جان کری: چالش اصلی در سوریه ترسیم نقشه‌ راه خروج از جهنم است

جان کری، وزیر خارجه آمریکا نسبت به موفقیت نسبی جدیدترین اجلاس بین‌المللی حل بحران سوریه در وین ابراز خوشبینی محتاطانه کرده است.

اجلاس وین روز جمعه کار خود را آغاز می‌کند و دستور کار آن یافتن راهی برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه است که از چهار سال پیش ادامه داشته و با ورود اسلامگرایان تندرو به صحنه پیچیده‌تر شده و ابعاد بین‌المللی گسترده‌تری یافته است. اجلاس وین جدیدترین نشست بین‌المللی است که در باره این مساله برگزار می‌شود.

آمریکا، روسیه، عربستان سعودی، ترکیه و چند کشور دیگر در این اجلاس شرکت دارند و برای نخستین، از در آن دعوت به عمل آمده و این کشور در در این نشست حضور خواهد داشت. جمهوری اسلامی یکی از حامیان اصلی حکومت سوریه است و ظاهرا حل بحران هسته‌ای مانع اصلی مشارکت آن در چنین نشست‌هایی را مرتفع کرده است.

آقای کری هنگام عزیمت به وین گفت که در حال حاضر، ایالات متحده از بهترین فرصت برای خاتمه دادن به بحران سوریه برخوردار است و می‌تواند به جنگی که بیش از دویست هزار نفر را کشته، میلیون‌ها تن دیگر را آواره کرده و سوریه را به ویرانی کشانده پایان دهد. او گفت: "چالش اصلی که امروزه در سوریه با آن مواجه هستیم از ترسیم نقشه راه برای خروج از جهنم چیزی کم ندارد."

جان کری گفت که ایالات متحده تجهیزات نظامی بیشتری در اختیار گروه‌های میانه‌رو مخالف حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه قرار می‌دهد تا بتوانند بخش‌هایی از شمال این کشور را که در اختیار دارند حفظ کنند و بر شهر رقه، مهمترین شهر تحت تصرف گروه دولت اسلامی (داعش) فشار وارد آورند.

ایالات متحده در راس ائتلافی از چندین کشور از تابستان سال گذشته عملیات هوایی علیه مواضع داعش در عراق و سوریه را آغاز کرده و اخیرا، وزیر دفاع ایالات متحده گفتکه در صورت لزوم، کشورش آمادگی استفاده از نیروی زمینی برای کمک به متحدان خود یا حتی درگیری مستقیم با داعش را دارد.

وزیر خارجه آمریکا نیز از حضور گسترده‌تر ایالات متحده در خاورمیانه حمایت کرده و گفته است با وجود افزایش استقلال این کشور از نفت وارداتی، ادامه بحران در سوریه و عراق و خطر درگیری بین اسرائیل و فلسطینیان منافع آمریکا را تهدید می‌کند و می‌تواند باعث برانگیختن احساسات ضد آمریکایی در داخل و خارج شود.

مهمترین مساله‌ای که اجلاس وین با آن مواجه است توافق بر سر موقعیت و آینده بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه است. خانواده اسد، که از اقلیت پیروان آئین علوی‌ است، حدود چهل و پنج سال پیش قدرت را در سوریه در دست گرفت و به گفته مخالفان، سیاستی تبعیض آمیز و سرکوبگرانه را علیه مردم این کشور و به خصوص اکثریت سنی دنبال کرده است.

مخالفان حکومت سوریه، که از حمایت کشورهای غربی، اکثر کشورهای عربی و ترکیه برخوردارند، با اظهار اینکه نمی‌توان به تعهدات بشار اسد اعتماد کرد، گفته‌اند شرط آنان برای پذیرش راه حل مصالحه‌آمیز برای بحران کنونی، کنار رفتن اوست. به گفته آنان، به زمین گذاشتن اسلحه بدون برآورده شدن چنین شرطی صرفا به معنی برداشتن فشار از حکومت خانواده اسد است تا به محض تثبیت در قدرت، سیاست سرکوبگرانه خود را با شدت بیشتری دنبال کند.

در مقابل، حکومت سوریه، با حمایت جمهوری اسلامی و روسیه، تاکید دارد که بشار اسد رئیس جمهوری قانونی است و راه حل بحران کنونی باید شامل توقف فعالیت مخالفان و ادامه حکومت او باشد.

به گفته ناظران، اگرچه روسیه با ورود به عملیات نظامی سوریه و موقعیتی که در مجامع جهانی دارد اینک به مهمترین حامی حکومت سوریه در هر مذاکره ای برای پایان جنگ داخلی تبدیل شده، اما جمهوری اسلامی به عنوان تامین کننده اصلی نیازهای مالی و تدارکاتی بشار اسد هنوز هم می‌تواند با ایفای نقشی سازنده در یافتن راه حلی برای این بحران، وجهه بین‌المللی خود را بهبود بخشد.