ټرمپ له پوتین سره له لیدنې مخکې له زېلینسکي او اروپايي مشرانو سره خبرې کوي

د اوکرایین ولسمشر ولودیمر زېلینسکي نن له اروپايي مشرانو او د متحدو ایالتونو له ولسمشر ډونلډ ټرمپ سره خبرې کوي.

دا ټیلیفوني خبرې د جمعې پر ورځ په الاسکا کې د ډونلډ ټرمپ او ولادیمر پوتین له خبرو مخکې کېږي، چې د سپینې ماڼۍ په وینا یوازې د دواړو ولسمشرانو تر منځ لیدنه به وي.

سپینې ماڼۍ د دې غونډې په هکله ویلي، چې د الاسکا خبرې به د ټرمپ لپاره "د اوریدلو تمرین" وي او زیاته کړې یې ده، چې په یوه خونه کې د ټرمپ او پوتین کېناستل به د متحده ایالاتو ولسمشر ته "د دې جګړې پای ته رسولو لپاره غوره اشاره" ورکړي.

ولودیمر زېلینسکي مخکې ویلي و، چې د کیېف له ښکېلتیا پرته هر ډول پرېکړه به "مړې پرېکړې" وي.

تمه کېږي چې کله ټرمپ نن له زېلینسکي او د هغه له اروپایي متحدینو سره خبرې کوي، دوی به هڅه وکړي چې هغه قانع کړي چې د پوتین لخوا نه متاثر کېږي.

ولسمشر زېلینسکي وايي، د اوربند بدل کې به روسیې ته د نباس سیمې ورکولو وړاندیز رد کړي او خبرداری یې ورکړ، چې دا په راتلونکي کې د بریدونو پیلولو په یوه ډګر بدلېدای شي.

د اوکرایین ولسمشر په یوه تازه اعلامیه کې د اوکرایین پر متحدینو غږ کړی، چې د ''رښتینې سولې لپاره پر روسیه فشار راولي.''

پر ټیلیګرام خواله رسنۍ یوه تازه پیغام کې د اوکرایین ولسمشر وايي: ''موږ او زموږ متحدین باید د اوکرایین له تجربې زدکړه وکړو، چې د روسیې د فریب مخه ونیوله شي. تر اوسه داسې هېڅ اشاره نه لیدل کېږي، چې وښيي روسیان د جګړې ختمولو ته چمتوالی کوي.''

نوموړي زیاتوي که اوکرایین، امریکا متحده ایالتونه، اروپا او نور متحدین ګډ کار وکړي، ''یقینا روسیه به د سولې راوستلو ته اړایستل شي.''

ټرمپ له دې مخکې ویلي، د سولې هره پرېکړه کې به د ''ځینو سیمو تبادله'' شامله وي او باور کېږي، چې د پوتین یوه غوښتنه د دنباس هغو سیمو ورسپارل دي، چې دوی یې تر اوسه کنټرولوي.

په داسې حال کې چې روسیه تر اوسه د اوکرایین ۲۰ سلنه خاوره نیولې، تر اوسه رسماً داسې څه نه دي ویل شوي، چې له ټرمپ سره لیدنه کې به پوتین کومې غوښتنې وړاندې کړي.

'د اوکرایین پولې باید د زور له لارې بدلې نه شي'

له دې مخکې د امریکا په الاسکا کې د اوکرایین په هکله د خبرو له پیل وړاندې اروپايي مشرانو د زور له لارې د اوکرایین پولو کې د بدلون خبرداری ورکړی.

په یوه اعلامیه کې اروپايي مشرانو ویلي: ''د اوکرایین خلک باید د خپل راتلونکي په هکله د پرېکړې ازادي ولري.''

په اعلامیه کې دغه راز ویل شوي، چې باید د ''خاورې بشپړتیا'' اصول په پام کې ونیول شي او ''د زور له لارې باید په نړیوالو پولو کې بدلون رانشي.''

د اروپايي ټولنې له ۲۷ غړو هېوادونو د ۲۶ هغو مشرانو پر دې اعلامیه لاسلیک کړی او یوازینی هېواد هنګري دی، چې مشر یې ویکتور اوربان هغه څوک دی، چې پر دې اعلامیه یې لاسلیک نه دی کړی. د یادونې ده، چې ښاغلی له روسیې سره نژدې اړیکي پالي او له دې مخکې یې هم بیا بیا له اوکرایین سره د اروپايي ټولنې د ملاتړ مخې ډب کولو هڅې کړې.

دا اعلامیه په اوکرایین کې د مسکو د اقداماتو په اړه د اروپایانو د اضطراب برالا څرګندونه کوي، چې ډېری غړي هېوادونه او په ځانګړې توګه هغه هېوادونه چې له روسیې سره پوله لري یا هغه هېوادونه چې د شوروي اتحاد د اشغال یادونه لاهم په کې پاتې ده، باوري دي، چې په نږدې راتلونکي کې مخامخ ګواښ ورته رامینځته کېدای شي.

