سعيد حقيقی در کابل

	کميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان وضعيت حقوق بشر در اين کشور را نگران کننده می خواند

مادر اين دختر می گويد دخترش را در روز روشن از مقابل چشمانش ربوده اند و می افزايد که هيچ کسی در آن زمان به "داد و فريادش" نرسيده است.

کميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان نيز اين خبر را تاييد می کند و نادر نادری سخنگوی اين کميسيون می گويد آنها از نخستين روزها اين موضوع را زير نظر داشته اند.

آقای نادری می گويد شناسايی اين حادثه به وسيله کميسيون مستقل حقوق بشر و همکاران آنان در بخش حقوق کودکان صورت گرفته تا به گفته او اين مورد به يک "قضيه مطرح" در سطح کشور تبديل شود.

افغانستان در آستانه تجليل از پنجمين سال توافقات بن قرار دارد، توافقاتی که يکی از محورهای اصلی آن تامين و رعايت حقوق بشر در اين کشور بود.

کميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان نخستين نهاد رسمی در افغانستان است که به دنبال اين توافقات به منظور نظارت و رعايت اعلاميه جهانی حقوق بشر در اين کشور ايجاد شد.

ولی اين کميسيون در حال حاضر وضعيت حقوق بشر در افغانستان را نگران کننده می خواند.

آقای نادری می گويد: "با وجودی که تغييرات مثبتی در عرصه تامين، رعايت و احترام به حقوق بشر در افغانستان رونما شده ولی مشکلات بسيار بسيار جدی سر راه تامين همه جانبه حقوق بشر در اين کشور قرار دارد."

ديروز و امروز

مخالفت آگاهانه  يک تعداد افراد در درون نهادهای قضايی و امنيتی افغانستان آگاهانه تلاش می کنند تا ارزشهای حقوق بشری را موضوع وارداتی و مخالف با فرهنگ افغانها نشان دهند   نادر نادری، سخنگوی کميسيون مستقل حقوق بشر افغانستان

سوال اينجاست که چرا پنج سال پس از توافقات بن و صرف ميليون ها دلار در زمينه اجرا و رعايت حقوق بشر در افغانستان وضعيت حقوق بشر در اين کشور از آنچه که در اعلاميه جهانی حقوق بشر آمده فاصله دارد؟

تقی واحدی از فعالان حقوق بشر در شمال افغانستان به اين باور است که نقض حقوق بشر عمدتا از سوی ساختارها و افرادی در درون نظام انجام می شود.

او می افزايد: "در جاهای که ارتباط می گيرد به وضعيت سياسی و نهادهای حکومتی متاسفانه پيشرفت زياد نبوده و تنها اشکال نقض حقوق بشر تغيير کرده، مثلا در گذشته گروه های قدرتمند از راه استفاده از زور به نقض حقوق بشر مبادرت می ورزيدند ولی حالا اين روش تفاوت کرده و افراد و نهادهای مسئول دولتی به نقض حقوق افراد دست می زنند به اين معنی که وقتی کسی کاری به ادارات دولتی دارد مجبور می شود که با پرداخت رشوه و دادن باج کارش را راه بيندازد."

کميسيون مستقل حقوق بشر نيز اين نظر را تاييد می کند.

نادر نادری سخنگوی اين کميسيون می گويد ساختارهای قدرت در درون حکومت مهم ترين چالش در برابر رعايت و تامين حقوق بشر هستند.

آقای نادری می گويد يک تعداد افراد در درون نهادهای قضايی و امنيتی افغانستان آگاهانه تلاش می کنند تا ارزشهای حقوق بشری را موضوع وارداتی و مخالف با فرهنگ افغانها نشان دهند.

تناقض با اعلاميه جهانی حقوق بشر

تناقض  هرچند کشورهای جهان با امضای اعلاميه جهانی حقوق بشر متعهد به اجرای آن شده اند ولی در برخی از دموکراتيک ترين کشورهای جهان ما شاهديم که ميان قوانين اساسی آنها و اعلاميه جهانی حقوق بشر در عمل تناقضات فراوان موجود است   پرويز آرزو، دکتر علوم سياسی

سخنگوی کميسيون مستقل حقوق بشر می گويد آنچه را که از درون ساختارهای قدرت عليه حقوق ديگران انجام می شود می توان نقض حقوق بشر خواند.

