وزارت اطلاعات 'نفوذ' را برای ۱۰۰ روزنامه‌نگار شبیه‌سازی کرد

وزارت اطلاعات درست در زمانی که چندین نفر در ایران به اتهام "نفوذ" در زندان به سر می‌برند، با دعوت از دستکم ۱۰۰ نفر از اهالی رسانه، نمایشگاهی درباره "نفوذ و جاسوسی" برگزار کرده است. این نمایشگاه را معاونت ضد جاسوسی وزارت اطلاعات طراحی و اجرا کرده است.

شماری از افسران اطلاعاتی و مدیرکل ضد جاسوسی وزارت اطلاعات هم در این نمایشگاه حضور پیدا کرده بودند.

محل برگزاری این نمایشگاه اعلام نشده و مشخص نیست مدیران و سردبیران کدام رسانه‌ها به این نمایشگاه دعوت شده بودند.

وزارت اطلاعات این نمایشگاه را بخشی از برنامه‌های "صیانت و پیشگیری" از تهدیدهای امنیتی و "ارتقای سواد امنیتی" خوانده است.

از نظر وزارت اطلاعات، این نمایشگاه در حکم نوعی کارگاه توجیهی و آموزشی برای کسانی است که گمان می‌رود در معرض آسیب یا تهدید امنیتی باشند.

خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، در گزاری درباره این نمایشگاه نوشته "خواسته کارشناسان ضدجاسوسی وزارت از رسانه‌ها، هم روشن بود هم ساده".

به گزارش ایسنا، مقامات وزارت اطلاعات از رسانه‌ها خواسته‌اند "هیزم بیار اختلافاتی که منجر به افشای اطلاعات مهم" نشوند و در عین حال نهاد اطلاعاتی را برای "ایجاد هوشیاری در جامعه" یاری رسانند.

وبسایت انصاف نیوز نیز به برخی از موضوعات این نمایشگاه اشاره کرده است: "تکنیک‌های ارتباطی و رفتاری سازمان‌های جاسوسی در فرایند فریب افراد، اقدامات نرم آمریکا برای نفوذ فرهنگی، جاسوسی تلفنی، سوء‌استفاده از هویت‌های جعلی، دام ویزا، روش‌های جذب نخبگان و روش‌های نفوذ در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی".

وزارت اطلاعات در این نمایشگاه به زعم خود بخشی از ارزیابی سازمان اطلاعاتی آمریکا درباره "آسیب شناسی فرهنگی جامعه‌ ایران" را فاش کرده است.

طبق این ارزیابی، سازمان اطلاعاتی آمریکا با ابلاغ رسمی به افسرانش توصیه کرده که "از خصوصیت عاطفی و احساسی ایرانی‌ها استفاده کنند و با دادن هدیه، تسهیلات، دعوت به یک رستوران، او را مدیون کنند و در نهایت با برقراری ارتباط دوستانه، این فرد را تبدیل به خائن و جاسوس کنند".

افسران وزارت اطلاعات همچنین در این نمایشگاه به معرفی راه‌هایی پرداخته که سازمان‌های امنیتی برای ارتباط و جلب همکاری به کار می‌گیرند: "پروسه‌ صدور ویزا"، "ایجاد ارتباط از طریق پیشنهاد همکاری و کارهای اقتصادی" و همچنین "تله‌‌های جنسی".

در توضیح تله‌های جنسی، فیلم کوتاهی در این نمایشگاه فیلمی کوتاه پخش شده که در آن یک زن خارجی که به فارسی تسلط نسبی داشته، کوشیده کارکنان کنسولگری ایران را به خانه‌اش بکشد، در حالی که در هماهنگی با سرویس امنیتی خارجی در خانه او دوربین مخفی و میکروفون جاسازی شده بود.

در بخشی از این نمایشگاه درباره فردی صحبت شده که به گفته افسران امنیتی ایران، اطلاعاتی درباره مسعود علیمحمدی، دانشمند ایرانی در اختیار سرویس امنیتی اسرائیل قرار داده بود. آقای علیمحمدی دی ماه ۳۸۸ با انفجار بمب کشته شد.

مقام‌های ایران می‌گوید در فاصله سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ چهار تن از متخصصان هسته‌ای ایران با برنامه‌ریزی سرویس امنیتی اسرائیل کشته شدند. اطلاعات هفت سال پیش از دستگیری عاملان قتل این چهار متخصص خبر داد و صدا و سیما در یک برنامه تلویزیونی به نام "کلوب ترور" اعترافات ۱۳ نفر را پخش کرد. این افراد اعتراف می‌کردند که به اسرائیل رفته، آنجا آموزش دیده و سپس برای ترور دانشمندان اتمی به ایران بازگشته‌اند.

جمهوری اسلامی بعدا از این متهمان عذر خواهی و برای آنها قرار منع تعقیب صادر کرد اما این موضوع محرمانه مانده بود.

کمتر از یک ماه پیش، مازیار ابراهیمی، یکی از این متهمان، در گزارشی در بی‌بی‌سی فارسی فاش کرد که زیر فشار ناچار به اعتراف علیه خود شده بود.

وزارت اطلاعات در این نمایشگاه پرونده دیگری را مطرح کرد که در آن یک کارمند عالی‌رتبه وزارت خارجه که از سال ۱۳۷۲ وارد وزارت خارجه شده بود پس از ۱۵ سال در یکی از کشورهای اروپای مرکزی جذب سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) می‌شود. او در سال ۱۳۸۸ و در حالی که همچنان مشغول کار با سیا است به ایران باز می‌گردد. به روایت این نمایشگاه، این کارمند ایرانی پس از اینکه گمان می‌کند به او شک برده‌اند، متواری می‌شود و تا امروز اطلاعی از او در دست نیست.

