گزارش بازرسان درباره علت حادثه انفجار قطار در نيشابور

در ايران سازمان بازرسی کل کشور با انتشار گزارشی درباره‌ حادثه نيشابور خواست تا مدير عامل، هيات مديره راه ‌آهن و وزير راه و ترابری نسبت به اين حادثه در مراجع ذيصلاح پاسخگو باشند.

اين سازمان از رييس جمهوری خواست که ضمن برکناری سريع متخلفان، نسبت به پيشگيری از حوادث مشابه احتمالی اقدام کند.

به گزارش خبرگزاری دانشجويان ايران، ايسنا، گزارش بازرسی چگونگی فرار قطار از ايستگاه ابومسلم خراسان و بروز حادثه‌ انفجار واگن‌ها در ايستگاه خيام نيشابور که منجر به کشته شدن ۲۸۳نفر شد خارج از نوبت در دستگاه قضايی رسيدگی خواهد شد.

بر اساس گزارش بازرسان برداشتن نرده ای ايمنی و اجازه دادن به مردم برای ورود به محوطه خطر بدون اطمينان از رفع کامل خطر از جمله سهل انگاری های مسئولان بوده است.

شرح حادثه از زبان بازرسان

بازرسان گزارش کاملی از چگونگی فرار قطار و برخورد آن تهيه کرده اند. بر اساس گزارش آنان تعداد ۱۳ واگن شامل هشت واگن گوگرد و ۵ واگن خالی در خط ۴ ايستگاه ابومسلم خراسان از چندين روز پيش متوقف بوده است. دو روز قبل از حادثه، تعداد ۳۸ واگن حاوی نفتا، تيترات آمونيوم، گوگرد و پنبه از ايستگاه سرخس بارگيری و به سمت تهران حرکت می‌کند و در ايستگاه ابومسلم به لحاظ نياز به ديزل اين قطار، واگن‌ها در خط چهار اين ايستگاه و در جلوی ۱۳ واگن مذکور قرار داده شده و پس از اتصال به واگن‌ها متوقف می‌شوند.

مسئولين که از وجود محمولات خطرناک در واگن‌های واژگون شده مطلع بوده‌اند، با اطفاء حريق، بدون توجه به وضعيت واگن‌ها، محدوديت‌های مذکور را برداشته و در نتيجه اهالی منطقه به محوطه وارد شده و بناگاه محموله‌ها به مانند بمبی قوی منفجر و باعث کشته و مفقود شدن ۲۸۳ نفر و صدها نفر مجروح می‌گردد و موجب خسارات مالی هنگفت می‌شود.   گزارش هيات بازرسی

در ساعت ۳:۴۵ بامداد روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ماه با عبور يک قطار از ايستگاه ابومسلم سوزنبان متوجه می‌شود که واگن‌های متوقف شده در خط ۴ ايستگاه به آهستگی شروع به حرکت نموده، سوزن‌بان و رييس ناحيه بلافاصله اقداماتی در جهت توقف واگن‌ها به عمل می‌آورند که به نتيجه نمی‌رسد و ۵۱ واگن، به سمت ايستگاه کاشمر فرار می‌نمايد.

رييس ايستگاه کاشمر که از فرار قطار از طريق مکالمات بی‌سيمی مطلع می‌گردد، بلافاصله اقدامات لازم را برای خارج کردن قطار مسافربری که در جهت مخالف واگن‌های فراری در حرکت بوده، انجام می دهد و قطار مذکور را به خط امن ديگری منتقل و از تصادم دو قطار جلوگيری می‌نمايد.

مسئولان ايستگاه کاشمر به اميد آن‌که واگن‌های فراری در سربالايی بعد از کاشمر متوقف خواهد شد خط را آزاد گذاشته ليکن واگن‌ها بعد از عبور از کاشمر، بلندی مذکور را طی و به سمت ايستگاه خيام سرازير می‌شوند.

