حقوق اقلیت‌های جنسی: فیلمی که گرجستان را لرزاند

"وقتی به مادرم گفتم همجنسگرا هستم، در جواب گفت ای کاش مرده بودی یا از اول وجود نداشتی. بهتر است که آدم اصلا پسر نداشته باشد تا کسی مثل تو را داشته باشد."

لاشا که بیست و دو سه سال بیشتر ندارد دستش را دور کمر دوست‌پسرش بکا انداخته است و در یکی از پارک‌های خلوت تفلیس کنار هم روی نیمکت نشسته‌اند.

این نام اصلی این دو نیست چون زوج‌های همجنسگرا در گرجستان نگران امنیت خود هستند.

با اینکه تبعیض بر اساس گرایش جنسیتی قانونا ممنوع است، اما در عمل همجنسگراهراسی در جامعه سنتی گرجستان بسیار شایع است و همجنسگراها اغلب قربانی خشونت می‌شوند.

لاشا می‌گوید "اگر لباس‌های متفاوت بپوشیم مردم شاهدباز صدایمان می‌کنند - برای اجتناب از چنین وضعیتی باید سعی کنیم مثل بقیه شویم. در جمهوری‌های شوروی سابق استفاده از این واژه به منظور توهین به همجنسگراها کاربرد بسیاری دارد.

بکا می‌گوید "چاره‌ای نداریم جز اینکه زندگی دوگانه داشته باشیم. باید چهره‌هایمان را مخفی کنیم تا در خیابان با پرخاش دیگران روبه‌رو نشویم."

فیلمی که "توهین به گرجستان" قلمداد شد

شب افتتاحیه نخستین فیلم سینمایی گرجستان با موضوع عشق میان دو مرد شاهد حجم عظیمی از همین پرخاشگری‌ها بود.

گروهی بالغ بر ۵۰۰ مرد سعی کردند به زور وارد سالن سینما در مرکز تفلیس شوند و نمایش فیلم "و سپس ما رقصیدیم" را مختل کنند. این فیلم محصول مشترک سوئد و گرجستان است.

نیروهای پلیس ضدشورش حاضر در صحنه بین معترضان و ورودی سینما صف کشیده بودند.

کسانی که برای تماشای فیلم رفته بودند مورد اهانت و در بعضی موارد خشونت فیزیکی قرار گرفتند. لباس‌های خیلی از معترضان به نمادهای سازمان "رژه گرجی" آراسته بود که یک سازمان راست افراطی محسوب می‌شود. آن شب ۲۷ نفر بازداشت شدند.

این فیلم درباره رابطه عاشقانه میان دو مرد رقصنده گرجی است و به گفته لوان واسادزه، یکی از مخالفان سرشناس رویدادهای اقلیت‌های جنسی که در این تظاهرات حضور داشت، توهین به ملت است: "ننگ بر گرجستان و دولت که اجازه داد شان ما و سنت‌های گرجستان دستخوش چنین شرمساری بی‌سابقه‌ای شود."

اما گئورگی تاباگاری، یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌ها در بین جامعه اقلیت‌های جنسی گرجستان، معتقد است که اکران این فیلم باعث ایجاد تغییرات مثبت در افکار عمومی شده است: "جایگاه ما در لیست مقبولیت اجتماعی حتی از خلافکاران و معتادان هم پایینتر است. این فیلم تاثیر هنگفتی بر جامعه گرجستان داشته است."

کلیسای ارتدوکس گرجستان که معتبرترین نهاد این کشور محسوب می‌شود و یکی از مخالفان اصلی حقوق اقلیت‌های جنسی به شمار می‌آید، از خشونت معترضان اعلام برائت کرده است.

با این حال، رهبران کلیسا می‌گویند که هدف این فیلم ایجاد تغییر در "شناخت" جامعه گرجستان و نهایتا قانونی کردن "گناه" همجنسگرایی است.

کلیسا در مظان اتهام

اما همجنسگرایی گریبان خود کلیسا را هم گرفته است. تنها چند روز مانده به آغاز نمایش این فیلم بود که یکی از اسقف‌های گرجستان در یک برنامه زنده تلویزیونی تعدادی از روحانیان ارشد را به شرکت در اعمال همجنسگرایانه متهم کرد و باعث بهت مردم شد.