در این نمایشگاه اطلاعاتی درباره فردی بازگو شده که گفته می‌شود از نخبگان علمی ایران بوده اما به خاطر جاسوسی از مراکز حساس نظامی به اعدام محکوم شده است. اما مدیرکل ضد جاسوسی وزارت اطلاعات به روزنامه‌نگاران حاضر در جلسه گفته تلاش خواهند کرد به جای اعدام شرایطی به وجود بیاید که از این متهم استفاده شود: "به‌دنبال این هستیم که در مورد نخبگان بتوان از علم و دانسته‌های آنها استفاده کرده و به شکل دیگری کیفر کاری که انجام داده‌اند را ببینند تا جامعه بتواند از علمشان منتفع شود".

نیم‌خیز وزارت اطلاعات برای بازپسگیری جایگاهش؟

دستکم در دو سال گذشته، وزارت اطلاعات برای حفظ جایگاه خود درگیر رقابت با نهادهای اطلاعاتی موازی بود.

در این مدت، بارها هم در حوزه امنیت داخلی و هم در حوزه ضدجاسوسی، اختلاف ‌نظر وزارت اطلاعات با دیگر نهادها بویژه، سازمان اطلاعات سپاه و قوه قضائیه علنی شد.

در جریان بازداشت فعالان محیط زیستی موسسه میراث حیات وحش پارسیان، وزارت اطلاعات به صراحت اعلام کرد که خود را "تنها مرجع تشخیص جاسوسی" می‌داند اما قوه قضائیه زیر نظر صادق آملی لاریجانی، رئیس قبلی‌، به صراحت این نظر را رد کرد.

همین موضوع دو سال قبل هم در جریان بازداشت یکی از اعضای تیم مذاکرات هسته‌ای تکرار شد و در آن زمان نیز با وجود مخالفت وزارت اطلاعات، عبدالرسول دری اصفهانی به جاسوسی متهم شد.

اختلاف نظر قوه قضائیه و اطلاعات سپاه با وزارت اطلاعات زمانی بارز‌تر شد که هیأت تحقیق و تفحص مجلس پس یک سال تحقیق، گزارش نهایی‌اش را درباره مسئولان و مدیران ارشد دوتابعیتی و دارای گرین‌کارت ارائه کرد.

در این گزارش هیأت تحقیق و تفحص مجلس درباره دوتابعیتی‌ها از سازمان اطلاعات سپاه و قوه قضاییه تشکر و قدردانی و در مقابل از وزارت اطلاعات به خاطر عدم همکاری و مسامحه انتقاد کرد.

در این گزارش، هیأت تحقیق و تفحص هدف از تهیه لیست وشناسایی افراد تابعیتی را مقابله با "نفوذ" خواند و به صراحت گفت مبنای تعریفش از "نفوذ"، نظر آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران است که به معنای تأثیرگذاری نرم بر مسئولان حکومتی است.

این هیأت تحقیق و تفحص برگرفته از استعلام‌هایش از سپاه و قوه قضائیه ابعاد و سطوح نفوذ را تعریف کرد: "از بستگان سببی و نسبی و فرزندان مسئولان حکومت همچون فرزندان محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه و بیژن زنگنه وزیر نفت گرفته تا شماری از مشاوران هسته‌ای پیشین ایران از جمله فریده شیرازی، مشکان مشکور و حسین موسویان."

در قوانین جزائی ایران، اتهامی با عنوان نفوذ وجود ندارد با این حال نفوذ هم شامل طیف گسترده‌ای از افراد از روزنامه‌نگاران گرفته تا سیاستمداران می‌شود و هم شامل طیف گسترده‌ای از عناوین مجرمانه مثل جاسوسی و رابطه با دول متخاصم.

در دو سال گذشته به نظر می‌رسید بیشتر این سازمان اطلاعات سپاه بود که با استفاده از این پروژه نفوذ جای پای خود را در مسائل امنیتی ایران سفت می‌کرد. اکنون اما وزارت اطلاعات نیز می‌کوشد تا به ارجاع به پروژه نفوذ نقش جدی تری در حوزه ضد جاسوسی ایفا کند.

چه اتفاقی افتاده است که به یکباره وزارت اطلاعات که در چند سال گذشته بارها نظراتی متفاوت از قوه قضائیه و سازمان اطلاعات سپاه داشت، در نمایشگاهی به مدیران و سردبیران مطبوعات اعلام می‌کند که مسئله "نفوذ و جاسوسی" را رها نکرده است.

همین چند هفته پیش نیز این وزراتخانه مستندی با عنوان "شکار جاسوسان" پخش کرد که به موضوع بازداشت افرادی اختصاص داشت که متهم به همکاری با سازمان سیا علیه ایران بودند.

این اقدامات درحالی صورت می‌گیرد که اطلاعات زیر فشار برای توضیح درباره "اخذ اعترافات اجباری از متهمان پرونده ترورهای دانشمندان هسته‌ای" هم قرار دارد.

آیا در شرایطی که اطلاعات سپاه با اتکا به پروژه "نفوذ"، وزارت اطلاعات را از حوزه امنیت داخلی و ضدجاسوسی را عقب زده بود، برگزاری نمایشگاه نفوذ و پخش مستند "شکار جاسوسان" از سوی وزارت اطلاعات، نوعی فرار به جلوست؟ یا نه تلاشی برای بازگرداندن اعتبار از دست رفته؟