggan Minnesota? waa kuwan qaarkood oo BBC-da la hadlay.

   Jahawareer ka taagan xuduudda Mexico iyo Maraykanka

   Mareykanka oo ciidamo dheeraad ah geynaya xadka Mexico

   Mexico oo sheegtay inay ka soo baxday heshiiskii ay la gashay Mareykanka

6. 6 Oktoobar 2023Sababta guurka qaraabada looga mabnuucayo dalalkan ay Soomaalida ku badan tahay

7. 5 Oktoobar 2023

   Tebinteenii tooska aheyd waa inaga intaa. Waad mahadsantihiin dhamaantiin

8. 5 Oktoobar 2023Mareykanka oo war ka soo saaray xarigga musharaxa mucaaradka Uganda

   Mareykanka ayaa sheegay in xariga Bobi Wine iyo xubnaha kale ee mucaaradka Uganda ay ka dhigantahay in dimuquraadiyadda Dalkaas ay sii yaraaneyso.

   Bobi Wine ayaa waxaa garoonka diyaaradaha ee Entebbe ka soo qaaday askar ka tirsan ciidamada ammaanka mar uu ka soo laabtay safar uu dibadda ugu maqnaa. Ka dib waxa ay ciidamadu u kaxaysteen gurigiisa isaga oo aan raali ka ahayn. Booliska ayaa sheegay in socdaal la qorsheeyay oo ka dhacay garoonka uu ahaa mid sharci darro ah.

9. 5 Oktoobar 2023Musharaxa ugu weyn mucaaradka Uganda oo sheegay in xabsi guri ku jiro

   Booliska dalka Uganda ayaa sunta dadka ka ilmeysiisa ku furay taageerayaasha musharaxa ugu weyn mucaaradka Bobi Wine inay gaaraan gurigiisa oo ku yaala duleedka caasimada Kampala. Horay waxaa garoonka diyaaradaha ee Entebbe ka soo qaaday askar ka tirsan ciidamada ammaanka mar uu ka soo laabtay safar uu dibadda ugu maqnaa. Ka dib waxa ay ciidamadu u kaxaysteen gurigiisa isaga oo aan raali ka ahayn. Booliska ayaa sheegay in socdaal la qorsheeyay oo ka dhacay garoonka uu ahaa mid sharci darro ah.

   Bobi Wine ayaa ka horyimid madaxweyne Yoweri Museveni doorashadii ugu dambeysay, waxaana marar badan la xiray. Waxaa lagu eedeeyay khiyaano qaran sanadkii 2018. Kooxaha xuquuqda ayaa sheegay in eedeymo been abuur ah muddo dheer loo adeegsan jiray in lagu caburiyo mucaaradka Uganda.

   "Si sharci darro ah ayay igu soo qabteen sidaad aragteen, sida aan hadda u hadleynona xabsi guri ayaan ku jiraa, askar iyo booliisba way dhammaadeen," Wine ayaa u sheegay saxafiyiinta gurigiisa waqooyiga caasimadda Kampala.

10. 5 Oktoobar 2023Haweenaydii u hiilisay danyarta Soomaalida ee ugu dambeyn gacantooda ku baxday

11. 5 Oktoobar 2023Ciidamada Israel oo toogasho ku dilay labo nin oo Falastiini ah

    Ciidamada Israel ayaa toogasho ku dilay labo nin oo Falastiini ah, xilli ay weerar ku qaadeen xero qaxooti oo ku taal Daanta Galbeed ee waqooyiga la heysto.

    Dhimashada ayaa dhacday intii uu socday dagaal ka dhacay magaalada Tulkarem. Shan askari oo Israa’iiliyiin ah ayaa sidoo kale ku dhaawacmay ka dib markii ay haleeshay firir ka soo baxay bam gacmeed.

    Ciidanka ayaa sheegay in ay ka wadeen xeradaasi dad laga soo qab qabtay.

    Waxaa sanadkan kor u kacay rabshadaha ka dhacay Daanta Galbeed oo in ka badan laba boqol oo Falastiiniyiin ah iyo soddon iyo laba Israa’iiliyiin ah lagu dilay.

12. 5 Oktoobar 2023Waa kuma ninka la dhashay Taakeeye ee ku dhintay dagaalkii Shalay ee Shabaab?

13. 5 Oktoobar 2023Wararkii ugu dambeeyay ee xaaladda Gobolka Mudug

    Warrarka laga helayo Gobolka Mudug ee Soomaaliya ayaa sheegaya in maanta xaaladdu daganayd kaddib dagaalkii cuslaa ee shalay ka dhaacay aagga tuulada Shabeelow ee koonfurta Gobolka, halkaas oo ay isku fara saareen ciidamada dawladda iyo kuwa Al-Shabaab. Inkastoo maanta aan dagaal toos ah la soo warin haddana waxa jiray duqeyn xagga cirka ah oo laga fuliyay aaggaga ay labad dhinac isku hor fadhiyaan.

