|
سلمان رشدی خواستار نگرش نوين در اسلام شد | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
سلمان رشدی، نويسنده هندی تبار بريتانيايی، در مقاله ای پيرامون گرايش خشونت آميز جوانان مسلمان خواستار انجام اصلاحات در عقايد اسلامی شده است. آقای رشدی، که به فتوای آيت الله خمينی، رهبر سابق جمهوری اسلامی، به مرگ محکوم شده است، در مقاله ای که در شماره روز پنجشنبه، 11 اوت، روزنامه تايمز منتشر شده است به وضعيت مسلمانان مقيم اين کشور پرداخته و وجود اعتقادات قديمی را باعث انزوا و بيگانگی فرهنگی و اجتماعی آنان و روی آوردن جوانان مسلمان به اقدامات خشونت آميز دانسته است. در اين مقاله که تحت عنوان "مسلمانان متحد شويد: اصلاحات جديد دين شما را به عصر نوين خواهد آورد" انتشار يافته، آقای رشدی اين نظر را مطرح می کند که برداشت جديد و گسترده تری از قرآن و اسلام می تواند به بهبود روابط بين مسلمانان و پيروان ساير جوامع منجر شود و از بروز بيگانگی در ميان جوانان مسلمان جلوگيری کند. وی گفته است که چنين نگرشی راه را بر رشد افراط گرايی از جمله عقايد گروه های جهادی می بندد و مانع از حوادثی مانند بمب گذاری های ماه ژوئيه سال جاری در لندن می شود که جوانان مسلمان مسئول آنها بوده اند. سلمان رشدی در اين مقاله می نويسد که مسلمانان در بخش هايی از بريتانيا زندگی جداگانه ای را دنبال می کنند و با بقيه جامعه ارتباطی ندارند. زندگی در انزوای اجتماعی و فرهنگی به گفته آقای رشدی احساس بيگانگی را در جوانان مسلمان ايجاد و تعميق می کند. سلمان رشدی توصيه می کند که مسلمانان بايد به اصلاحات در عقايد خود دست بزنند تا نه تنها با اعتقادات جهادی بلکه، به گفته وی، با جو غبار گرفته و خفقان آور مدارس طلبگی سنتگرايان مقابله کند و پنجره ای را به روی جوامع در خود فرو رفته بگشايند تا هوای تازه ای را تنفس کنند. وی معتقد است که بايد قرآن را به عنوان يک متن تاريخی و با ديدی نقادانه مطالعه کرد زيرا اعتقاد به بی نقص بودن اين کتاب مانع از هرنوع بررسی علمی و انديشمندانه آن شده است. سلمان رشدی در اين مقاله اظهار نظر می کند که قوانينی که در قرن هفتم ميلادی (زمان ظهور اسلام) تدوين شد بايد سرانجام جای خود را به باورهايی منطبق با ضروريات قرن بيست و يکم بدهد. نويسنده آيات شيطانی وی با اشاره به شرايط مسلمانان در بريتانيا، اظهار نظر می کند که "اصلاحات در اسلام بايد در اينجا آغاز شود و مبنای آن بايد قبول اين ديدگاه باشد که تمامی عقايد، حتی عقايد مقدس، بايد همزمان با تغيير در واقعيات تحول يابد." سلمان رشدی نويسنده کتاب آيات شيطانی است که در سال 1988 انتشار يافت و در سال 1989 به صدور فتوای آيت الله خمينی عليه وی منجر شد. در اين فتوا، آيت الله خمينی اين نويسنده را به دليل اهانت به عقايد اسلامی به ارتداد متهم کرد و از مسلمانان خواست وی را به قتل برسانند.
سلمان رشدی در سال 1947 در خانواده ای مسلمان در شهر بمبئی، هند، به دنيا آمد و در سن 14 سالگی برای تحصيل به يکی از مدارس شبانه روزی بريتانيا فرستاده شد. خانواده آقای رشدی در سال 1965 به شهر کراچی پاکستان مهاجرت کردند. سلمان رشدی بعدا وارد دانشگاه کمبريج در بريتانيا شد و در رشته تاريخ به تحصيل پرداخت. نخستين کار ادبی وی انتشار رمان گريموس، اثری ملهم از تصوف اسلامی در سال 1975 بود که نام آن را از جابجا کردن حروف واژه سيمرغ گرفته بود. رمان بعدی وی به نام کودکان نيمه شب، برداشتی از وضعيت اجتماعی در هند است و رشدی نام آن را براساس فرازی از سخنرانی جواهر لعل نهرو، اولين نخست وزير هند پس از استقلال، انتخاب کرد. با اينهمه، انتشار کتاب آيات شيطانی و صدور فتوای قتل وی توسط آيت الله خمينی بود که اين نويسنده را به شهرت بين المللی رساند. گروهی از نويسندگان و متفکران در کشورهای مختلف صدور اين فتوا را مغاير حق برخورداری از آزادی بيان دانستند و آن را محکوم کردند. صدور فتوای قتل رشدی همچنين برای مدتی به تيرگی روابط سياسی بين جمهوری اسلامی و کشورهای غربی منجر شد و اين نويسنده را ناگزير کرد سال ها از بيم ترور به زندگی مخفيانه روی آورد. با وجود درگذشت آيت الله خمينی، مقامات دينی و سياسی جمهوری اسلامی با تاکيد بر اينکه هيچکس نمی تواند فتوای يک مجتهد را لغو کند، هنوز رسما اين فتوا را معتبر می دانند و گاه حتی برخی از گروه های تندرو خواستار پيگيری آن توسط مسلمانان در سرتاسر جهان شده اند. جديد ترين رمان سلمان رشدی با نام شاليمار دلقک، که قرار است به زودی منتشر شود، داستان يک نوجوان مسلمان است که يک روحانی تندرو او را تحت آموزش قرار داده تا به اقدامات تروريستی دست بزند. |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||