افشای نوارهای صوتی، روایت یونان از غرق شدن کشتی مهاجران را زیر سوال برد

دستورالعمل‌های صوتی فاش‌شده توسط هماهنگ‌کنندگان تیم نجات یونان، باعث افزایش تردید در مورد گزارش رسمی دولت این کشور از وقایعی شده که چند ساعت قبل از غرق شدن یک قایق مهاجران با بیش از ۶۵۰ سرنشین رخ داد.

کشتی آدریانا که چند روز قبل از لیبی خارج شده بود در ساعات اولیه روز ۱۴ ژوئن ۲۰۲۳ در آب‌های بین‌المللی - اما در منطقه عملیات گروه نجات یونان – غرق شد.

بازماندگان بعدا به بی‌بی‌سی گفتند که تلاش ناموفق گارد ساحلی یونان برای یدک کشیدن این قایق ماهی‌گیری که بیش از ظرفیت سرنشین داشت باعث غرق شدن آن شد و بعد هم ماموران، شاهدان این واقعه را مجبور به سکوت کردند.

گارد ساحلی یونان این ادعاها را رد کرده و گفته است که برای نجات سرنشینان قایق اقدامی نکرده زیرا آنها در خطر نبودند و گفتند که داوطلبانه می‌خواهند به ایتالیا برسند و مقصدشان یونان نیست.

اما در یک تماس تلفنی که اکنون فاش شده، صدای یک مرد ناشناس از مرکز هماهنگی عملیات نجات یونان شنیده می‌شود که به ناخدای قایق حامل مهاجران دستور می‌دهد تا به یک کشتی که به آنها نزدیک می‌شود بگوید که سرنشینان نمی‌خواهند به یونان بروند.

گارد ساحلی در مورد این فایل صوتی اظهار نظری نکرده، اما گفته است که تمام شواهد موجود را به دادگاه نیروی دریایی که در حال بررسی این فاجعه است تحویل داده است.

به آنها بگویید «ما نمی‌خواهیم به یونان برویم»

غرق شدن این کشتی یکی از بدترین حوادث برای مهاجران بود که تاکنون در دریای مدیترانه رخ داده است.

برآورد می‌شود که این قایق حدود یک هفته قبل با ۷۵۰ مهاجر از بندر طبرق در لیبی حرکت کرده بود.

از غرق‌شدگان این حادثه ۸۲ جسد پیدا شد، اما سازمان ملل معتقد است که ۵۰۰ نفر دیگر هم - از جمله ۱۰۰ زن و کودک که در انبار قایق بودند – ممکن است جان باخته باشند.

صداهای ضبط شده که وبسایت یونانی News247.gr به دست آورده، شامل مکالمات تلفنی مرکز مشترک هماهنگی نجات در بندر پیرئوس، نزدیک آتن، پایتخت یونان است.

در اولین تماس در ساعت ۱۸:۵۰ به وقت محلی (۱۵:۵۰ به وقت گرینویچ) در روز ۱۳ ژوئن، صدای یک مامور شنیده می‌شود که به مردی که قایق مهاجران را هدایت می‌کند، توضیح می‌دهد که به زودی یک کشتی بزرگ قرمزرنگ برای تحویل تدارکات به آنها نزدیک می‌شود و او باید به کشتی بگوید که مهاجران نمی‌خواهند به یونان بروند.

افسر ۱:

پاسخ‌های ناخدای قایق مهاجران شنیده نمی‌شود.

در تماس دوم، ۹۰ دقیقه بعد، در ساعت ۲۲:۱۰ یک افسر به ظاهر متفاوت اما از همان مرکز هماهنگی، با کاپیتان کشتی «ملوان خوش‌شانس» (یعنی همان کشتی بزرگ قرمز) صحبت می‌کند.

افسر ۲: ناخدا، ببخشید از اینکه دفعه قبل نتوانستم صدای شما رو بشنوم. نفهمیدم چه گفتید. به من گفتی به آنها غذا، آب دادی و آنها به تو گفتند که نمی‌خواهند در یونان بمانند و می‌خواهند به ایتالیا بروند، آنها چیز دیگری نمی‌خواهند؟

ناخدای «ملوان خوش‌شانس»: بله چون با بلندگو از آنها پرسیدم یونان یا ایتالیا؟ و همه آنجا فریاد می‌زدند ایتالیا.

افسر ۲: آها، باشد، همه فریاد می‌زنند که یونان را نمی‌خواهند و ایتالیا را می‌خواهند؟

ناخدای «ملوان خوش‌شانس»: بله، بله، بله.

