12:14 گرينويچ - پنج شنبه 03 فوريه 2005

لادن پارسی

گزارشی از 'جايزه جهانی عکاسی هنر و نيايش'

برای نخستين بار يک مسابقه بين المللی عکس با عنوان "جايزه جهانی هنر و نيايش" با شرکت عکاسانی از ۳۹ کشور جهان و با داوری عکاسان مشهوری از ايران و کشورهای ديگر در تهران برگزار شد.

مقدمات اين مسابقه، با هدف گردآوری و ترويج آثار هنری با مضامين معنوی، به پيشنهاد معاونت هنری و حمايت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با همکاری بنياد آفرينش های هنری نياوران از خرداد ۸۲ آغاز و خود مسابقه رسما در بهمن ۸۳ برگزار شد.

برای شرکت در اين مسابقه به بيش از سی هزار هنرمند و ۳۰۰ موسسه مطرح در داخل و خارج از کشور دعوت نامه ارسال شد و در مجموع ۴۰۰۰ عکس از ۱۲۰۰ عکاس از ۳۹ کشور به مسابقه راه يافت.

به گفته آيت قاسم پور دبير اجرايی جايزه جهانی هنر و نيايش شکل شرکت در مسابقه به سه گونه بود: تک عکس، مجموعه پنج عکس و مجموعه سه عکس. معيار شرکت در مسابقه رعايت موضوع و رعايت تکنيک های عکاسی از طرف عکاس بوده است.

انتخاب اوليه عکس ها توسط محمود کلاری، فرزاد هاشمی، مجيد مسچی، ميترا محاسنی، ابراهيم حقيقی، مسعود زنده روح کرمانی و جاسم غضبانپور انجام شد و سپس داوران بين المللی در سه مرحله آثار را انتخاب کردند.

برگزيدگان نهايی

در مجموع دويست اثر به قسمت مسابقه و ۳۶ عکس به مرحله نهايی راه يافت که پنج داور با استدلال های تشريحی و تکنيکی و سپس رای گيری عکس های برگزيده را اعلام کردند.

در نهايت آلفرد يعقوب زاده عکاس ايرانی که در دوران جنگ مجبور به ترک ايران شد، برنده جايزه ويژه ده هزار دلاری به همراه لوح ستايش و تنديس جايزه جهانی هنر و نيايش و ويتولد کراسونسکی از لهستان برنده جايزه ويژه ده هزار دلاری و لوح ستايش شدند.

آرگاديوز سبولا از لهستان و مجيد سعيدی هرکدام برنده هفت هزار دلار و لوح ستايش، مهدی اشرفی ورزيده پنج هزار دلار، سيلويو گتی از رومانی سه هزار دلار و يدالله عبدی برنده دو هزار دلار به همراه لوح ستايش شدند.

هيئت علمی برگزار کننده جايزه جهانی هنر و نيايش به علی نيک رفتار، عليرضا رحمانی، حميده ذوالفقاری، جمشيد بايرامی، مجيد ناگهی، فرهاد سليمانی، محمد اسلامی راد، جواد پورصمد، آدريانا زبراسکا از مکزيک و گراهام هريسون از بريتانيا جوايزی به مبلغ هزار دلار اهدا کرد.

هيئت داوری نيز به حسن سربخشيان، احسان رجبی، امين محمدی، آرمان استپانيان، سکينه جهانگيری پور و کريس مالوشينسکی از سوئد جوايزی به مبلغ هزار دلار اهدا کرد.

دبيرخانه فرهنگ ايثار و شهادت نيز جايزه ای به مبلغ پنج هزار دلار به اثر حج کار سعيد جانبزرگی عکاس معروف دوران جنگ که به دليل مسوميت های شيميايی درگذشت، اهدا کرد.

داوران مرحله نهايی

داوران مرحله نهايی اين جايزه را مسعود معصومی عکاس از ايران، شهيدالعالم عکاس و داور بين المللی از بنگلادش، لورا سرانی از فرانسه و ميشکت کريفا مدير هنری و متخصص عکس در خاورميانه و دنيای عرب از تونس، اکبر عالمی استاد دانشگاه از ايران به رياست عباس کيارستمی تشکيل می دادند.

نظرات داوران بين المللی

مسعود معصومی يکی از مشکلات برپايی اين جايزه را تفاوت زبان هنر عکاسی و معناگرايی در ايران می داند و گفته است باتوجه به اين تفاوت بايد می توانستيم پلی بين مفهوم عکس نيايش در ايران و جهان ايجاد کنيم.

او گفته است: در برگزاری اين جايزه سعی داشتيم با استفاده از هنر عکاسی گفتمانی بين فرهنگ ايرانی و جهان بوجود آوريم و نشان دهيم که ملت های جهان چه ديدگاهی در مورد نيايش دارند.

ميشکت کريفا يکی از داوران بين المللی اين جايزه که در سال های اخير چهار بار به ايران سفر کرده است، نيايش را امری فردی می داند و معتقد است هر فردی در جهان حق دارد رابطه شخصی خود را با مقدسات برقرار کند. او در باره هيئت داوران گفته است: هريک از اعضای هيئت داوران اعتقادات شخصی خود را داشت، اما آن چه همه را يکجا جمع کرده بود هنر عکاسی و رابطه آن با نيايش بود.

او عکس را ترکيبی از فرم و بيان می داند و معتقد است احساس و تم در عکس به واسطه فرم و تکنيک بيان می شود.

اما شهيدالعلم عکاس و داور بنگلادشی درباره عکس طور ديگری فکر می کند. برای او برقراری ارتباط حسی با عکس اهميت دارد. او می گويد: من با تکنيک و فرم پيوندی ندارم. به نظر من يک عکاس زمانی موفق است که به هنگام ديدن عکس او را از ياد ببريم و وقتی به عکس نگاه می کنيم احساس کنيم در همان محل عکاسی شده حضور داريم.

شهيدالعالم عکاس و فعال اجتماعی بنگلادش که در دانشگاه های استراليا، بروکسل و بارسلون به تدريس عکاسی اشتغال داشته گفته است يکی از دلايل پذيرفتن داوری اين جايزه حضور عباس کيارستمی در هيئت داوری آن بوده است.

او برخی از آثار ارائه شده در اين مسابقه را عالی می داند و معتقد است به دليل شرکت حرفه ای ها و آماتورها در کنار هم آثار هم سطح نبوده اند، البته تاکيد می کند برخی از آثار آماتورها در سطح خوبی بوده است.

او که در ميان عکاسان جوان ايرانی از محبوبيت ويژه ای برخورداراست کارهای عکاسان ايرانی را به رغم داشتن نکات مثبت دارای ضعف های بسيار می داند که مهم ترين آنها را نداشتن روايت داستانی عکس، اديت نکردن عکس ها و نداشتن توضيح عکس بيان می کند و می افزايد در دنيا مراکزی وجود دارد که عکاسان می توانند با عضويت در آنجا عکس هايشان را در گروه های اديتوريال مخصوص خودشان، اصلاح کنند.

لورا سرانی عکاس و داور فرانسوی جايزه جهانی هنر و نيايش از ابتکار عمل ايرانی ها در برپايی مسابقه ای با چنين موضوعی استقبال می کند و معتقد است: "آنها ( ايرانی ها ) دری را به روی همه مذاهب بازکردند تا عکاسان دنيا با هر مذهبی و با هر فکری بدون تفاوت در آن کار کنند."

او سطح کيفی آثار را بسيار خوب ارزيابی می کند و می گويد: "عکاسی حرفه ای است که بتواند معنويت درونی خويش را با شناخت کافی از موضوع، قاب بندی، نور و تکنيک مناسب نشان دهد. او حس شخصی را عامل اصلی موفقيت عکاسان معنويت می داند.

در اين نمايشگاه عکس هايی از مراسم آيينی و مذهبی اکثر اديان جهان ديده می شود. به گفته دبيراجرايی اين جايزه تنها بهائيت و برهنگی ممنوعيت های اين مسابقه بوده است.

نمايشگاهی از آثار ارائه شده در اين مسابقه در فرهنگ سرای نياوران و بخش جنبی آن در تالار آيينه تا بيستم بهمن ماه داير است.