کاهش شاخص بازار سرمايه ايران به پايين ترين حد در امسال

شاخص کل بازار سرمايه ايران در خاتمه معاملات هفته پيش با ۲۱۰ واحد کاهش به ۱۱ هزار و ۸۹۳ واحد رسيد که پايين تر از رقم اولين روز کاری بورس تهران در سال جاری خورشيدی است.

در تاييد اين روند، فدراسيون بورسهای جهانی اعلام کرد که ارزش معاملات سهام در بورس اوراق بهادار تهران در پنج ماهه نخست سال ۲۰۰۵ در مقايسه با مدت مشابه سال ۲۰۰۴ بيش از ۳۰ درصد کاهش يافته و بورس تهران جزو پنج کشور عضو اين فدراسيون است که بيشترين کاهش ارزش داد وستد را دارند.

همچنين در اين مدت ارزش جاری بورس تهران از ۴۴ ميليارد دلار به ۴۰ ميليارد دلار کاهش يافته و اين بازار ديگر در زمره پر بازده ترين و برترين بورس های جهان نيست.

بنا به اين گزارش، ارزش معاملات بورس تهران در فاصله ژانويه تا مه سه ميليارد و ۸۰۰ ميليون دلار بوده که در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته ميلادی ۳۱ درصد کاهش داشته است.

بازار سرمايه ايران هفته پيش با افزايش تقاضای فروش سهام از سوی سهامداران جزء مواجه بود به طوری که شمار خريداران با ۳۲ درصد نزول به کمتر از ۱۲ هزار و پانصد نفر رسيد.

اين در حالی است که در ابتدای سال جاری خورشيدی هر هفته بازار سرمايه ايران با ورود بيش از ۳۶ هزار متقاضی خريد سهام رو به رو بود. در چنين شرايطی تقاضاهای خريد سهامداران نهادی وحقوقی بازار سهام تهران هم سير نزولی به خود گرفت و تا ده درصد نسبت به هفته پيش کاهش يافت.

با اين وجود، برخی تحليلگران معتقدند اين روند تا به کف رسيدن قيمت سهام اکثر شرکتهای بورسی ادامه خواهد يافت.

البته آنها عقيده دارند اين زمان با تعيين نهايی اعضای جديد کابينه دولت آينده ايران مصادف خواهد بود، کما اين که حيدر مستخدمين حسينی، رييس هيات مديره بورس تهران، اواسط هفته پيش اعلام کرد که سير نزولی شاخص های بورس تهران تا پايان شهريور ماه ادامه خواهد يافت.

زمان سنجی قانونگذاران

اواخر هفته گذشته بررسی لايحه جديد بازار سرمايه ايران در کميسيون اقتصادی مجلس به پايان رسيد و بورس تهران پس از ۴۰ سال در آستانه تصويب قانونی جديد برای اداره آن قرار گرفت.

کارشناسان تعلل مجلس در تصويب نهايی اين لايحه را علاقه نمايندگان متمايل به رييس جمهوری آينده ايران به اجرای اين لايحه در دولت آينده می دانند.

به عقيده آگاهان، قرابت سياسی موجود ميان اکثريت مجلس هفتم جمهوری اسلامی و محمود احمدی نژاد، رييس جمهوری منتخب، باعث شده تا تصويب اين لايحه که بر شفاف سازی بورس تهران و افزايش نظارت بر روند داد و ستد های آن اشاره دارد از سال گذشته خورشيدی تا کنون به تعويق افتد.

برخی کارشناسان پيش بينی می کنند با آغاز اجرای اين قانون که بر پايه آن داد و ستد کنندگان متکی بر اطلاعات نهانی مجرم تلقی خواهند شد، قدری از اعتماد از دست رفته به "بورس شايعه محور تهران" باز گردد و سرمايه گذاری بلند مدت در بازار سرمايه ايران رونق گيرد.

بهره تک رقمی

در همين حال کميسيون اقتصادی مجلس ايران اعلام کرد که دوره اجرای طرح تک رقمی کردن نرخ سود تسهيلات بانکی دو سال به طول می انجامد. تحت تاثير همين خبر صف فروش سهام شرکت های ليزينگ عضو بورس تهران پايان يافت.

با اين وجود اصرار نمايندگان مجلس ايران بر بازبينی قراردادهای خارجی سبب شد تا بار ديگر سهامداران خودرو سازيهای حاضر در بورس تهران همچنان با نگرانی معاملات هفته پيش را پی گيری کنند.