اسقف پیتر تساوا این اتهامات را بعد از اخراج از شورای سیاست‌گذاری کلیسای ارتدوکس گرجستان مطرح کرد.

او به خبرنگارها گفت که دلیل اخراجش فاش کردن فرهنگ "شاهدبازی و همجنسگرایی" در میان رهبران کلیسا بوده است.

کلیسای ارتدوکس گرجستان این اتهامات را رد می‌کند. آندریا جاقمائیدزه، کشیش ارشد، گفته است که بروز چنین رفتاری در کلیسا "غیرممکن" است و در صورت اثبات سوء رفتار شخص خاطی از کشیشی تعلیق خواهد شد.

اما بی‌بی‌سی با کشیشی صحبت کرده است که می‌گوید همجنسگرایی در کلیسای ارتدوکس امری عادی است.

آندریا ساریا عضو گروه کوچکی از کشیش‌ها است که تصمیم گرفته‌اند در برابر آنچه دورویی روحانیون می‌خوانند سکوت نکنند.

او به بی‌بی‌سی گفت: "کلیسا با مشکلات زیادی روبه‌رو است و یکی از آن‌ها همجنسگرایی است. اما این مشکل به زخم سربازی تبدیل شده است که باید درمان شود. ما مشکلی با افراد و سبک زندگی دلخواهشان نداریم. اما وقتی صحبت از عضویت در کلیسا در میان باشد، کلیسا مشخصا همجنسگرایی را برای کشیش‌ها ممنوع کرده است و ما دقیقا داریم با همین عادی‌سازی همجنسگرایی در کلیسا مبارزه می‌کنیم."

"می‌خواهند کلیسا را نابود کنند"

به عقیده خیلی از نمازگزارانی که برای شرکت در مراسم مذهبی در کلیسای جامع تثلیث شهر تفلیس حضور دارند، این اتهامات ناشی از جنگ قدرت میان روحانیان ارشد است.

لامارا دیدبلی می‌گوید: "در ۵۱ سالی که از عمرم گذشته است اصلا تصور نمی‌کردم که پای همجنسگرایی به کلیسا هم باز شود. آن‌ها دارند هر کاری از دستشان ساخته است انجام می‌دهند تا کلیسا را نابود کنند. اما تا زمانی که بطریق (رهبر کلیسای گرجستان) زنده است موفق نخواهند شد."

گئورگی دوندوآ، یکی دیگر از نمازگزاران، می‌گوید که از این اتهامات متعجب شده است، اما عقیده دارد که در صورت واقعیت باید در خود کلیسا با آن‌ها برخورد شود: "ما حق قضاوت نداریم."

به عقیده تمار گورچیانی، فعال حقوق بشر و استاد دانشگاه دولتی ایلیا، جامعه گرجستان عمدتا منکر وجود همجنسگرایی در کلیسا است.

"تنفر و همجنسگراهراسی چنان پررنگ است که حقایق برای کسی مهم نیست و علاقه‌ای به کشف حقیقت ندارند. شاید دلیلش این باشد که خیلی از اعضای دولت و کلیسا خوشان روابط همجنسگرایانه مخفی دارند."

احتمال وجود همجنسگرایی در کلیسا اصلا برای لاشا و بکا عجیب نیست، دقیقا مثل وجود همجنسگرایی در جامعه که چاره‌ای جز پذیرشش وجود ندارد.

لاشا می‌گوید "کشیش‌ها تافته جدا بافته نیستند. همه جا همجنسگرا هست و کلیسا هم مستثنی نیست. اما این مساله در کشوری مثل گرجستان تابو محسوب می‌شود و آن‌ها هم پشت ردای روحانیت خود مخفی شده‌اند."

لاشا و بکا عقیده دارند که گذر زمان باعث پذیرش بیشتر همجنسگرایی خواهد شد و گرجی‌های همجنسگرا دیگر نیازی به پنهان‌کاری نخواهند داشت.

گزارش‌های بیشتر در باره گرجستان: