د ټرمپ او پوتین تر منځ له بې هوکړې غونډې وروسته زېلینسکي پر دوشنبه له ټرمپ سره د لیدو لپاره واشنګټن ته ځي

د امریکا په الاسکا کې د اوکرایین جګړې پای ته رسولو پر موضوع د ولسمشرانو ډونلډ ټرمپ او ولادیمر پوتین له بې هوکړې غونډې وروسته د اوکرایین ولسمشر ولودیمر زېلینسکي پر دوشنبه واشنګټن ته ځي.

د ټرمپ او پوتین په لیدنه کې کوم جوړجاړی و نه شو، خو ولسمشر ټرمپ ټینګار کړی، چې پرمختګ شوی دی او ولسمشر پوتین بیا وايي، دی د کړکېچ پای ته رسولو لپاره ''له زړه ژمن'' و.

بل لور نن (شنبه اګست ۱۶) یو شمېر اروپايي مشرانو له ټرمپ او زېاینسکي سره خبرو وروسته په یوه ګډه اعلامیه کې ویلي، ''راتلونکی ګام باید باید د ولسمشر زېلینسکي په ګډون نورې خبرې وي.''

په دې اعلامیه کې اروپايي مشرانو ویلي، دوی چمتو دي، چې ''د ولسمشر ټرمپ او ولسمشر زېلینسکی په ګډون د اروپايي ملاتړ لرونکې درې اړخیزې غونډې لپاره په ګډه کار وکړي.''

په اعلامیه کې ویل شوي: ''موږ پر روسیې د فشار لپاره چمتو ولاړ یو. اوکرایین زموږ پر نه ماتېدونکې پیوستون حساب کولای شي، چې د یوې داسې سولې لپاره کار کوو، چې د اوکرایین او اروپا امنیتي ګټې پکې خوندي وي. دا په اوکرایین پورې اړه لري، چې د خپلې خاورې په هکله پرېکړې وکړي. نړیوالې پولې باید د زور له لارې بدلې نه شي.''

په ورته مهال د بریتانیا لومړي وزیر کیئر سټارمر په یوه اعلامیه کې ویلي، په اوکرایین کې د جګړې پای ته رسولو لړ کې ''د ولسمشر ټرمپ هڅو له کبله موږ د بل هر وخت پرتله زیات یوه خوله شوي وو.''

د بریتانیا لومړي وزیر په اعلامیه کې زیاته شوې، چې راتلونکی ګام باید د ولسمشر زېلینسکي ګډون وي او په خبره یې له هغه پرته د سولې پرېکړه نه شي کېدای.

زېلینسکي: یوه بله وقفه باید نه وي، تلپاتې سوله باید وشي

د اوکرایین ولسمشر زېلینسکي وايي، ولسمشر ټرمپ ته یې ویلي چې "که چیرې درې اړخیزه غونډه ونه شي یا روسیه هڅه کوي، چې په رښتینې توګه د جګړې له پای ته رسولو ډډه کوي" باید پر روسیې بندیزونه سخت شي.

نوموړی په یوه بیان کې زیاتوي: "بندیزونه یوه اغېزمنه وسیله ده."

ولسمشر زېلینسکي ټینګار کوي چې "د اوکرایین لپاره پر ټولو مهمو مسئلو باید د اوکرایين په ګډون بحث شي او هیڅ یوه مسئله، په ځانګړې توګه د خاورې مسئلې پرېکړه له اوکرایین پرته نه شي کېدایی".

له ټرمپ سره له خبرو او له اروپایي مشرانو سره له همغږۍ وروسته، زېلینسکي وايي، دریځونه څرګند دي: "یوه رښتینې سوله باید ترلاسه شي، هغه چې دوامداره وي، نه یوازې د روسیې د یرغلونو ترمنځ یو بل وقفه."

نوموړي په داسې حال کې چې جګړه دوام لري، د وژنو پای ته رسولو، پر ځمکه او هوا کې اوربند، د اوکرایین جنګي بندیانو خوشي کول، او پر روسیه د فشار راوستلو غوښتنه وکړه.

ولسمشر زېلینسکي زیاتوي: "امنیت باید په ډاډمنه او اوږدمهاله توګه د اروپا او امریکا دواړو د ښکېلتیا سره تضمین شي."

ټرمپ او پوتین کومې هوکړې ته و نه رسېدل

له دې مخکې د امریکا په الاسکا کې د اوکرايين جګړې ته د حل موندلو په موخه د امریکا او روسیې د ولسمشرانو تر منځ سرمشریزه پرته له کومې هوکړې پای ته ورسېده.

له ولاديمير پوتین سره د تړلو دروازو تر شا له شاوخوا درې ساعته خبرو وروسته د خبري کنفرانس پر مهال ډونلډ ټرمپ دا ناسته "ډېره ګټوره" وبلله. ویې ویل چې که څه هم "کومه هوکړه ونه شوه" خو په وینا یې، له پوتین سره د اوکرايين په اړه خبرو کې "پرمختګ شوی."

ښاغلي ټرمپ زیاته کړه چې،‌ "پر ډېرو ټکو هوکړه وشوه خو یو څو ټکي پاتې دي، یو یې خورا مهم دی" خو مشخص یې نه کړل چې هغه ټکی کوم دی.

ډونلډ ټرمپ همدا راز وویل چې دوی به "په اوونۍ کې د زرګونو کسانو د وژل کېدو مخه ونیسي" او په وینا یې،‌ "ولسمشر پوتین هم غواړي چې زما غوندې همدې هدف ته ورسېږي."

