"ترکي ځواکونو د کردانو زیتون لوټلي دي"

کله چې د تېر کال جنورۍ کې ترکیې د سوریې شمال کې د زیتون څانګه په نوم پوځي عملیات پیل کړل، ډېرو دا یو کمپاین وباله، خو ترکیې هغه مهال ویل چې موخه یې له سیمې د خلکو مدافع قطعو لرې کول دي.

ترکیه له ډېر وخت راهیسې خپله خاوره کې هم له کورد ځواکونو سره لاس او ګرېوان ده.

* کردان څوک دي؟

* ترکیه: کردي پي کې کې ډله له منځه وړو

دا هېواد سوریه کې کورد ځواکونه هم د پي کې کې یا کوردستان کارګر ګوند برخه بولي.

ترکیه کې د پي کې کې فعالیت بند دی.

د زیتون څانګې له عملیاتو یو کال تېرېږي او داسې ښکاري چې ریښتونې مانا یې خپله کړې ده.

هغوی زیتون غلا کړل

د ترکیې کوردان او د عفرین سیمې اوسېدونکي د ترکیې ځواکونه د سیمې د زیتون په لوټولو تورنوي.

ترکیه کې کوردۍ ورځپاڼې (یني اوزګورپولیتیکا( کې یو کالم لیکوال لیکي: "کله چې ترکیې دا سیمې ونیولې، د زیتون زرګونه ونې پرې شوې، له هغه مهال راهیسې ویل کېږي چې د ترکیې ځواکونه زیتون لوټلو ته تللي وو".

دا خبره د زیتون حاصلاتو د ټولولو په وخت پورته شوه.

* ترکیه: "امریکا دې له ترهګرو سره نه یو ځای کېږي"

* کورد ټولپوښتنه، عراق ماتېږي که بله جګړه کې ښکېلېږي؟

د تېر کال سپټمبر کې د عفرین ښار د کرونګرۍ شورا یوه چارواکي د پي کې کې اړوند خبري شبکې ته وویل، چې ترک ځواکونو د عفرین خلکو د زیتون ونې ضبط کړې دي او محصولات یې ترکیې ته وړي.

د دې چارواکي په خبره، زیتون او غوړي یې د عفرین د ډېری خلکو د عاید سرچینه ده.

د دې لپاره چې ووینو دغه سیمه کې زیتون څومره حساسه مسله ده، عفرین کې د کوردي ځواکونو یوه ډله د زیتون غوسه نومېږي او له ترک ځواکونو سره نښتې کوي.

ترکیه څه وايي؟

ترکیه مني چې له عفرین سیمې یې زیتون ترلاسه کړي دي، خو وايي، موږ پر دې سیمه ولکه کړې او د ځايي چارواکو په ملاتړ یې زیتون محصول ټولوو.

د ترکیې د کرونګرۍ وزیر تېر نومبر کې خپل پارلمان ته وویل، چې نږدې ۶۰۰ ټنه زیتون یې هېواد ته وارد شوي دي:

"موږ نه غواړو چې د زیتون عاید د پي کې کې لاس ته ورشي، موږ غواړو چې د عفرین هر عاید زموږ لاس ته راشي، دا سیمه زموږ واک کې ده".

د ترکیې حکومت پلوه رسنۍ هم د عفرین د زیتون پر مارکېټ د حکومت د کنټرول هرکلی کوي.

خو ترکیه کې د زیتون ځینې تولیدوونکي د حکومت دغه ګام اندېښمن کړي دي.

سوریې سره په پوله کیلیس ولایت کې یوه ځايي ورځپاڼه وايي، د عفرین زیتون تېلو یا غوړیو د ځايي محصولاتو بیه کمه کړې ده.

دا ورځپاڼه د کرونګرو له خولې زیاتوي: "کیلیس کې له کرونګرۍ او زیتون له تولید زموږ لږ عاید هم ختمېږي".

ترکیه کې د زیتون محصولات

که څه هم د ترکیې حکومت وايي، چې د عفرین زیتون لږ محصول د دغه هېواد د زیتون بیه ډېره نه اغېزمنوي، خو یوه کالم لیکوال دنیا ورځپاڼه کې لیکلي دي: ترکیه خپل کورني بازار او د صادراتو لپاره ډېر زیتون تېل لري.

د هغه په خبره، ترکیه د نړۍ د زیتونو ۱۶ سلنه او د نړۍ د زیتون تېلو ۸ سلنه تولیدوي، ځکه د عفرین محصولاتو ته اړتیا نه لري.