Erdoğan, asgari ücret görüşmeleri öncesinde, 'TİSK'ten ellerini taşın altına koymalarını bekliyorum' dedi
Kaynak, Ercin Erturk/Anadolu via Getty Images
- Yazan, BBC News Türkçe
- Bildirdiği yer, Londra
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yarın Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapacağı ilk toplantı öncesinde Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'na (TİSK) seslenerek "Komisyonda işverenleri temsilen yer alan TİSK'ten ellerini taşın altına koymalarını bekliyorum" dedi.
Ankara'da "TİSK 29. Olağan Genel Kurulu"nda konuşan Erdoğan yine TİSK'e hitaben "Kefenin cebi yok. Dar dünyadan dar bekaya mal mülk değil, adalet, hakkaniyet, dürüstlük üzerine hayır duaları götüreceğiz" diye konuştu.
Asgari ücrete yapılacak zam oranı bu ay sonuna kadar belli olacak.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2026'da geçerli olacak asgari ücretin belirlenmesine yönelik ilk toplantısını 12 Aralık Cuma günü yapacak.
TÜRK-İŞ toplantıya katılmayacağını açıklamıştı
İlk toplantı öncesinde komisyonun yapısında değişikliğe gidilmesi gündeme geldi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ile 1 Aralık'taki görüşmesinin ardından TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu toplanmıştı.
TÜRK-İŞ geçen yıl komisyonun yapısında değişiklik olmadığı sürece toplantılara katılmayacaklarını açıklamıştı.
İşçi sendikaları, asgari ücretin büyük ölçüde hükümet ve işveren kesiminin ağırlığıyla saptandığını savunuyor.
Bakan Işıkhan'ın, asgari ücret tespit komisyonunun beş işçi, beş işveren ve bir hükümet temsilcisinden oluşması önerisini Atalay'a sunduğu bildirildi.
Asgari ücret tespit komisyonunda bugüne kadar her üç kesimden beşer üye bulunuyordu.
Işıkhan, değişime ilişkin resmi yazının "yakında" gönderileceğini söyledi ve "Masada üç kesimi de görmek istiyoruz" dedi.
TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu 2 Aralık Salı günü bakanlığın önerisini görüşmek için toplandı.
Ergün Atalay, "Bakanlıktan gelecek komisyonla ilgili resmi yazıyı görmeden karar vermeyeceğiz" dedi.
Kaynak, Ömer Ürer/ Anadolu Ajansı / Getty Images
Atalay 2 Aralık'ta yaptığı açıklamada, komisyonun yapısının değişmesini istediklerini, komisyonun yapısı kadar asgari ücretin belirlenmesinde dikkate alınacak kriterlerin de değişmesi gerektiğini söyledi.
Hükümete, enflasyon hesabıyla ilgili öneri getirdiklerini belirten Atalay, TÜİK enflasyonunun belirlenmesinde ilk 10 kalem içinde gıda, kira, eğitim ve ulaşım giderlerinin de dahil edilmesini talep ettiklerini kaydetti.
ANKA haber ajansına komisyon süreci hakkında konuşan bir TÜRK-İŞ yetkilisi, zamanın darlığına işaret ederek, "Düzenleme olacaktı, biz tekrar değerlendirecektik, adım atılmadı. Bu saatten sonra biz masaya gitmeyiz" değerlendirmesinde bulundu.
Böylelikle işçileri temsil eden TÜRK-İŞ toplantıya katılmayacak.
Yeni asgari ücret rakamının 31 Aralık'a kadar belirlenmesi gerekiyor.
Talepler neler?
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu, 1 Aralık'ta yaptığı açıklamada, Türkiye'de enflasyon tek haneye düşene kadar asgari ücrete yılda iki kere zam yapılması gerektiğini söyledi.
Çerkezoğlu asgari ücret belirlenirken yalnızca bir işçinin yaşam maliyetinin değil, aynı zamanda bakmakla yükümlü olduğu eşi ve çocuklarının da hesaba katılması gerektiğini vurguladı.
DİSK'in aynı gün yayımladığı asgari ücret raporuna göre 2024 başından 2025 sonuna kadar geçen 24 ayda asgari ücret yalnızca dört ay boyunca açlık sınırının üstünde oldu.
Bu rapora göre asgari ücret kadın işçiler için daha da önemli:
Tüm çalışanlar arasında asgari ücret ve altında ücret alanların oranı yüzde 46,7 iken sendikaya göre kadınlarda bu oran yüzde 60,1.
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Özgür Özel, asgari ücretin 39 bin lira olması gerektiğini söyledi.