په دا وروستیو کلونو کې سویډن او فنلنډ له ناټو سازمان سره یوځای شوي، د بالټیک هېوادونو بیا جبري عسکري خدمت پیل کړی، او پولنډ له روسیې سره د خپلې پولې په اوږدو کې د دېوال جوړولو لپاره ملیاردونه ډالر ځانګړي کړي دي.

اروپايي هېوادونه د خونړیو جګړو له امله د پولو د بیا رغولو اوږد تاریخ لري او د دې احتمال په اړه خورا اندېښمن دي، چې امریکا به په اوکرایین کې دې کار ته اجازه ورکړي.

پر هغو سیمو د د روسیې د حاکمیت قانوني پېژندنه چې په زور یې نیولې دي، د اروپايي ټولنې لپاره د منلو وړ نه ده.

د یادونې ده، چې د امریکا متحدو ایالتونو ولسمشر ډونلډ ټرمپ ټینګار کړی چې د سولې هر ډول تړون کې به "د سیمو ځینې تبادله" شامله وي او کېدای شي روسیه د ختیځ اوکرایین ټوله دونباس سیمه ونیسي او کریمیا سیمه هم په خپله خاوره پورې تړلې وساتي، چې په بدل کې به یې د خېرسون او زاپوریژیا سیمې پریږدي، چې ځینې برخې یې نیولې دي.

په خپله اعلامیه کې، اروپايي مشرانو ویلي چې: "د اوکرایین پر وړاندې د روسیې د یرغل جګړه د اروپا او نړیوال امنیت لپاره پراخې اغېزې لري"، او د "عادلانه او تلپاتې سولې" پر اړتیا یې ټینګار کړی.

دوی دا هم ویلي دي، چې اوکرایین باید له " په اغېزمنه توګه له ځانه د دفاع" کولو توان ولري او ژمنه یې وکړه چې د کیېف پوځي ملاتړ ته به دوام ورکړي، چې "د ځان دفاع حق عملي کوي"

اعلامیه په دې ټکیو پای ته رسېږي، چې:

"اروپایي ټولنه د اوکرایین پر حق له ټینګار سره وايي چې خپل برخلیک باید پخپله وټاکي او د اروپايي ټولنې د غړیتوب پر لور به د اوکرایین ملاتړ ته دوام ورکړي."

ټرمپ ويلي له پوتین سره په خبرو کې به د اوکرايين لپاره د خاورې بېرته ترلاسه کولو هڅه وکړي

د امريکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ له دې مخکې ويلي و چې د راتلونکې جمعې په ورځ د روسيې له ولسمشر ولادمير پوتين سره د ليدنې پر مهال به د اوکرايين د ځينو سيمو د بېرته ترلاسه کولو هڅه وکړي.

نوموړي په سپينه ماڼۍ کې د يوه خبري کنفرانس پر مهال وويل، "روسيې د اوکرايين يوه لویه برخه نيولې ده. موږ به کوښښ وکړو چې د دې سيمې يوه برخه بېرته اوکرايين ته ورکړل شي."

ډونلډ ټرمپ ادعا وکړه چې کولی شي له پوتين سره د ليدنې پر مهال په "دوو دقيقو" کې پوه شي چې پرمختګ شونی که نه.

ټرمپ خبرداری ورکړ چې د روسيې او اوکرايين تر منځ به د "ځمکې يو ډول تبادله" وشي. دا لومړی ځل نه دی چې نوموړی د "ځمکې د تبادلې" يادونه کوي، په داسې حال کې چې دا لا نه ده روښانه چې روسيه به کوم ځای اوکرايين ته سپاري.

کيېف هېڅکله د روسيې د کومې خاورې د خپلولو ادعا نه ده کړې.

ټرمپ وويل، که پوتين د خبرو اترو پر مهال "عادلانه معامله" وړاندې کړې، نو دی به بيا اروپايي مشرانو ته خبر ورکړي. نوموړي وويل چې لومړی به "درناوي" له مخې د اوکرايین له ولسمشر ولودمير زېلينسکي سره خبرې وکړي.

ټرمپ زیاته کړه، "... زه به زنګ ورته ووهم او ښايي ورته ووايم چې ښه بخت ولرې، جګړې ته دوام ورکړه، او يا به ووایم چې موږ کولی شو يوه معامله وکړو".

ټرمپ دا هم وويل چې په کلکه له هغه څه سره همغږی نه دی چې د اوکرايين ولسمشر کړي دي.

ټرمپ مخکې زېلينسکي د اوکرايين د جګړې له کبله چې په ۲۰۲۲ کال کې د روسيې له بريد وروسته پيل شوه ملامت کړی و.

نوموړي همدا راز وويل چې په بله غونډه کې زېلينسکي هم شاملېدی شي او ښايي د هغه او پوتين تر منځ دری اړخيزه غونډه وشي.