ایران تمام تعهدات تحقیق و توسعه‌ هسته‌ای در برجام را متوقف می‌کند

وزارت خارجه ایران جزئیات نامه محمدجواد ظریف به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را اعلام کرده که طی آن ایران از جزئیات گام سوم عقب‌نشینی از تعهداتش در توافق هسته‌ای موسوم به برجام به اتحادیه اروپا خبر داده است. اروپا از این تصمیم ایران ابراز تاسف کرده است.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران عصر پنجشنبه، پنجم سپتامبر، درباره جزئیات نامه آقای ظریف گفته: "در این نامه تاکید شده است که این اقدام دقیقا در راستای حقوق ایران در برجام و به ویژه بر مبنای پاراگراف ۳۶ آن بوده و در پاسخ به نقض گسترده و مستمر برجام طی ۱۶ ماه گذشته صورت می گیرد."

ایران هنوز جزییات دقیق تر این اقدام را اعلام نکرده هرچند رئیس جمهور این کشور پیشتر گفته بود که شامل تحقیقات به روی سانتریفوژهای پیشرفته خواهد بود. به گزارش خبرگزاری های ایران قرار است آژانس اتمی این کشور روز شنبه جزییات دقیق تر گام بعدی ایران را اعلام کند.

براساس توافق اتمی برجام که ۴ سال پیش امضا شد ایران می تواند به طور محدود به تحقیق و توسعه در این زمینه ادامه دهد بدون آنکه بر ذخایر اورانیوم غنی شده اش بیافزاید.

سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته جزئیات فنی این تصمیم ایران به زودی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که یکی از نهادهای سازمان ملل متحد است اعلام خواهد شد.

کاهش تعهدات ایران در قبال برجام از حدود دو ماه پیش شروع شده بود.

تهران در آن زمان ۶۰ روز به اروپایی ها فرصت داد برای جبران آثار تحریم هایی که آمریکا مجددا اعمال کرده گام های تازه ای بردارند.

در این میان به نظر می رسد پیشنهاد اخیر فرانسه برای ارائه یک اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری به ایران برای جبران کاهش فروش نفت این کشور به دلیل تحریم های آمریکا هنوز به نتیجه مشخصی نرسیده است.

اتحادیه اروپا روز پنجشنبه در واکنش ایران را ترغیب کرد از گام های تازه در این جهت پرهیز کند.

مارتین روئیز سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا گفت که این بلوک عمیقا نگران فراتر رفتن ایران از حد مجاز ذخیره اورانیوم غنی شده و سطح غنی سازی براساس برجام است. او از ایران خواست از برداشتن هر گام دیگری در جهت تضعیف برجام خودداری کند.

دولت های فرانسه و بریتانیا هم در بیانیه های جداگانه ای از اقدام ایران ابراز ناخرسندی و نگرانی کردند.

از سوی دیگر دفتر نخست وزیری بریتانیا پس از دیدار بوریس جانسون و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل گفت دو رهبر بر نیاز به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی تاکید کردند، اتهامی که ایران رد می کند.

آقای نتانیاهو پیش از عزیمت به لندن در مورد گام تازه ایران در جهت کاهش تعهدات برجامی اش با خبرنگاران صحبت کرد. او اقدام ایران را تحریک آمیز خواند و گفت اکنون وقت مذاکره با ایران نیست، بلکه وقت افزایش فشار بر این کشور است.

این سومین باری است که ایران اعلام می‌کند بخشی از تعهدات برجامی خود را کنار خواهد گذاشت. مقام‌های این کشور خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریم‌های هسته‌ای و ناتوانی اروپا از انجام تعهداتش در برابر تهران را دلیل این اقدامات می‌دانند.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران ضمن اعلام این خبر که گام سوم عقب‌نشینی از برجام از فردا، جمعه ششم سپتامبر، آغاز می‌شود گفته: "در این گام، "سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است را از روز جمعه آغاز کند و تمام تعهداتی که در این زمینه در برجام وجود داشته است را کنار بگذارد."

آقای روحانی در تشریح "گام سوم" نقض برجام، بعد از جلسه با روسای قوای قضائیه و مقننه گفت که از روز جمعه "شاهد گسترش در تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژها و سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه برای غنی سازی نیاز داریم خواهیم بود. همچنین شاهد سرعت عمل در این زمینه خواهیم بود."

ایران در دو گام قبلی، سطح غنی‌سازی و میزان غنی‌سازی اورانیوم را تغییر داده بود.

همزمان دیگر امضاکنندگان برجام از جمله متحدان اروپایی آمریکا (بریتانیا، فرانسه و آلمان) با دونالد ترامپ مخالفند و در تلاشند تا برجام را حفظ کنند.

پیش از این فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده بود که دو گام نخست نقض برجام توسط ایران، از نظر دیگر امضاکنندگان این توافق، نقض‌های جدی نیستند.

خانم موگرینی ضمن ابراز نارضایتی از نقض برجام توسط ایران گفته بود که بهرحال این موارد کاملا برگشت پذیر هستند.

در "گام سوم" نقض برجام توسط ایران نیز، حسن روحانی تاکید کرد که این موضوع برگشت‌پذیر است.

ایران می‌گوید اگر همه طرفهای برجام به تعهدات خود در قبال این توافق عمل کنند، ایران نیز اجرای کامل برجام را از سر می‌گیرد.

به گفته عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در نامه آقای ظریف به خانم موگرینی هم تاکید شده: "جمهوری اسلامی به منظور نشان دادن حسن نیت خود، آمادگی دارد به گفت وگو با طرف‌های باقی مانده در برجام در تمامی سطوح ادامه داده و در صورت عمل طرف های مقابل به کلیه تعهدات خود در برجام، مجددا به اجرای کامل برجام برگشت نماید."

ادامه گمانه زنی‌ها درباره دیدار ترامپ و روحانی در نیویورک

در همین حال، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، دیروز، چهارشنبه، در پاسخ به خبرنگاران بر پا بر جا بودن تحریم‌های ایران تاکید کرد ولی گفت همچنان آماده است در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حسن روحانی دیدار کند.

آقای ترامپ با قدردانی از تلاش های همتای فرانسوی خود برای کاستن تنش میان تهران و واشنگتن گفت: سپاسگزار تلاش های مکرون هستم ولی ما مسائل را از طریق او دنبال نمی کنیم. بقیه به طور مستقیم با ما در تماس هستند و ما نیازی نداریم که مسائلمان را از طریق کشورهای دیگر دنبال کنیم.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد اواخر ماه سپتامبر جاری در نیویورک برگزار می‌شود و حسن روحانی در راس یک هیات بلند پایه برای حضور در این اجلاس به نیویورک سفر خواهد کرد.

به همین علت هم برخی تحلیل‌گران معتقدند اظهارات مقام‌های دو کشور در چند هفته آینده می‌تواند تلاشی برای "دست بالا گرفتن" و ترغیب طرف مقابل برای امتیازدهی بیشتر هم تلقی شود.

با وجود این، محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران که امروز به جاکارتا، پایتخت اندونزی سفر کرده گفته: "آقای ترامپ بهتر است برای مردم ایران مشکل درست نکند. ما از او نه توقع حل مشکل داریم و نه او می‌تواند مشکلات ما را حل کند."

خبر مرتبط

ظریف: ترامپ نمی‌تواند مشکل ایران را حل کند