پوتین هم د خبري کنفرانس پر مهال د ټرمپ تر څنګ ولاړ و او ویې وویل چې دی هم د شخړې پای ته رسولو ته "په صادقانه ډول لېواله دی" خو دا یې یوه "غمیزه" یاده کړه او ویې ویل چې روسیه اړتیا لري چې "تل‌پاتې او اوږدمهاله هوکړې" ته د رسېدو لپاره د جګړې "اصلي لاملونه" له منځه یوسي.

ښاغلي پوتین دا غونډه د دې کشالې "د حل لپاره د پیل ټکی" یاد کړ، له ټرمپ یې د هغه "د خیرخواهۍ" لپاره مننه وکړه او ویې ویل چې "ټرمپ په ښکاره د خپل ملت ګټو ته ارزښت ورکوي خو پوهېږي چې روسیه هم خپلې ملي ګټې لري."

ده خبرداری ورکړ چې اوکرايين او اروپا باید دا مذاکرات "خراب" نه کړي.

ښاغلي ټرمپ وویل چې ډېر ژر به زېلينسکي او اروپايي مشرانو ته زنګ ووهي ځکه چې په وینا یې، "په نهایت کې [دا موضوع] په دوی پورې تړلې ده."

تر خبري غونډې وروسته دواړو ولسمشرانو خدای پاماني سره وکړه. ټرمپ د خبرو په پای کې له پوتین مننه وکړه او ورته ویې ویل چې د دې "احتمال" شته چې ډېر ژر به یو ځل بیا ورسره وګوري او پوتین په ځواب کې ورته وویل چې دا ځل لیده کاته به "په مسکو کې وي."

د اوکرايين په اړه د امریکا او روسیې ولسمشرانو تر منځ دې سرمشریزې ته د اوکرايين ولسمشر نه و وربلل شوی.

په الاسکا کې د ټرمپ او پوتین لیدنه

د دواړو ولسمشرانو الوتکې نن جمعه (اګست ۱۵ / زمری ۲۴) د الاسکا په پوځي اډې ایلمینډورف-ریچرډسن کې کېناستې. له راکوزېدو وروسته د دواړو الوتکو تر منځ پر غځېدلې سره غالۍ ډونلډ ټرمپ او ولاديمير پوتین لاس په لاس روغبړ سره وکړ او عکاسانو ته د عکس اخیستلو لپاره څو شېبې ودرېدل.

دا د دویم ځل لپاره د امریکا ولسمشر کېدو نه وروسته له خپل روسي سیال سره د ډونلډ ټرمپ لومړی ځل مخامخ لیده کاته وو او له دواړو سره د بهرنیو وزیرانو تر څنګ ځينې نور لوړپوړي چارواکي هم ورسره وو.

تر ستړي مشي او هرکلي وروسته ټرمپ او پوتین د مذاکراتو ځای ته لاړل او تر غیر علني‌ غونډې پیلېدو مخکې د خبریالانو پوښتنو ته د ځواب ویلو لپاره سره کېناستل. تر شا یې پر یوه بېنر "د سولې په لټون" لیکل شوي وو.

پوتین دغلته له داسې خبریالانو سره مخ و چې د کریملېن اغېز پرې نه و او هره پوښتنه یې ازاده ترې کولای شوای.

د خبریالانو له ډلې ځينو په لوړ غږ پوښتنې ترې پیل کړې چې، "کله به د ملکي خلکو وژل دروې؟" او "ولې ټرمپ ستا پر خبرو باور وکړي؟"

خو پوتین ځواب ور نه کړ.

وروسته د دواړو ولسمشرانو تر منځ تر تړلو دروازه شا ته خبرې پیل شوې.

د سرمشریزې ځای ته څېرمه سیمه کې د اوکرايين په ملاتړ احتجاج هم روان وو. ‌

زېلينسکي‌ څه وايي؟

که څه هم موضوع د اوکرايين پر سر ده خو د دغه هېواد ولسمشر ولوديمير زېلینسکي د امریکا او روسیې د ولسمشرانو تر منځ دې سرمشریزه ته نه دی وربلل شوی.‌

ښاغلي زېلینسکي ویلي چې دا غونډه "اړینه" ده خو ټینګار یې کړی چې باید کيېف هم په دغو مذاکراتو کې ورښکېل کړل شي چې "ګټورې پرېکړې" وشي.

هغه پر روسیې غږ کړی چې، "هغه جګړه دې ودروي چې په خپله یې پیل کړې ده."

ښاغلي زېلينسکي همدا راز پر خپله اېکس‌پاڼه لیکلي، "امنیتي تضمين مهم دی. تل‌پاتې سوله اړینه ده. ټول کیلیدي هدفونه پېژندي. له هر هغه کس مننه کوم چې د ریښتينو پایلو د ترلاسه کولو په برخه کې مرسته کوي."

دا د ټرمپ د جګړې د پای ته رسولو د هڅو وروستی ګام دی او د روسیې لپاره د نوموړي د هغه ضرب الاجل په ورځ اعلان شو چې روسیه باید د اوکرایین پر اوربند هوکړه وکړي، که نه نو له ډېرو سختو بندیزونو سره به مخامخ شي.

د روسیې او اوکرایین ترمنځ د خبرو اترو تېرو درېیو پړاوونو چې په دې اووړي کې د ولسمشر ټرمپ په امر شوي، لا تر اوسه دواړه خواوې سولې ته نه دي نږدې کړي.

د یادولو ده چې روسیې د ۲۰۲۲ په فبروۍ میاشت کې پر اوکرايين یرغل وکړ او تر اوسه دې جګړې ته حل نه دی موندلی شوی او روانه ده.