12:58 گرينويچ - سه شنبه 03 مه 2005
کاوه اميدوار
آسيای ميانه هشتصد کيلومتر به خليج فارس نزديکتر شد
راه آهن بافق به مشهد به طول حدود هزار کيلومتر با حضور محمد خاتمی رئيس جمهور ايران و نمايندگانی از کشورهای آسيای ميانه به بهره برداری رسيد.
اين خط آهن برای اقتصادی کردن مسير ۲۴۴۰ کيلومتری خط آهن بندرعباس - تهران - سرخس به آسيای ميانه ساخته شده است که نه سال پيش به بهره برداری رسيد.
طولانی بودن مسير، توجيه اقتصادی طرح را زير سئوال برده بود و بر خلاف پيش بينی اوليه، کشورهای آسيای ميانه رغبت چندانی به استفاده از اين مسير از خود نشان نمی دادند.
ايران برای رفع اين مشکل، خط آهن ميانبر بافق به مشهد را احداث کرده است که با بهره برداری از آن، مسافت دسترسی به آسيای ميانه حدود يک سوم کاهش می يابد.
افزايش امکان ارتباط نزديک جمهوريهای آسيای ميانه با آبهای آزاد و کاهش هزينه حمل و نقل از اهداف اجرای اين طرح است.
حدود هشتصد کيلومتر از اين خط آهن مسير اصلی و دويست کيلومتر بقيه برای دسترسی به معادن داخلی ساخته شده است.
ايران برای ساخت اين خط آهن چهارصد و پنجاه ميليارد تومان هزينه کرده تا علاوه بر ترانزيت کالاهای کشورهای همسايه، توليدات معادن ذغال سنگ و سنگ آهن منطقه را به کارخانجات و بنادر حمل کند.
حدود دويست کيلومتر خطوط فرعی اين مسير برای دسترسی به معدن سنگان در استان خراسان و معدن چادرملو در استان يزد ساخته شده است که سالانه حدود ده ميليون تن مواد معدنی به استانهای اصفهان، هرمزگان و خراسان منتقل خواهد کرد.
پيش بينی می شود سالانه دوازده ميليون تن بار و يک و نيم ميليون مسافر از اين طريق جابجا شود.
خط آهن مسير سنگان با خط فرعی به تربت حيدريه و در ادامه به هرات در خاک افغانستان وصل خواهد شد که به گفته صادق افشار، معاون وزير راه ايران، مسئولان دو کشور برای تأمين هزينه ساخت خط آهن ايران به افغانستان در حال مذاکره اند.
فرسودگی راه آهن
 |   راه آهن ايران در انحصار دولت قرار دارد و در بيست و پنج سال گذشته سرمايه گذاری چندانی در آن انجام نشده است |
فرسوده بودن ناوگان هوايی، ريلی و جاده ای از مشکلات صنعت حمل و نقل ايران است که بخشی از آن به تحريم اقتصادی امريکا و بخشی ديگر به کمبود منابع مالی و کم توجهی به صنعت حمل و نقل ناشی شده است.
صنعت هواپيمايی ايران به دليل تحريم آمريکا قادر به نوسازی ناوگان هوايی خود نيست و تلاش ايران در اين زمينه تاکنون بی ثمر مانده است.
آمار تصادفات جاده ای در ايران نيز بسيار بالاست و سالانه بيش از بيست و سه هزار نفر در حوادث جاده ای جان می سپارند.
راه آهن ايران در انحصار دولت قرار دارد و در بيست و پنج سال گذشته سرمايه گذاری چندانی در آن انجام نشده است.
در اين مدت کمی بيش از دو هزار کيلومتر راه آهن احداث شده که بخش عمده آن همين مسير ارتباطی به آسيای ميانه بوده است.
ايران هفت هزار و يکصد کيلومتر راه آهن دارد و دوهزار و سيصد کيلومتر خط آهن نيز در دست ساخت دارد.
راه آهن ايران در سال ۱۳۷۵ در منطقه سرخس به ترکمنستان و از آنجا به آسيای ميانه وصل شده اما هنوز حجم ترانزيت کالا از اين طريق به حد مورد انتظار نرسيده است.
مقامات ايران اميدوارند با بهره برداری از راه آهن بافق به مشهد، مزيت انتقال کالا از اين مسير افزايش يابد و کشورهای منطقه به تبادل کالا از اين طريق تشويق شوند.