    Dawladda ayaa sheegaysa in tobannaan ka tirsan Al-Shabaab lagu dilay dagaal kii shalay, halka Al-Shabaab-na ay leeyhiin waxan dilnay tobannnaan ka tirsan ciidanka dawladda.

    Gobolka Shabeellaha Dhexena wali waxa iska hor’imaadyo goosgoos ah laga soo werinayaa dhulka hawdka ah ee in dhawaallaba ay ku dagaalamayeen Ciidamada Dawladda iyo kuwa Al-Shabaab.

14. 5 Oktoobar 2023Dood xoog leh oo ka dhalatay baraha bulshada kadib hadal ka carasiiyey dhallinyaro Soomaali ah

    Dood xoog leh ayaa ka dhalatay baraha bulshada ka dib marki mid ka mid ah dadka caanka ka ah warbaahinta Kenya uu jeediyey hadal ka carasiiyey dhallinyaro Soomaali ah.

    Andrew Kibe oo ah shaqsi magac ku dhex leh warbaahinta iyo baraha bulshada oo ku hadlaya hadallo Soomaalida ula muuqday anshax xummo ayaa la soo dhigay barta TikTok.

    Qayb ka mid ah muuqaalkaas wuxuu ku sheegay in Soomaalida ay tahay “in dib loo celiyo haddii aysan si wanaagsan u dhaqmin”, laakin ma uusan sheegin waxa uu ula jeedo “si wanaagsan”.

    Isagoo ku hadlayey luqadaha Sawaaxiliga iyo Ingiriiska oo isku dhex jira ayuu sidoo kale Andrew Kibe wax ka sheegay dumarka Soomaalida ah, kuwaasoo aan ka gaabsannay in aan halkan ku soo qorno bacdamaa ay ka baxsan yihiin anshaxa.

    Dadka dhaliilsan waxay ku doodayaan in aysan jirin sabab uu ugu mashquulo qaab nololeedka ummad kale iyo dhaqankooda.

    Waa kuma Andrew Kibe:

    Andrew Kibe wuxuu soo jeedin jiray barnaamij idaacadeed la yiraahdo NRG Breakfast club, kaasoo laga dhegeysto Nairobi iyo magaalooyin kale 06:00 -10:00 subaxnimo.Wuxuu markii dambe u wareegay Idaacad FM ah oo la yiraahdo Kiss FM.

    Waxbarashadiisa wuxuu ku dhamaystay Nairobi, waxaana la sheegaa inay isku iskuul ka soo wada baxeen Senator Mutula Kilonzo Jr oo ka tirsan aqalka senetka Kenya.

    2012 wuxuu u tartamay kursiga baarlamaanka ee xaafadda Langata, waxaase akaga guulaystay Joash Olum.

    Mar uu shil galay wuxuu Andrew Kibe sheegay in uu qabo xanuun maskaxeed (Depression). Shilkaas ayaa ahaa mid noloshiisa uu ku weyn lahaa, laakinse wuu ka soo bogsooday.

    2019 ayaa maxkamad la horgeeyey ka dib markii uu ku guul darraystay inuu bixiyo lacag uu ku lahaa nin ay wada shaqayn jireen, Joshua Weru, taasoo gaarayso laba malyan iyo bar shilinka Kenya ah. Wuxuu qirtay inuu lacagtaas qabo, taasoo uruuraysay 7 sano.

    Warbaahinta ka sokow wuxuu ka mid yahay dadka macluumaadka badan galiya Internetka.

    Eafeed.com waxay ninkan ku tilmaantay inuu yahay nin muran dhexda kaga jira “macluumaad af-xumo ahna abuura”. Sida ay bartaas sheegayso wuxuu ka hadlaa arrimaha galmada, xiriirka, dumarka iyo khamriga.

    Bartaas waxay kaloo sheegtay in Kibe uu sheegay inuu mar guursaday, laakinse guurkaas uu ahaa mid warqad kaliya ku kooban. Inta la ogyahay wuxuu dhalay wiil 15 jir ah.

    Bishii aan soo dhaafnay ayaa shirkadda Youtube waxay ka xirtay bartii uu ku lahaa, waxaana bartiisa ku xirnaa 470,000. Waxaa kale oo macluumaadkiisa seeddexda kun ee fiidiyow gaaraya ay soo jiiteen in la daawado160 malyan oo jeer.

    TRT Afrika waxay ku tilmaantay “qof weerara dadka magaca leh, ama isticmaala hadal aad u adag, soona jiita fikrado taban oo ka yimaada dadka cabanaya”.

    Andrew Kibe oo sida la sheego dhashay Luulyo 197, wuxuu in muddo ah ku noolaa Maraykanka wuxu sidoo kale mar soo noqday baadari diinta masiixiga faafiya.

15. 5 Oktoobar 2023Gabadii ugu horreeysay ee Soomaali-Maraykan ah oo wariye ka noqota Magaalooyinka Mataanaha ah

    Magaalada Minnesota ee dalka Mareykanka waxaa ku nool Soomaalida ugu badan marka laga reebo Soomaaliya. Hadda markii ugu horeysay magaalooyinka mataanaha ah ee Minneapolis–Saint Paul waxay heleen weriye Soomaali-Maraykan ah oo ka soo waranta xarun TV maxalli ah.

