16:43 گرينويچ - دوشنبه 12 فوريه 2007 - 23 بهمن 1385
کاوه اميدوار
وزارت کار ایران برای کارفرمایانی که از کارگران افغان استفاده می کردند 200 میلیارد تومان برگه جریمه صادر کرده و کارفرمایان ایرانی 800 میلیون تومان از این جریمه را پرداخت کرده اند.
حسن صالحی مرام، مدیر کل اشتغال اتباع خارجی وزارت کار ايران، در گفتگو با خبرگزاری دانشجویان – ایسنا گفته است: "این تعداد برگه جریمه از 120 هزار مورد بازرسی صادر شده و در این بازرسی ها 150 هزار کارگر افغان غیر مجاز شناسایی شده اند."
طرح اخراج کارگران افغان از سه ماه پیش آغاز شده و بر اساس گزارش ها 550 نفر از اعضای بسیج وابسته به سپاه پاسداران به عنوان بازرس این طرح را اجرا کرده اند.
این طرح در 17 استان از 30 استان کشور اجرا شده که محل تجمع افغان ها بوده و به گفته مقامات دولتی بعد از اجرای این طرح، 100 هزار نفر از کارگران افغان دستگیر و از کار اخراج شده و به جای آنها همین تعداد کارگر ایرانی به کار گرفته شده اند.
هشدار دوباره
آقای صالحی مرام، کسانی را که از کارگران افغان استفاده می کنند "کارفرمایان متخلف" نامیده که به گفته وی، به ازای هر کارگر افغان روزانه 30 هزار تومان جریمه می شوند و در صورتی که در بازرسی های بعدی این کارگران همچنان در همان کارگاه مشاهده شوند به ازای هر روز 30هزار تومان دیگر به جریمه این کارفرمایان اضافه خواهد شد.
برای چندمین بار به کارفرمایانی که از کارگران افغان استفاده می کنند 15 روز مهلت داده شده تا نسبت به معرفی کارگر غیرمجاز خود اقدام کنند اما به گفته آقای صالحی مرام، از سال آینده به محض مشاهده کارگران افغان در کارگاه ها، کارفرمایان ایرانی جریمه می شوند.
به گفته مدیر کل اشتغال اتباع خارجی وزارت کار، 10 هزار مورد درخواست صدور پروانه کار برای نیروهای افغان از سوی کارفرمایان ایرانی ارائه شده که برای چهار هزار و 826 نفر پروانه کار در بخش کشاورزی و کوره پز خانه ها صادر شده است.
پیش از اجرای این طرح تنها یک هزار نفر از کارگران افغان دارای پروانه کار بوده اند ولی اکنون تعداد کارگران دارای پروانه کار در ایران به حدود شش هزار نفر رسیده است.
پروانه کار کارگران افغان شش ماهه است و برای کسانی صادر می شود که به صورت قانونی وارد ایران شده و دارای مجوز اقامت در این کشور باشند.
برنامه های بی نتیجه
اخراج افغان های مقیم ایران از چند سال پیش آغاز شده ولی طرح داوطلبانه خروج آنها از ایران با شکست مواجه شده و دولت ایران از سه ماه پیش طرح تازه ای را برای اخراج آنها به اجرا گذاشته است.
در طرح جدید برای کارفرمایانی که از کارگران ایرانی به جای کارگران افغان استفاده کنند تسهیلاتی در نظر گرفته شده است و کارفرمایان ایرانی در صورت جایگزینی کارگر ایرانی با کارگر افغان تا سه سال از پرداخت حق بیمه معاف خواهد بود.
در مقابل به کارفرمایان هشدار داده شده بود که اگر نسبت به معرفی کارگران خارجی اقدام نکنند مورد پیگرد قضایی قرار گرفته و به سه تا شش ماه زندان محکوم خواهند شد.
حجم هنگفت جریمه های صادر شده نشان می دهد که کارفرمایان ایرانی به تشویق ها و تنبیه های دولت توجهی نکرده و دولت نیز از روی ناچاری تنها به جریمه آنها بسنده کرده است.
گزارشی از پیگرد قضایی کارفرمایان ایرانی به خاطر به کارگیری کارگران افغانی منتشر نشده و به نظر می رسد دولت فعلا از زندانی کردن کارفرمایان که با مشکلات مختلفی رو به رو هستند، منصرف شده است.
کارفرمایان ایرانی از کمبود نقدینگی شکایت دارند و گرانی کالاها در چند ماه گذشته آنها را به شدت تحت فشار قرار داده است و به نظر می رسد آنها سعی دارند افغان های سختکوش و ارزان قیمت را به هر طریق ممکن حفظ کنند حتی اگر با جریمه های سخت مالی مواجه باشند.
با وجود سختگیری های دولت در چند سال گذشته برای اخراج افغان های مقیم ایران، براساس گزارش وزارت کشور 925 هزار نفر از طریق قانونی وارد ایران شده و در این کشور زندگی می کنند.
آمار دقیقی از تعداد افغان هایی که به صورت غیر مجاز وارد این کشور شده اند در دست نیست اما وزارت کار ایران تعداد آنها را تا سه میلیون نفر هم برآورد کرده است.
دولت پیش بینی کرده بود با اجرای این طرح تا پایان سال 500 هزار افغانی از ایران اخراج کند اما بعید به نظر می رسد این کشور بتواند حتی به نیمی از هدف خود در روزهای باقی مانده از سال برسد.
برنامه خروج داوطلبانه و طرح های اخراج اجباری افغانی ها در چهار سال گذشته موفقیت آمیز نبوده و پیش بینی نتیجه طرح تازه دولت ایران برای وادار کردن افغانی ها به خروج از این کشور که مشکلاتی را برای کارفرمایان ایرانی ایجاد کرده، دشوار است.