Doğu Akdeniz: Doğal gaz anlaşmazlığına çevre kuruluşundan 'Fosil yakıt yerin altında kalsın' önerisi

Türkiye ile Yunanistan ve Avrupa Birliği'ndeki müttefikleri arasında gerilim kaynağı olan Doğu Akdeniz'deki doğal gaz rezervleri, bir çevre örgütü tarafından hazırlanan rapora göre, her yıl Fransa ve İspanya'nın toplamı kadar ek karbon salımına yol açabilir.

Global Witness adlı çevre danışmanlık kuruluşu, Guardian gazetesinde aktarılan raporunda, karbon salımlarının sıfırlanması yoluyla küresel ısınmayı sınırlandırma hedeflerini suya düşürebileceğini söylediği bu rezervler için boru hattı projesinden vazgeçilmesini istiyor.

Rapora göre projenin iklime faturası, bütün getirilerinden daha büyük. Kuruluş, Avrupa'nın zaten Paris İklim Anlaşması hedeflerine ulaşmayı imkansız kılacak düzeyde doğal gaz kaynağına sahip olduğunu kaydediyor.

Doğu Akdeniz'in dev doğal gaz rezervlerini Avrupa'ya bağlaması önerilen ve Avrupa Birliği'nin de onayını alan boru hattı, rapora göre her yıl, Avrupa'nın en kirli enerji projesi olarak görülen Polonya'daki kömürlü Belchatow santralinden daha büyük karbon salımına yol açabilir.

'Fosil yakıt toprakta kalsın, anlaşmazlık bitsin'

Global Witness adlı çevre kuruluşundan Jonathan Gant, "Dünyanın zaten bir belirsizlik ve mücadele ile yüz yüze olduğu bir dönemde, iklim değişikliğine katkıda bulunacak ve son tahlilde dünyayı daha güvensiz bir yer haline getirecek bir kaynak için ülkelerin birbirine düşmesi gerçekten çok anlamsız" diye konuştu.

Gant, "Doğu Akdeniz'de tırmanan krize en ivedi çözüm, bütün tarafların fosil yakıtların yerin altında kalması konusunda anlaşmaya varmaları" diyor ve ekliyor:

"Fosil yakıt için kavga etmek anlamsız. Onun yerine iklim değişikliğiyle savaşmalıyız."

Global Witness, krize derhal bir diplomatik bir çözüm bulunması çağrısı yapıyor ve bunun tartışmalı bölgede sondaj yapmama konusunda karşılıklı taahhütleri de içermesi gerektiğini söylüyor.

Çevre kuruluşu ayrıca planlanan EastMed boru hattı projesinin, AB'nin Avrupa Yatırım Bankası'ndan kredi alma imkanı veren resmi, öncelikli enerji projeleri listesinden düşürülmesi için de çağrı yapıyor.

Gant, "AB iklim değişikliği konusundaki siciliyle övünmeye gelince hiç tereddüt etmiyor. Fakat iklim değişikliği konusunda EastMed boru hattı gibi yıkıcı bir projeye destek vermesi, bunların hep lafta kaldığını ve gerçek hayatta karşılık bulmadığını gösteriyor" diyor.

Bölgesel anlaşmazlık konusu

Zengin doğalgaz kaynaklarının bulunması sonrası Doğu Akdeniz, 2000'li yılların ortasından itibaren dikkatleri üzerine topladı.

Kıbrıs Cumhuriyeti, İsrail ve Mısır kıta sahanlıklarında bulunan doğalgaz kaynaklarına ABD, Fransa, İtalya ve Katar'dan şirketlerin yatırım yapması, bu bölgedeki tüm çekişmeleri uluslararası düzeye taşıyan bir unsur haline geldi.

Türkiye ile Yunanistan arasında Doğu Akdeniz'in Batı sınırlarında yaşanan ikili gerginlik de çok taraflı bir boyuta ulaştı. Yunanistan, Türkiye ve Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler haricinde ABD, Fransa ve Almanya ile Avrupa Birliği (AB) ve NATO gibi uluslararası kuruluşlar da konuya müdahil oldu.