به گفته آقای نادری اين ساختارها به صورت رسمی می تواند نهادهای چون قضا، پليس و مانند آن باشد و هم می تواند از نفوذ و اعتبار يک شخص ناشی شده باشد مثل قدرت بزرگان محلی.

از سوی ديگر موارد و مسايلی که در اعلاميه جهانی حقوق بشر از آنها به عنوان حقوق اصلی و بنيادی افراد ياد شده در جامعه رعايت نشود بدون ترديد حقوق افراد نقض شده است.

ولی پرويز آرزو، دکتر علوم سياسی به اين باور است که در بيشتر قوانين اساسی کشورها مواردی است که در تناقض با اعلاميه جهانی حقوق بشر قرار دارد.

او می گويد حقوق بشر يک "سيستم ارزشی انسان جهانی" است اما هرچند کشورهای جهان با امضای اين اعلاميه متعهد به اجرای آن شده اند ولی در برخی از دموکراتيک ترين کشورهای جهان ما شاهديم که ميان قوانين اساسی آنها و اعلاميه جهانی حقوق بشر در عمل تناقضات فراوان موجود است.

دکتر آرزو می گويد بهترين شيوه تامين و رعايت حقوق بشر در جوامع، قدرتمند شدن ساختارهای غير دولتی در آن ها است.

هجده هزار مورد نقض حقوق بشر

با اين حال ايجاد نهادهای ناظر بر حقوق بشر در افغانستان در پنج سال گذشته می تواند يک دستاورد مهم شمرده شود.

'مهمترين دستاورد'  در پنج سال گذشته آشنايی مردم با مفاهيم و اصطلاحات حقوق بشری مهم ترين دستاورد در اين عرصه می تواند باشد ولی اين که چرا کميسيون حقوق بشر کار شگرفی را انجام نداده به اين دليل است که در قانون اساسی افغانستان برای اين کميسون تنها وظيفه گزارش دهی واگذار شده است   شکريه بارکزی، عضو مجلس نمايندگان افغانستان

اين کميسيون حداقل در مدت پس از تاسيس توانسته به ۱۸ هزار مورد نقض حقوق بشر در افغانستان رسيدگی کند.

بر اساس بررسی های انجام شده اين کميسيون در سال روان نزديک به ۴ هزار مورد نقض حقوق بشر در افغانستان به ثبت رسيده که به گفته آقای نادری اين رقم نشان دهنده افزايش در اين مورد است.

او يکی از دلايل اين افزايش را دسترسی به منابع و مناطق بيشتر در افغانستان پس از ايجاد اين کميسيون می داند.

دستآوردها

از سوی ديگر اعتراف به وضعيت ناگوار حقوق بشری در افغانستان به هيچ وجه به معنای آن نيست که نهادهای فعال حقوق بشر و دولت اين کشور در اين مدت هيچ دستاوردی نداشته اند.

شکريه بارکزی عضو مجلس نمايندگان افغانستان آگاهی و شناخت مردم را از مفاهيم و مقولات مطرح در ترمنولوژی حقوق بشری مهم ترين دستاورد در اين عرصه می داند.

خانم بارکزی می گويد: "در پنج سال گذشته آشنايی مردم با مفاهيم و اصطلاحات حقوق بشری مهم ترين دستاورد در اين عرصه می تواند باشد ولی اين که چرا کميسيون حقوق بشر کار شگرفی را انجام نداده به اين دليل است که در قانون اساسی افغانستان برای اين کميسون تنها وظيفه گزارش دهی واگذار شده است."

با اين حال برخی ها نيز مصلحت گرايی ها، ناهماهنگی کاری ميان نهادهای موجود در عرصه نظارت بر حقوق بشر و عدم برخورد قانونی با ناقضان حقوق بشر را در پنج سال گذشته از مهم ترين مسايلی عنوان می کنند که دستاوردهای عرصه حقوق بشر را در افغانستان کم رنگ نشان می دهد.

بازگشت به صفحه افغانستان