صاحبنظران مسايل بازار سرمايه بر اين باورند با توجه به مخالفتهای گذشته نمايندگان مجلس هفتم با انعقاد قراردادهای خارجی توليد خودرو از جمله سواری ال_۹۰ شايد با روی کار آمدن دولتی که از ابتدا با ادامه حيات صنعت مونتاژ در ايران مخالف است، بخش عمده ای از قرارداد های توليد خودروهای خارجی دستخوش تغييرات اساسی شود، هرچند آقای احمدی نژاد و تيم اقتصادی وی هنوز موضع رسمی خود را اعلام نکرده اند.

در صورت وقوع اين اتفاق گذشته از خودرو سازی ها شرکتهای قطعه سازی عضو بورس تهران نيز با افت توليد و سود دهی روبه رو می شوند. در اين صورت بانکهای خصوصی از جمله بانک پارسيان که حدود پنج درصد ارزش جاری بورس تهران را داراست، با کاهش شديد قيمت سهام مواجه خواهند شد، چرا که عمده ترين سهامداران اين بانک خصوصی شرکت های قطعه سازی هستند.

واگذاری سهام بانک

تحت تاثير اين گونه تحليل های بد بينانه در بورس تهران است که با وجود اعلام رسمی سازمان بورس تهران در هفته گذشته مبنی بر بازگشايی نماد معاملاتی بانکهای خصوصی، نماد معاملاتی سه بانک خصوصی حاضر در بازار سرمايه ايران هفته پيش نيز بسته باقی ماند.

با اين وجود، ابراهيم شيبانی، رييس کل بانک مرکزی ايران، هفته گذشته از صدور مجوز برای تاسيس دو بانک خصوصی سرمايه و دانش و نیز پاسارگاد خبر داد.

در حالی که به نظر می آيد برخی از عناصر دولت آينده با ادامه کار بانک های خصوصی به شيوه فعلی مخالف است، قرار است به زودی ۲۵ درصد سهام اين دو بانک خصوصی به عموم مردم واگذار شود.

کارشناسان بورس معتقدند ميزان موفقيت بانکهای خصوصی جديد را تنها می توان پس از گشايش نماد معاملاتی بانک های خصوصی و استقبال سهامداران از سهام آنها سنجيد.

با توجه به بی رغبتی دولت آينده به فروش حق تراکم برای رونق بلند مرتبه سازی در شهرهای بزرگ ايران، در جريان خريد وفروش های هفته پيش بورس تهران، شرکت های ساختمانی عضو بازار سرمايه ايران با افزايش تقاضای فروش سهام مواجه شدند.

البته تحليلگران مسايل بازار سرمايه بخشی از اين اشتياق را ناشی از افزايش نسبت قيمت سهام اين شرکتها در مقايسه با سود آن می دانند. در اين گروه، نسبت قيمت به سود سهام در مورد شرکتی چون مجتمعهای توريستی و رفاهی آبادگران به بيش از ۲۵ رسيده که بيانگر ريسک بالای خريد سهام اين شرکت است.

کسادی بازار فلزات

همچنين با انتشار پيش بينی هايی در مورد کاهش قيمت مس در بازارهای جهانی و افزايش قيمت آلومينيوم و روی در بازار داخلی ايران نسبت به قيمت های جهانی، بهای سهام شرکت های معدنی پر طرفدار همچون توسعه معادن روی ايران کاهش محسوسی يافت. در جريان مبادلات سهام در روز پايانی هفته پيش افت قيمت سهام اين شرکت در کاهش ۷۰ واحدی شاخص کل بورس تهران بسيار موثر بود.

در جريان معاملات هفته گذشته شاخص مالی و صنعت که نشانگر عملکرد شرکت های سرمايه گذاری و صنعتی هستند به ترتيب بيش از ۶۰۹ و ۱۵۱ واحد کاهش يافتند.

هر چند ارزش معاملات بورس تهران طی مبادلات هفته پيش بيش از سه درصد نزول کرد و به ۱۰۷۲ ميليارد ريال رسيد، ولی کارشناسان پيش بينی می کنند با پايان فصل برگزاری مجامع سالانه شرکتهای بورسی و انتشار صورتهای مالی واقعی آنها روند داد وستدهای بازار سهام منطقی تر شود و خريدهای مبتنی بر شايعات کاهش يابد.