12:03 گرينويچ - دوشنبه 19 مارس 2007 - 28 اسفند 1385

بدبینی "روز افزون" در میان عراقی ها

ماه میلادی مارس مصادف با چهارمین سالگرد حمله به عراق و سقوط صدام حسین است. به همین مناسبت وبسایت، رادیو و تلویزیون بی بی سی مجموعه مطالب ویژه ای درباره جنبه های مختلف زندگی در این کشور، از نگرانی های روزمره مردم تا نقش نیروی های خارجی، منتشر یا پخش خواهند کرد:

یک نظرسنجی سراسری در عراق که به توصیه چهار سازمان رسانه ای عمده تهیه شده، چهار سال پس از سقوط صدام حسین، تصویر نومید کننده ای از زندگی روزانه مردم عراق به دست می دهد. این نظر سنجی همچنین نشان می دهد که عراقی ها به طور فزاینده ای احساس عدم امنیت کرده و نسبت به آینده نومید هستند.

با این وجود ۵۶ درصد عراقی ها معتقد نیستند که عراق درگیر یک جنگ داخلی است و ۵۸ درصد آنها موافق با حفظ یک پارچگی عراقند. همچنین هیچ کس نمی خواهد که عراق بر اساس ملاحظات قومی تقسیم شود.

موافقت یا مخالفت با اعدام صدام حسین کاملا براساس خصوصیات مذهبی است. سنی ها معتقدند که نحوه اعدام صدام حسین مناسب نبوده و بعید به نظر می رسد به آشتی و مصالحه کمکی کند. نظر شیعه های عراقی بالعکس است.

این نظرسنجی توسط موسسه "د-۳ سیستمز" (D3 Systems) و به سفارش شبکه های ای بی سی، بی بی سی، تلویزیون ای آر دی آلمان و یو اس ای تودی تهیه شده و در جریان آن، نظر بیش از دو هزار نفر در ۴۵۰ منطقه و دهکده در ۱۸ استان عراق را جویا شده اند. تاریخ انجام نظرسنجی بین ۲۵ فوریه تا ۵ مارس۲۰۰۷ است. ضریب خطا حدود دو و نیم درصد است.

این سومین نظرسنجی است که بخش اخبار بی بی سی (BBC News) در آن شرکت کرده است. دو نظرسنجی قبلی در فوریه ۲۰۰۴ و نوامبر ۲۰۰۵ به عمل آمده بود.

یافته های نظرسنجی اخیر، کاملا متضاد با نظرسنجی سال ۲۰۰۵ یعنی هنگامی است که انتخابات دموکراتیک در عراق برگزار می شد.

در آنهنگام عراقی ها نسبت به آینده و امن بودن محل زندگی شان امیدوار بودند ولی امروز این امیدواری دیده نمی شود و تصویر کلی به مراتب نومیدکننده تر است.

علاوه براین، نظرسنجی اخیر تصویری از قطبی شدن فزاینده عراق را به دست می دهد که در آن شیعیان و سنی ها نظرهای متضادی درباره شماری از مسائل دارند. البته بدبینی سنی ها به مراتب بیشتر از شیعیان است.

تفاوت های منطقه ای نیزدیده می شود. بدبینی بیشتر در نواحی مرکزی عراق از جمله بغداد محسوس است جایی که تعداد عرب های سنی از نقاط دیگر بیشتر است.

برخی از یافته ها:

۷۱ درصد عراقی ها در سال ۲۰۰۵، فکرمی کردند زندگی خوبی دارند این رقم در سال ۲۰۰۷ به ۳۹ درصد کاهش یافته.

۶۴ درصد عراقی ها در سال ۲۰۰۵ معتقد بودند که در ۱۲ ماه بعد زندگی آنها بهتر خواهد شد اما اکنون تنها ۳۵ درصد آنها به آینده خوش بین هستند.

۶۹ درصد مردم عراق در دو سال قبل می گفتند که وضعیت کلی عراق در طی ۱۲ ماه آینده بهبود خواهد یافت در حالی که اکنون تعداد خوش بین ها به ۴۰ درصد تنزل کرده.

امنیت هنوز یک نگرانی عمده است. هنگامی که در سال ۲۰۰۴ از مردم سئوال شد که آیا در محل زندگی خود احساس امنیت می کنند، پاسخ ۴۰ درصد عراقی های شرکت کننده در نظرسنجی به این سئوال مثبت بود. این رقم در سال ۲۰۰۵ به ۶۳ درصد افزایش یافت در حالی که در سال ۲۰۰۷ این رقم تنها ۲۶ درصد است.

به نظر می رسد که بخش بیشتر بدبینی از این ناشی می شود که کیفیت زندگی برای بسیاری بطور محسوس بهتر نشده است. آماری که در زیر آورده می شود درصد کسانی است که پاسخشان به این سئوال ها "تاحدودی بد" یا "بسیار بد" بود:

فراهم بودن کار ۷۹ درصد
دسترسی به برق ۸۸ درصد
دسترسی به آب پاک ۶۹ درصد
دسترسی به سوخت برای آشپزی یا رانندگی ۸۸ درصد

از جهاتی، مردم، سیاستمداران عراقی را مسئول وضعیت موجود می دانند. ۵۳ درصد کسانی که در نظرسنجی شرکت داشتند از نحوه عملکرد دولت عراق ناراضی بودند. در سال ۲۰۰۵ این رقم ۳۳ درصد بود. ۵۸ درصد معتقد بودند پارلمان مایل نیست گام های مورد نیاز برای تامین صلح و امنیت را بردارد.

با این وجود، هنگامی که سئوال شد در حال حاضر چه کسی عراق را کنترل می کند؟ تنها ۳۴ درصد در پاسخ، از دولت عراق نام بردند در حالی که ۵۹ درصد معتقد بودند کنترل عراق در دست آمریکاست. بسیاری فکر می کنند که سوریه، ایران و عربستان سعودی در ترغیب خشونت های فرقه ای دست دارند.

سرخوردگی مردم افزایش یافته و پشیبانی از یک رهبر قوی و قدرتمند در مقایسه با سال ۲۰۰۵ حدود هشت درصد افزایش یافته است . طرفداران یک کشور اسلامی نیز به همین میزان بیشتر شده و پشتیبانی از دموکراسی ۱۴ درصد کاهش یافته است. با این وجود، هنگامی که سئوال شد در ۵ سال آینده، بهترین شکل دولت برای عراق کدام است، طرفداران یک رهبر قدرتمند کاهش یافته و تعداد طرفداران دموکراسی افزایش می یابد.

نظرسنجی حاکی از پایین بودن میزان طرفداری از نیروهای ائتلافی مستقر در عراق است. ۸۲ درصد کسانی که از آنان سئوال شده بود اعتمادی به این نیروها نداشتند. ۷۸ در صد با حضور نیروها در عراق مخالف بودند و ۶۹ درصد معتقد بودند این نیروها وضعیت امنیتی را بدتر کرده اند. نظر ۵۱ درصد این بود که حملات با انگیزه سیاسی به نیروهای ائتلافی، قابل قبول است.

ولی هنگامی که سئوال شد نیروهای ائتلاف تا چه زمانی باید در عراق بمانند؟ تنها ۳۵ درصد با رفتن فوری آنان موافق بودند در حالی که ۶۳ درصد معتقد بودند تنها هنگامی که وضعیت امنیتی بهترشد و توانایی دولت عراق و نیروهای امنیتی افزایش یافت، این نیروها باید از خاک عراق خارج شوند.