Afar qodob oo sharraxaya xiisadda Israa’iil iyo Xisbullah iyo hadalka hanjabaada ah ee Nasrullah

Waddooyinka magaalada Beyruut ee caasimadda dalka Lubnaan, ayaa dadku waxay si dhib yar u isticmaalayaan taleefannada gacanta iyo aaladaha kale ee ay wataan, iyagoo ka feejigan weerar kale.

Laakiin khatar weyn ayaa gobolka dul-saaran - taas oo ah dagaal dhan walba ah oo u dhexeeya Israa'iil iyo Xisbullah ee Lubnaan, iyo Iran oo taageerta.

Soddon iyo toddobo ayaa ku dhintay in ka badan 2,600 oo kalena waa ay dhaawacmeen ka dib markii kumannaan aalada isgaarsiineed ee pagers ah ay ku qarxeen guud ahaan Lubnaan Talaadadii, waxaana xigay qaraxyo Arbacadii lala beegsaday xubnaha Xisbullah.

Israa'iil ayaa loo malaynayaa inay ka dambaysay weerarradaas, inkastoo aysan taasi xaqiijin. Arbacadii, wasiirka difaaca Israel Yoav Gallant ayaa ku dhawaaqay "waji cusub oo dagaalka".

Waxaan eegeynaa xaaladaha suurtagalka ah ee waxa dhici kara in Lubnaan.

1. Xisbullah oo aamintay inay ku diciiftay weerarkan, Israa'iil oo weeraro kale qaadday iyadoo rajaynaysa 'guul'

Iyadoo ay sii kordheyso cabsida laga qabo dagaal qarxa, Wasiirka Caafimaadka Lubnaan Firass Cabayd, ayaa sheegay in Lubnaan ay u baahan tahay inay u diyaargarowdo waxa ugu xun.

"Waxaan u maleynayaa inaan u baahannahay inaan u diyaargarowno xaaladda ugu xun," ayuu yiri. "Labadii weerar ee maalintii ugu dambeysay, waxay muujinayaan in ujeedadooda Israa'iil aysan ahayn xal diblomaasiyadeed.

"Waxa aan ogahay in mowqifka dowladdayduu uu cad yahay, laga bilaabo maalinta koowaad, waxaan aaminsanahay in Lubnaan aysan dooneyn dagaal."

Falanqeeyaha ruug- caddaaga ah ee arrimaha Carabta e Ehud Yaari ayaa sheegay in weerarradu ay “fursad dhif ah” u abuureen Israa’iil in ay si adag uga hortagto Xisbullah iyo kaydkeeda ballaaran ee gantaallada la hago.

Nidaamyada isgaarsiineed ee kooxda ayaa meesha ka baxay, waxaana la dhaawacay tiro badan oo ka mid ah taliyayaashii goobta, qaarkoodna si xun ayaa loo dhaawacay.

"Xaaladdan hadda jirta ma soo noqon doonto waqti dhow," Yaari sidaasi ku qoray websiteka N12 news.

Si fudud haddii loo dhigo, Xisbullaah waxay hadda ku jirtaa xaaladdii ugu xumayd ee ay ku jirtay tan iyo dhammaadkii dagaalkii labaad ee Lubnaan 2006-kii.

Weriyaha difaaca ee BBC-da Paul Adams, ayaa sheegaya in xoogga milatariga Israa'iil ay hadda u weecdeen dhanka woqooyi, xitaa iyadoo dagaalka Qasa uu sii socdo, laakiin weli ma cadda sida ay Israa'iil u doonayso in ay uga faa'iidaysato fursaddan naadir ah.

2. Xisbullah hadda ma weerari kartaa Israa'iil, Isra'iilna ma waxay ku aargudan doonaan duulaan dhulka oo ay ku qaadaan Lubnaan

Hogaamiyaha Xisbullah Xasan Nasrallah oo hadlay kadib mowjado isgaarsiineed oo ka dhacay Lubnaan 19kii Sebtember 2024-kii

Nasrallah, ayaa jawaab celin ka bixiyay weeraradii Khamiistii, isagoo sheegay in Israa’iil ay dhaaftay "dhammaan xadkii, sharciyadii, iyo khadadka cas".

Waxa uu qiray inay dhabar jab aan hore loo arag ay la kulan tahay kooxda hubaysan, balse awoodooda amar iyo xiriri ay wali tahay mid taagan.

Wuxuu intaa raaciyey inay la bilaaba baaritaan ku saabsan sida ay wax u dhaceen.

"Waxa lagu magacaabi karaa dembiyo dagaal ama ku dhawaaqid dagaal - wax kasta oo aad doorato inaad magacowdo, waa mid mudan oo ku habboon sharraxaadda. Tani waxay ahayd ujeeddada cadowga,” ayuu yiri Nasrallah.

Wuxuu ku dhaartay ciqaab cadaalad ah, laakiin, ma ahayn mid la yaab leh, ma jirin calaamad muujinaysa jawaabtani waxay noqon doonto.

Weerarada ka dhanka ah Israa’iil ayuu sheegay inay sii socon doona haddii aysan xabad joojin ka dhicin Qasa, wuxuuna intaasi ku daray in dadka deggan waqooyiga Israa’iil ee ku barakacay rabshadaha aan loo ogolaan doonin inay dib u soo laabtaan.