    Ubax Cali waxay war soo tabiye u tahay talefishinka WCCO oo ku yaalla Minneapolis–Saint Paul, gobolka Minnesota ee dalka Mareykanka.

    Ubax Ali, oo 25 jir ah, waa weriyihii ugu horreeyay ee Soomaali ah ee ka soo waranta magaaloyinka mataanaha ah.

    Ubah oo wareysi siineysay warbaahinta MPR News ayaa tiri"Markii aan u sheegay hooyaday in aan aadayo St. Cloud si aan u sii wado saxaafadda, kaliya ayay madaxa ruxday, oo waxay ti tiri hooyo, ma jiro qof kula mid ah TV-ga Mareykanka ka shaqeeya. Oo waxaan ku iri, waan ogahay, laakiin arrimuhu way isbedelaan, oo waxaan u socdaa in aan riyadeyda ka dhabeeyo . Wax kale oo aan ku fiicanahay ma jiraan. Tani waa waxa aan ku fiicanahay. Waxayna ii ogolaatay inaan riyadeyda ka rumeeyo . Qoyskaygu waxay had iyo jeer igu taageri doonaan in aan riyooyinkeyga ka rumeeyo."

16. 5 Oktoobar 2023Maxaa lagu ogaaday baaritaanka cusub ee lagu saameeyay meydka iyo xabaalaha?

17. 5 Oktoobar 2023Maxay tahay rasaasta ay laheyd Iiraan oo uu Mareykanka u wareejiyay Ukraine?

    Mareykanka ayaa u diray Ukraine ku dhawaad ​​1.1 milyan oo rasaas ah oo laga qabtay Iran sanadkii hore, sida ay sheegeen militariga Mareykanka.

    Taliska dhexe ee Mareykanka ee Centcom oo kormeera howlgallada ka socda Bariga Dhexe ayaa sheegay in rasaasta lagala wareegay markab ku sii jeeday Yemen bishii December.

    Xulafada reer galbeedka ee Ukraine ayaa dhawaan ka digay in khadadka wax soo saarkooda ay la halgamayaan sidii ay ula socon lahaayeen heerka ay Ukraine u adeegsanayso rasaasta.

    Centcom ayaa sheegtay in rasaastaas Iran ay laheyd loo wareejiyay Ukraine Isniintii.

18. 5 Oktoobar 2023Hogaamiyihii Militariga Burkina Faso oo xilka ka qaaday Taliyihii Booliska

    Hoggaamiyaha ku meel gaarka ah ee Burkina Faso ayaa beddelay madaxa booliiska daba-galka ah ee dalkaas, in ka badan toddobaad ka dib markii taliska talada haya uu sheegay in uu baajiyay isku daygii afgambi.

    Ibrahim Traoré ayaa Arbacadii u magacaabay Lt Col Kouagri Natama inuu bedelo Lt Col Evrard Somda, oo hogaaminayay ciidanka gendarmerie tan iyo sanadkii hore.

    Mr Traoré waxa kale oo uu bedelay saraakiishii loo xil saaray maaraynta saadka iyo qalabka ee ciidamada Burkinabe iyo kuwa gendarmerie.

    Toddobaadkii hore, askarta Burkina Faso ayaa xiray afar sarkaal oo booliis ah oo looga shakisan yahay inay ka qaybqaateen "shirqoolkii ka dhanka ahaa amniga gobolka".

19. 5 Oktoobar 2023Sakariye Xaaji: Markii ay gabadhiisu ku tiri 'Waan ku jeclahay'

20. 5 Oktoobar 2023Dhageyso: Ciidamada deegaanka oo ka warramaya wixii shalay ka dhacay Shabeelow

    Xoogagga deegaanka Shabeelow oo shalay dagaal culus uu ka dhacay ayaa dhankooda qirtay in dagaalka uu khasaare ka soo gaaray maadama sida ay sheegeen uu dagaalku xoogganaa.

    Dagaalka oo u dhaxeeyay ciidamada dowladda oo gacan ka helaya kuwa deegaanka iyo kuwa Al-Shabaab ayaa lagu tilmaamay inuu ka mid ahaa kuwii ugu cuslaa ee waayadan dhaca.

    Mid ka mid ah mas'uuliyiinta hoggaamineysa ciidamada qabaa'ilka ee shalay Shabeelow kula dagaallamay Al-Shabaab ayaa tilmaamay in ay hadda iyagu joogaan deegaannadii dirirtu ka dhacday isla markaana aaney welwel ka qabin in dagaal rogaal-celis ah Al- Shabaab ku soo qaadaan.

    Sheekh Cabdi Mannaan oo ka mid ah hoggaamiyaasha ciidamada deegaanka ayaa BBC-da uga warramay sida uu dhacay dagaalkii shalay