8 Aralık'ta TBMM'deki 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi üzerinde yapılan oturuma katılan Özel, bu artışın yükünü işverenin sırtına yüklenemeyeceğini söyleyerek önerisi şöyle detaylandırdı:
- "Çalışan sayısına ve sektörüne göre 5 bin 100 lira ile 10 bin 540 TL arasında dört farklı sosyal güvenlik primi desteklemesi öneriyoruz.
- "Bunu yapmak, işçiyi ve işvereni birlikte korumak mümkündür. Bu yapıcı önerimizi sunuyor ve söz veriyoruz: İktidarımızda asgari ücret, yılda en az iki kez; asgari ücret enflasyonun çift haneli olduğu yıllarda yani tek haneye düşene kadar yılda dört kez güncellenecek.
- "Asgari ücret ilk yıl alınan, kıdemle birlikte hızla uzaklaşılan bir ücret noktasına gelecek."
Komisyonun yapısı nasıl?
Asgari ücretin miktarını Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor.
Bu komisyonda işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci bulunuyordu.
Fakat en büyük sendika konfederasyonu olarak bu komisyonda işçileri temsil eden TÜRK-İŞ, komisyonun işleyişini ve işçilerin tüm ısrarlarına rağmen yapılan düşük zamları protesto etmek için bu yıl komisyona katılmayacağını açıkladı.
TÜRK-İŞ'in ardından Hak-İş ve DİSK de komisyonda yer almayacaklarını duyurdu.
Bu Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun işleyişi ise Üçlü Danışma Kurulu adlı bir kurulda görüşülüyor.
Üçlü Danışma Kurulu 21 Ekim'de bir toplantı yaptı.
Ajanslara göre taraflar komisyonun temsil dengesi ve karar süreçleri üzerine tartıştı.
Toplantıya, TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, Hak-İş ve DİSK temsilcileri katıldı.
Toplantıdan altı gün sonra konuşan HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısının değişmesi gerektiğine söyledi ve "TÜRK-İŞ ile yine bir görüşmemiz oldu. Katılmayacaklarını tekrar teyit ettiler. Bizim de katılmayacağımızı kendilerine tekrar ifade ettim" dedi.
Komisyonun yapısında bir değişiklik kararı alınması durumunda yasal düzenleme gerekiyor.
Kaynak, Serhat Çağdaş/ Anadolu Ajansı/ Getty Images
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Asgari Ücret Tespit Komisyonu bugüne kadar en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyordu.
Bu yüzden işçi örgütleri bu yıl temsilci göndermese de komisyon karar alabilecek.
Oyların eşitliği halinde ise başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.
Asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 26 bin 5 lira 50 kuruş, kesintiler düştüğünde net 22 bin 104 lira 67 kuruş olarak uygulanıyor.
TÜRK-İŞ'in Kasım 2025 raporuna göre dört kişilik bir ailenin aylık açlık sınırı 29 bin 828 TL, yoksulluk sınırı ise 97 bin 159 TL.
Rapora göre bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti 38 bin 752 TL.
'Sendikalar etkili olamıyor'
Şu anki asgari ücretin işverene toplam maliyeti bir işçi için 30 bin 621 lira 48 kuruş.
Bunun 26 bin 5 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 4 bin 95 lira 87 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 520 lira 11 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfedarasyonu'ndan Prof. Dr. Aziz Çelik ve DİSK-AR uzmanları Deniz Beyazbulut ve Zeynep Kandaz tarafından hazırlanan Asgari Ücret araştırmasına göre, iş gücünün yarısı asgari ücretle çalışıyor.
Daha önce BBC Türkçe'ye konuşan Prof. Çelik, 2000 yılından bu yana komisyonda sadece sekiz kez oy birliği ile asgari ücrete karar verildiğini, 17 kez işçilerin muhalefet etmesine rağmen asgari ücretin işveren ve hükümet oylarıyla saptandığını belirtmişti.
Kaynak, Cem Genco/ Anadolu Ajansı/ Getty Images
Çelik'e göre bu, asgari ücretin "büyük ölçüde hükümet ve iş veren kesiminin ağırlığıyla saptandığına ve işçi sendikasının masada etkili olamadığına" işaret etmişti.
Çelik ayrıca "Şeklen yapısını korusa da yıllardır kimse komisyonda ne olacağını merak etmiyor, sadece hükümetin asgari ücret konusundaki kararının ne olacağına bakıyor. Dolayısıyla işlevsiz, sadece asgari ücret kararının imzalandığı ve gerekçesinin yazıldığı bir kurum haline geldi" yorumunu yapmıştı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan asgari ücreti komisyonun belirlediğini vurgulamış ve komisyonun "tüm sosyal paydaşların olduğu bir yapıda" çalıştığını söylemişti.