افسر ۲: باشه

ناخدای «ملوان خوش شانس»: خیلی شلوغ است، آنها زیاد هستند، بسیار شلوغ است و همه روی عرشه هستند.

افسر ۲: باشه، ناخدا. پس تحویل لوازم را تمام کردید؟

ناخدای «ملوان خوش‌شانس»: بله قربان، بله.

افسر ۲: ناخدا، من این را از شما می‌خواهم، این را در دفتر گزارش خودتان بنویسید. دفترچه گزارش ناخدا.

ناخدای «ملوان خو‌شانس»: بله خوب، ما آن را می‌نویسیم.

افسر ۲: باشه؟

ناخدای «ملوان خوش‌شانس»: بله

افسر ۲: من از شما می‌خواهم این را بنویسید که آنها نمی‌خواهند در یونان بمانند و می‌خواهند به ایتالیا بروند. آنها چیزی از یونان نمی‌خواهند و می‌خواهند به ایتالیا بروند.

ناخدای «ملوان خوش‌شانس»: باشه، بله، بله، بله.

کشتی دیگری به نام «جنگجوی وفادار» نیز به قایق مهاجران مقداری آذوقه داد اما هیچ مکالمه دیگری بین ناخدای آن کشتی و ماموران یونانی در دست نیست.

گارد ساحلی یونان بازهم در مورد محتوای گفت‌وگوها اظهار نظری نکرده اما به بی‌بی‌سی گفته است که «تمام مطالبی را که در اختیار داشت، از جمله صداهای ضبط‌ شده و گزارش روزانه رویدادها» را به دادستانی نیروی دریایی تحویل داده و دادستانی در حال بررسی آنهاست.

گارد ساحلی گفت که در دهه گذشته بیش از ۵۵۰ هزار مهاجر را که در معرض خطر غرق در دریا بودند نجات داده و بیش از هزار قاچاقچی انسان را دستگیر کرده است و فعالیت‌های بشردوستانه آن در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته شده است.

اتهام پنهان‌کاری گارد ساحلی یونان

تحقیقات ما در بی‌بی‌سی در روزهای بعد از غرق شدن کشتی، توضیح مقامات یونانی درباره این فاجعه را به چالش کشید.

تجزیه و تحلیل حرکت کشتی‌های دیگر در منطقه نشان می‌دهد که کشتی ماهی‌گیری پر از سرنشین، دست کم هفت ساعت قبل از واژگونی از جای خود حرکت نکرده بود.

گارد ساحلی همیشه تاکید داشته است که در آن ساعات، قایق در مسیر حرکت به سوی ایتالیا بوده و نیازی به عملیات نجات نداشته است.

سال گذشته، دادگاهی در یونان از رسیدگی به پرونده ۹ مرد مصری در ارتباط با اتهام ایجاد شرایط منجر به غرق کشتی خودداری کرد.

قضات دادگاه شهر بندری کالاماتا در جنوب رای دادند که از آنجا که کشتی در آب‌های بین‌المللی غرق شده است، صلاحیت رسیدگی به این پرونده را ندارند.

کیفرخواست نشان می‌داد که متهمان بر اساس شواهدی تحت تعقیب قرار گرفته‌اند که قبلا توسط حداقل شش نفر از بازماندگان رد شده بود. آنها به بی‌بی‌سی گفتند که گارد ساحلی باعث واژگونی قایق شد و سپس آنها را تحت فشار قرار داد تا مصری‌ها را مقصر جلوه دهند.

دیمیتریس چولیس، وکیل حقوق بشری که وکالت برخی از متهمان مصری را بر عهده داشت، گفت که از شنیدن صداهای ضبط شده تعجب نکرده است.

او گفت: «ما از تاکتیک‌های گارد ساحلی برای جلوگیری از ورود مهاجران و خودداری از نجات غرق شدگان مطلع هستیم.»

او ادعا کرد که « تلاش برای پنهان‌کاری از روز اول وجود داشته است.»

او به بی‌بی‌سی گفت: «آنها [مقامات یونانی] این داستان را درست کردند که سرنشینان نمی‌خواستند نجات پیدا کنند و به این صورت، یاد و خاطره بسیاری از کشته‌شدگان را خدشه‌دار کردند.»

گروه‌های حقوق بشری، از جمله عفو بین‌الملل و دیدبان حقوق بشر، گفته‌اند که در مورد صحت تحقیقات مقامات یونانی تردید قوی دارند و خواستار تحقیقات بین‌المللی شده‌اند.

دفتر بازرس کل یونان که یک مقام مستقل نامرتبط با دولت است به بررسی اتهامات پرداخته است.

این فاجعه در دادگاه نیروی دریایی یونان نیز در حال بررسی است.