مسوولين ايستگاه خيام نيز که از فرار واگن‌ها آگاهی يافته بودند، قطار مسافربری ديگری را که ۳۸۴ نفر مسافر داشته از سر راه قطار فراری کنار می‌برند و در نتيجه از وقوع حادثه جلوگيری می‌نمايند.

قطار فراری بعد از رسيدن به ايستگاه خيام به جهت مسدود بودن خط مستقيم (به لحاظ احداث پل زيرگذر) از خط فوق به مسير انحرافی رفته و بعد از رها شدن ۴ واگن خالی پيشتاز مابقی واگن‌ها با شدت تمام از خط خارج و با يکديگر تصادم و بلافاصله آتش‌سوزی آغاز می‌گردد.

283 نفر قربانی سهل انگاری شدند

آتش‌نشان‌ها که از قبل در گذرگاه نيشابور موضع گرفته بوده‌اند سريعا در محل حادثه حاضر و مبادرت به اطفاء حريق نموده و پس از چندی خبر پايان آتش‌سوزی را اعلام می‌نمايند.

بلافاصله بعد از واژگون شدن واگن‌ها و آتش‌سوزی، مسئولان نسبت به تخليه اهالی روستاهای همجوار و ايجاد ديوار حفاظتی و جلوگيری از ورود افراد غيرمسئول، اقدام می‌نمايند؛ سپس ۵ واگن آخری که پس از حادثه بر روی ريل متوقف شده بودند با تمهيدات مسئولين از ايستگاه خارج می‌شود.

مسئولين که از وجود محمولات خطرناک در واگن‌های واژگون شده مطلع بوده‌اند، با اطفاء حريق، بدون توجه به وضعيت واگن‌ها، محدوديت‌های مذکور را برداشته و در نتيجه اهالی منطقه به محوطه وارد شده و بناگاه محموله‌ها به مانند بمبی قوی منفجر و باعث کشته و مفقود شدن ۲۸۳ نفر و صدها نفر مجروح می‌گردد و موجب خسارات مالی هنگفت می‌شود.

هيات بازرسی می گويد اگرچه اقدامات مسوولان ايستگاههای ابومسلم، کاشمر و خيام موجب جلوگيری از تصادم دو قطار مسافربری با واگن‌های فراری شده‌اند و تلاش آنها قابل توجه است و برخی از مسئولان ايستگاه خيام و استان خراسان نيز جان خود را از دست داده‌اند، قصور مسئولان مربوط محرز است.

مسئولان ايستگاه ها فاقد آموزش های لازم

هيات بازرسی همچنين احتمال عمدی بودن حادثه را رد نکرده و می گويد که وزارت اطلاعات در اين زمينه هنوز به نتيجه قطعی نرسيده و بنابراين قانونا تا حصول نتيجه‌ قطعی موظف به پيگيری است.

به نظر هيات بازرسی اگر ترمزهای دستی به درستی بسته می‌شد و کفش خط ‌های لازم با اصول و موازين مقرر جاسازی می‌گرديد، احتمال فرار واگن‌ها وجود نداشت. بنابراين علت اوليه و اصلی حادثه اين قصور و مسامحه است.

همچنين، از آنجا که واگنها حامل مواد خطرناک و قابل اشتعال سريع بوده است، بايد اجرای مفاد بند« ۱۲ » ماده ۱۶ مقررات عمومی حرکت، اقدام به گماشتن نگهبان و ترخيص سريع محموله می‌نموده‌اند که به اين ترتيب عمل نشده است.

افزون بر اين، برداشتن ديوار حفاظتی و اجازه ورود افراد به محوطه بدون اطمينان کامل از رفع خطرات احتمالی و همچنين عدم هشدار لازم به آتش‌نشان‌ها در خصوص محمولات واگنهای واژگون شده و نيز عدم آموزش‌های لازم به مسئولين ايستگاه از ديگر عوامل موثر در بروز و تشديد حادثه بوده است.