Умедвории Тоҷикистон ба натоиҷи мусбати бозрасии "Роғун"
Вазири молияи Тоҷикистон мегӯяд, ки қарор аст дар ояндаи наздик ҳайъате аз Тоҷикистон ба шаҳри Вошингтун сафар карда ва бо мақомоти Бонки Ҷаҳонӣ масоили марбут ба тарҳи нерӯгоҳи "Роғун"-ро баррасӣ кунад.
Сафаралӣ Наҷмиддинов, ки рӯзи ҷумъаи 26 июл дар ҷамъи хабарнигорон суҳбат мекард, гуфт: "Давлати Тоҷикистон умедвор аст баҳодиҳии (арзёбии) Бонки Ҷаҳонӣ дар бораи нерӯгоҳи "Роғун" мусбат хоҳад буд."
Оқои Наҷмиддинов гуфт, ки дар ин сурат корҳои сохтмонӣ дар нерӯгоҳи "Роғун", ки дар тобистони соли гузашта бо пешниҳоди Бонки Ҷаҳонӣ мутаваққиф ва беш аз 5 ҳазор коргар мураххас шуда буданд, дубора аз сар гирифта хоҳад шуд.
Ҳамзамон, ӯ таъкид кард, ки дар ин нерӯгоҳ корҳо комилан мутаваққиф нашуда, феълан дар ин ҷо амалиёти барқарорсозии тунел ва бахшҳои дигари нерӯгоҳ идома дорад.
Дар ҳамин ҳол, дар шабакаҳои телевизиюни давлатӣ ва нашрияҳои расмии Тоҷикистон пахш ва чопи гузоришҳо дар бораи нерӯгоҳи "Роғун" тақрибан мутаваққиф шуда ва мақомот дар ҷаласаҳо ин мавзӯъро камтар матраҳ мекунанд.
Аз ҷумла, Эмомалӣ Раҳмон, раиси ҷумҳурии Тоҷикистон, дар паёми солонаи худ ба порлумони кишвар дар моҳи апрели соли ҷорӣ зимни таъкид бар дастёбӣ ба истиқлоли энержӣ ба таҷдиду бозсозии нерӯгоҳҳои "Норак", "Сарбанд", "Қайроққум" ва "Варзоб" ишора кард, аммо аз тарҳи нерӯгоҳи "Роғун" ном набурд.
Ин амр дар ҷомеъаи Тоҷикистон шакку тардидҳоро дар мавриди идомаи сохтмони нерӯгоҳи "Роғун" ба миён овардааст.
Зимнан, интизор мерафт дар моҳи гузашта Бонки Ҷаҳонӣ натоиҷи бозрасии фаннӣ ва зистмуҳитии нерӯгоҳи "Роғун"-ро эълом кунад, аммо мақомоти Вазорати энержӣ ва саноеъи Тоҷикистон гуфтанд, ки ин амр то пойизи соли ҷорӣ ба таъвиқ афтодааст.
Тоҷикистон интизор дорад, ки пас аз анҷоми бозрасии мустақилли ин тарҳи ҷанҷолӣ ихтилофоташ бо Узбакистон дар заминаи тарҳи нерӯгоҳи "Роғун" рафъ шавад.
Узбакистон, аз мухолифони сарсахти тарҳи нерӯгоҳи "Роғун", муддаъӣ аст, ки бунёди ин нерӯгоҳ бо садди 335 метр дар муҳити зисти Осиёи Марказӣ асароти номатлуб гузошта ва дастрасии кишварҳои минтақа ба манобеъи обро маҳдуд хоҳад кард. Аммо Тоҷикистон ин иддаъоро рад кардааст.
Давлати Тоҷикистон мегӯяд, ки барои ҳалли мушкили камбуди шадиди нерӯи барқ дар ин кишвар дар фасли сармо аз манобеъи оби худ барои бунёди нерӯгоҳи обӣ истифода хоҳад кард, аммо ин иқдом ба ҳеч ваҷҳ дар манофеъи кишварҳои поёноби минтақа асаре нахоҳад гузошт.
Гуфта мешавад, ки бунёди нерӯгоҳи "Роғун" бо зарфияти 3600 меговот мушкили камбуди нерӯи барқ дар Тоҷикистонро ҳал хоҳад кард. Тавлиди нерӯи барқи арзон ба иқтисоди дохилӣ субот бахшида ва Тоҷикистонро ба як содиркунандаи умдаи энержӣ дар Осиёи Марказӣ мубаддал хоҳад сохт.
Масъулони Вазорати молияи Тоҷикистон гуфтанд, ки ба далели мутаваққиф шудани корҳои сохтмонӣ мизони сармоягузорӣ дар ин нерӯгоҳ аз буҷети давлат коҳиш ёфта ва дар соли ҷорӣ 946 милюн сомониро ташкил додааст. Дар соли гузашта ин маблағ ба як милёрду 100 милюн сомонӣ баробар буд.
Ҳамзамон, Сафаралӣ Наҷмиддинов гуфт, ки аз ҷумлаи 830 милюн сомонӣ пулҳои саҳоми нерӯгоҳи "Роғун", ки дар ҷараёни фурӯши умумии саҳоми он дар авоили соли 2010 ба даст омада буд, 202 милюн сомонӣ дар корҳои бозсозии нерӯгоҳ масраф шуда ва маболиғи дигар дар хазинаи вазорати молия ва бахше аз онҳо дар бонкҳои тиҷоратии Тоҷикистон нигаҳдорӣ мешаванд.
Оқои Наҷмиддинов гуфт, ки аз 90 милюн сомонӣ, ки дар бонкҳои тҷиоратӣ маҳфуз аст, ба миқдори 70 милюн сомонӣ баҳра ҷамъ шудааст.
Вазорати молия ба Ҷамъияти саҳомии нерӯгоҳи "Роғун" пешниҳод кардааст, ки якҷо бо саҳомдорон ба тартиби муқарраршуда ин маблағро тақсим кунанд ё роҳи истифода аз онро мушаххас намоянд.