چرا آرامکو سهام خود را در بورس عرضه می‌کند؟

شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو، قرار است عرضه عمومی سهام خود را در بورس داخلی این کشور عرضه کند؛ اتفاقی که مدتهاست بحث بر سر آن در جریان بوده است.

عرضه سهام آرامکو، که انتظار می‌رود به یکی از بزرگترین عرضه‌های اولیه سهام دربازار بورس تبدیل شود، بخشی از برنامه تحول اقتصادی مورد نظر محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی است.

در عرضه اولیه عمومی سهام در بورس عموما درصد مشخصی از کل سهام ارائه شده، که برای اولین بار عرضه شده است، توسط سرمایه‌گذاران خریداری می‌شود. به عنوان مثال، در اولین عرضه عمومی سهام شرکت چینی "علی‌بابا" در بورس نیویورک در سال ۲۰۱۴ میلادی این شرکت ۲۵ میلیارد دلار به دست آورد که رکوردی تاریخی در اولین عرضه محسوب می‌شود.

آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان و تحت مالکیت دولت این کشور است؛ بر اساس داده‌هایی که شرکت ملی نفت عربستان، آرامکو منتشر کرده، درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲۲۴ میلیارد دلار بوده است.

سال گذشته (۲۰۱۸) شرکت آرامکو روازنه حدود ۱۳/۶ میلیون بشکه نفت تولید کرد که این میزان از تولید شرکتهای نفتی بزرگی مانند "رویال داچ شل" و "بی‌پی" بریتانیا بالاتر بود.

عربستان بزرگترین صادرکننده نفت در جهان است و پس از حمله به تاسیسات آرامکو روزانه حدود ۵/۷ میلیون بشکه از تولید کم شد؛ این رقم حدودا معادل ۵ درصد از کل نفت عرضه شده به بازارهای جهان در روز بود.

در پی این حمله موسسه اعتبارسنجی "فیچ"، یکی از سه موسسه بزرگ در این زمینه در جهان، رتبه اعتباری عربستان سعودی را یک درجه تنزل داد.

چرا عرضه سهام آرامکو در بورس مهم است؟

شاید علت اصلی عرضه سهام شرکت ملی نفت عربستان در بورس، اقدامات این کشور برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی باشد.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، امیدوار است در برنامه "چشم‌انداز ۲۰۳۰" اقتصاد کشورش را طی ده سال آینده متحول کند؛ حدود دو ماه پیش (سپتامبر) این کشور اعلام کرد با لغو ویزا برای ۴۹ کشور درهای خود را به روی گردشگران خارجی می‌گشاید.

عربستان قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی سهم درآمد صنعت گردشگری از تولید ناخالص ملی این کشور را به ۱۰ درصد برساند.

این اتفاقات در حالی است عربستان کارنامه ضعیفی در امور حقوق بشری دارد؛ قتل جمال خاشقجی و همچنین فشار بر روی فعالان حقوق زن در این کشور به سیاهی این تصویر افزوده است.

ارزش آرامکو چقدر است؟

آرامکو بزرگترین شرکت نفت در جهان است و بلومبرگ ارزش آن را ۱۲۰۰ میلیارد دلار تخمین زده است؛ البته مقامات سعودی ارزش شرکت ملی نفت عربستان را ۲۰۰۰ میلیارد دلار ترجیح می‌دهند.

به دلیل همین ابهام عرضه سهام این شرکت در بورس چندین بار به تعویق افتاده است.

سود این شرکت در نیمه اول سال جاری میلادی (۲۰۱۹) نزدیک به ۴۷ میلیارد دلار بوده است؛ این در حالیست که سود شرکت آمریکایی اپل در همین مدت ۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است.

شرکت نفت و گاز "اکسون موبیل" هم در همین مدت سودی معادل ۵/۵ میلیارد دلار داشت.

در سالهای اخیر هر چند منابع جایگزین انرژی رو به رشد بوده‌اند، اما هنوز نفت و گاز بازیگران اصلی بازار انرژی محسوب می‌شوند.

یکی از مزایای استخراج نفت در عربستان، ساده بودن استحصال نفت است؛ رسیدن به نفت در دریای شمال به دلیل صعب‌العبور بودن مسیر رسیدن به این کالا گران است و این در حالیست که در عربستان نفت به سطح زمین نزدیک است.

استخراج نفت در بعضی از میدانهای نفتی در عربستان بسیار ارزان تمام می‌شود؛ در بعضی از آنها قیمت تمام شده نفت پیش از رسیدن به بشکه به ده دلار هم نمی‌رسد.

قیمت هر بکشه نفت برنت در حال حاضر حدودا بالای ۶۰ دلار است و همین توجیه سودآوری آرامکو را نشان می‌دهد.

آرامکو چگونه شکل گرفت؟

ریشه‌های تاسیس آرامکو به سال ۱۹۳۳ میلادی برمی‌گردد؛ زمانی که عربستان قراردادی را با شرکت "استاندارد اویل کالیفرنیا" امضا کرد.

شرکت عربی-آمریکایی نفت - آرامکو - در سال ۱۹۴۴ و با تغییر نام شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا-عربی ایجاد شد و در سال ۱۹۷۶، دولت عربستان تمامی سهام آن را در اختیار گرفت و نام آن را به آرامکو سعودی تغییر داد.

در سال ۱۹۸۸ شرکت نفت عربستان سعودی تاسیس شد و تمامی تاسیسات و فعالیت های آرامکو سعودی در اختیار این شرکت قرار گرفت

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، دو سال پیش از عربستان سعودی دعوت کردکه سهام شرکت نفتی آرامکو را در بازار بورس نیویورک عرضه کند.

او گفته بود برای آمریکا اهمیت زیادی دارد که سهام آرامکو برای اولین بار در ایالات متحده عرضه شود و او از 'عرضه اولیه سهام' آرامکو در نیویورک سپاسگزار خواهد شد.

همان زمان گفته شده بود عرضه اولیه سهام آرامکو احتمالا در سال ۲۰۱۸ اتفاق خواهد افتاد که تا به امروز به تعویق افتاده است.