Sida laga soo xigtay Amjad Ciraaq, oo ka tirsan barnaamijka Bariga Dhexe iyo Waqooyiga Afrika ee Chatham House, weerarrada, Israa'iil waxay u dirtay Xisbullah "calaamadaha kicinta" kuwaas oo kordhin kara suurtagalnimada isku dhac goboleed oo aad u sii xoogaysta.

"Xisbullah hadda waxa la geliyey xaalad ay ku cadaadisay in ay arrimaha kor u qaaddo, taasina waxa ay suurta gal tahay in ay ciidamada Israa'iil siin doonto marmarsiiyo ay ku galaan waxa lagu xamanayo duullaan dhulka ah," ayuu yidhi Mr Ciraaqi. BBC-da.

Israa'iil "kuma guulaysan ujeeddooyinkeeda asaasiga ah ee Gaza", ayuu yidhi, taas oo keentay xaalad ay dawladda Israa'iil dareemayso inay tahay "in ay dib u soo celiyaan fikradooda ah inay ka hortagayaan jihada woqooyi ee Xisbullah".

3-Weeraradaasi waxay wiiqi karaan Xisbullah, waxayna keeni karaan in khilaafku yaraado

Wariyaheena Nafiseh Kohnavard ayaa ku sugan Beirut, waxayna dawaatay khudbada iyo hadalka Xasan Nasrallah.

Waxa ay sheegtay in ay xaqiiqo tahay in weeraradu ay ahaayeen dharbaaxo weyn – Nasrallah waxa uu sheegay in ay ahaayeen kuwo muhiim ah oo uu ku tilmaamay “imtixaan weyn” oo aanay kooxdu waligood la kulmin.

Waxay ku tusinaysaa sida ay xaaladdu ugu adag tahay iyaga, ayay tiri

Inta badan dadka la dhaawacay ayaa qeyb ka ah kooxo dhalinyaro ah oo caan ah, balse aad u tababaran. Xataa maanta waxaa sii socday is-rasaaseynta labada dal.

Kama hor istaagayso kooxda inay qaadaan tillaabo dheeri ah, balse waxay yeelatay saameyn, ayey intaa ku daray wariyaheenna.

Waxaa loo baahan yahay in maskaxda lagu hayo in Xisbullah ay xulafo leedahay, xulafadaasina ay ku celceliyaan in aanay Xisbullah oo keliya ahayn, balse Lubnaan lafteedu, ay tahay khad cas - tusaale ahaan Iran, kooxaha Shiicada Ciraaq, iyo Xuutiyiinta Yemen.

Mid ka mid ah kooxaha ka soo horjeeda oo la hadlay wariyaheena ayaa sheegay in ay mar hore yimaadaan oo ay tagaan Lubnaan, isla markaana ay haystaan hawlwadeenadooda oo caawinaya Xisbullah. Kooxahan ayaa ka barbar dagaalamayey dalka Suuriya muddo sanado ah, waxaana hadda Xisbullah ay ku xisaabtami karaan taageeradooda. Markaa iyadoo weerarradii Lubnaan ay ahaayeen kuwo waxtar leh, haddana Xisbullah koox ahaan waxay haysataa taageero qotodheer oo heer gobol ah, ayey tiri weriyaheenna.

4.Weerarradii aalada pager ee Lubnaan kamay mid ahayn istiraatijiyad ballaaran

Dadka ayaa ku deeqay dhiig Beirut hal maalin kadib markii ay qaraxyo ka dhaceen magaalada iyo dalka intiisa kale

Aragti kale ayaa ah in hay'adda sirdoonka Israa’iil eeMossad ay dejisay awoodda ay ku isticmaali karto aaladaha haddii ay dhacdo iska horimaad aan dhammaad lahayn oo ka dhacay dalka deriska ah ee Lubnaan, ayuu yiri weriyaha amniga ee BBC Gordon Corera.

Laakin Xisbullah ayaa ka shakiday aalada isgaarsiinta ee Pagers, sidaas darteed Mossad waxay go'aansatay in ay tahay kiis ah "isticmaalka iyada ama waayida", taas dareen welwele dhisalay Talaadadii.

Haddii ay taasi sax tahay, markaa ma cadda in uu jiro qorshe ballaaran oo ka dambeeya weerarka, ayuu intaa ku daray wariyaheenna.

Amjad Ciraaqi oo ka tirsan Chatham House wuxuu sheegay in howlgalada adeegsiga aaladan walxo qarxa gaar ahaan aalada isgaarsiinta iyo raadyayaasha hadalka loo adeegso ay soo socotay bilo basle sababta ay hadda u dhacday ayaa warar kala duwan ay ka soo baxayaan .

"Wararka qaar iyo warbixinnada warbaahintu waxay sheegayaan in Xisbullah ay ku soo beegantay xaqiiqda ah in qalabkan si uun loo farageliyay," ayuu yiri Ciraaqi.

"Qaar kale ayaa sheegaya in uu jiray dadaal istaraatiiji ah oo dheeri ah oo la isku raacsan yahay taas oo la macno ah in Israa'iiliyiintu ay si tartiib tartiib ah u yareynayaan howlgalkooda Qasa, ay hadda u janjeersadeen oo ay aad ugu sii diyaar garoobayaan dhanka Lubnaan."