صادق صبا تحليلگر مسائل ايران در بی بی سی

اين دور از مذاکرات در وضعيتی برگزار می شود که آمريکا اخيرا مواضع خود را عليه جمهوری اسلامی تشديد کرده است.

البته دولت بوش می گويد حاضر است که يک امکان ديگر به اروپا بدهد تا سعی کند که مشکل فعاليت های هسته ای ايران را از راه های ديپلماتيک حل کند.

پيشنهادها مطلوب ايران نيست

ولی به نظر می رسد آنچه که در اين مذاکرات به هيات ايرانی پيشنهاد می شود برای جمهوری اسلامی به هيچوجه مطلوب نيست.

اروپايی ها اکنون از ايران می خواهند که فعاليت های غنی سازی اورانيوم را برای هميشه متوقف کند.

حقوق بشر   رهبران جمهوری اسلامی ممکن است که حاضر باشند در مورد فعاليت ها ی هسته ای امتياز بدهند، ولی در رابطه با حقوق بشر، آزادی کامل انتخابات و دموکراسی حاضر نيستند که کوتاه بيايند

آنها می گويند که اين تضمينی ضروری است تا اطمينان حاصل شود که حکومت جمهوری اسلامی هرگز به سمت توليد بمب اتم حرکت نخواهد کرد.

ولی رهبران ايران بارها گفته اند که غنی سازی اورانيوم برای مقاصد صلح آميز يک حق مسلم جمهوری اسلامی است و آنان هرگز و تحت هيچ شرايطی از اين حق نمی گذرند.

حسن روحانی، رييس هيات ايرانی در مذاکرات هسته ای، تا آنجا پيش رفت که گفت هيچ امتيازی از سوی اروپا وحتی لغو کليه تحريم های اقتصادی آمريکا عليه ايران نمی تواند دولت جمهوری اسلامی را قانع کند که از غنی سازی اورانيوم دست بردارد.

البته هم مقامات ايرانی و هم مقامات اروپايی همچنان اميدوارند که در اين مذاکرات به يک مصالحه دست يابند.

ولی اگر دوطرف همچنان بر روی مواضع کنونی خود اصرار ورزند امکان دستيابی به توافق اندک است.

"اشتباه عراق را تکرار نکنيد"

اگر اين مذاکرات به بن بست برسد آنگاه ممکن است بهترين بهانه در دست آمريکا قرار گيرد تا فشارها عليه جمهوری اسلامی را افزايش دهند.

ايران مصمم است  هيچ امتيازی از سوی اروپا وحتی لغو کليه تحريم های اقتصادی آمريکا عليه ايران نمی تواند دولت جمهوری اسلامی را قانع کند که از غنی سازی اورانيوم دست بردارد.   حسن روحانی مذاکره کننده ارشد ايران

البته در آمريکا نيز صداهای مخالف با مواضع تند دولت بوش عليه حکومت ايران به تدريج شنيده می شود.

ديويد کی، که از طرف کاخ سفيد برای يافتن سلاح های کشتار جمعی عراق منصوب شده بود، در مقاله ای در روزنامه واشنگتن پست به دولت بوش هشدار داد اشتباهاتی را که در مورد عراق مرتکب شده در مورد ايران تکرار نکند.

آقای کی که از مهمترين کارشناسان تسليحاتی آمريکاست از دولت بوش خواست که پيش از متهم کردن ايران به توليد سلاح های هسته ای به ارزيابی دقيقی از اطلاعات موجود دراين باره بپردازد.

ولی به رغم اين هشدارها به نظر می رسد که واشنگتن منتظر آن است تا بببيند که مذاکرات هسته ای ايران و اروپا به کجا خو.اهد رسيد تا بتواند سياست نهايی خود را اتخاذ کند.

ايران بر سر دو راهی

از اين رو به نظر می رسد که رهبران ايران بر سر يک دوراهی مهم قرار گرفته اند: يا اينکه مواضع گذشته خود را صد و هشتاد درجه تغيير دهند و با تعطيل فعاليت های هسته ای موافقت کنند و يا خود را برای فشار های بيشتر آمريکا آماده سازند.

ولی عقب نشينی جدی در مورد فعاليت های هسته ای می تواند بخشی از افکار عمومی و به خصوص هواداران تندرو حاکميت را به خشم آورد.

اما با وجود اين بعضی از تحليگران معتقدند که روحانيون حاکم بر ايران برای حفظ حکومت خود ممکن است که نهايتا اين خواسته اروپا را بپذيرند.

ولی نگرانی ديگر رهبران جمهوری اسلامی اين است که اگر در مورد فعاليت های هسته ای به غرب امتياز بدهند هيچ تضمينی وجود ندارد که آمريکا خواسته های جديدتری را مطرح نکند.

در روزهای اخير رهبران آمريکا و به خصوص خانم کوندوليزا رايس، وزير جديد امور خارجه آن کشور، بر روی موضوع نقض حقوق بشر در ايران و انتخابی نبودن مقام های مهم حکومتی در ايران تاکيد می کنند.

تحليل گران معتقدند که رهبران جمهوری اسلامی ممکن است که حاضر باشند در مورد فعاليت ها ی هسته ای امتياز بدهند، ولی در رابطه با حقوق بشر، آزادی کامل انتخابات و دموکراسی حاضر نيستند که کوتاه بيايند، زيرا که اين مسائل به بقای حکومت اسلامی بستگی دارد.