जेव्हा हवेत धडकली दोन विमानं, भारताच्या इतिहासातील 10 भीषण विमान अपघात

गुजरातमध्ये 12 जून रोजी एअर इंडियाचं एक प्रवासी विमान कोसळून भीषण अपघात झाला. हे विमान अहमदाबाद शहरात विमानतळाजवळ मेघानीनगर या रहिवाशी भागात कोसळलं.

बोईंग 787-8 ड्रीमलायनर विमान लंडनच्या गॅटविकला जात होतं. मात्र, उड्डाणानंतर काही वेळातच हा अपघात घडला.

या अपघातात एकूण 260 जणांचा मृत्यू झाला होता. त्यात विमानातील 242 पैकी 241 जणांचा मृत्यू झाला, तर एकमेव प्रवासी बचावला. भारताच्या इतिहासातील सर्वात मोठ्या विमान अपघातांपैकी हा एक अपघात असल्याचं बोललं जात आहे.

या अपघाताचा प्राथमिक अहवाल शनिवारी (12 जुलै) समोर आला. यात अपघातामागचं संभाव्य कारण सांगण्यात आलं. त्यानंतर अहमदाबाद विमान अपघात पुन्हा चर्चेत आहे. त्या अनुषंगाने देशातील 10 मोठ्या विमान अपघातांबाबत जाणून घेऊया.

गेल्या पाच वर्षांत भारतातील हा सर्वात मोठा विमान अपघात आहे. यापूर्वीचा मोठा विमान अपघात 2020 मध्ये कोळीकोड येथे झाला होता.

विमान उड्डाणांच्या इतिहासातला सगळ्यात भयानक अपघात म्हणून या अपघाताकडे पाहिलं जातं. हवेत असताना दोन विमान एकमेकांशी धडकल्यामुळे हा अपघात झाला होता.

12 नोव्हेंबर 1996 रोजी हरियाणातील चरखी दादरी येथे हा विमान अपघात घडला होता. या अपघातात दोन व्यावसायिक विमानांचा समावेश होता.

सौदी अरेबियन एअरलाईन्सचं 763 आणि कझाकस्तान एअरलाईन्सचं 1907 ही दोन विमानं एकमेकांशी धडकून हा अपघात झाला होता.

दोन्ही विमानांमध्ये झालेला चुकीचा संपर्क आणि विमानाच्या उंचीबाबत दिलेल्या सूचनांचं उल्लंघन केल्यामुळे हा अपघात झाला होता.

या अपघातात दोन्ही विमानांमध्ये प्रवास करणाऱ्या एकूण 349 जणांचा मृत्यू झाला होता.

भारताच्या इतिहासातल्या सगळ्यात भीषण विमान अपघातांपैकी एक अपघात 1 जानेवारी 1978 रोजी मुंबईत झाला होता. एअर इंडियाचं एंपरर अशोक या विमानाचा अपघात झाला होता.

या अपघातात एअर इंडियाचं बोईंग 747-237B हे विमान कोसळलं होतं. नागरी विमान वाहतूक महासंचालनालयाच्या वेबसाईटवर दिलेल्या माहितीनुसार या विमानात प्रवास करणारे सर्व प्रवासी आणि कर्मचाऱ्यांचा या अपघातात मृत्यू झाला होता.

मुंबईवरून दुबईला निघालेलं हे विमान टेक-ऑफ नंतर काही वेळात अरबी समुद्रात कोसळलं आणि त्यातून प्रवास करणाऱ्या 213 जणांचा यामध्ये मृत्यू झाला.

त्यात 190 प्रवासी आणि 23 कर्मचाऱ्यांचा समावेश होता.

22 मे 2010 रोजी एअर इंडियाचं IX-812 हे विमान मंगलोरच्या आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर कोसळलं होतं.

बोईंग कंपनीचं 737-800 हे विमान दुबईहून मंगलोरला येत होतं आणि त्यात 166 लोक होते. यामध्ये अनेक भारतीय प्रवासी त्यांच्या घरी परतत होते.

हा एक टेबलटॉप रनवे होता आणि रनवेच्या दोन्ही बाजूला तीव्र उतार होता. या धावपट्टीवर विमान उतरल्यानंतर ते वेळेत थांबू शकलं नाही आणि खोल खड्ड्यात कोसळल्यामुळे विमानात स्फोट झाला. त्यानंतर विमान आगीच्या भक्ष्यस्थानी सापडलं.

अपघातात 158 जणांचा मृत्यू झाला होता. त्यापैकी फक्त 8 जण वाचले. वाचलेलेले बहुतेक जण विमानाच्या पुढच्या भागात बसलेले होते.

19 ऑक्टोबर 1988 रोजी, इंडियन एअरलाइन्सचं फ्लाइट 113 हे विमान अहमदाबादजवळ कोसळलं होतं. हे बोईंग 737 विमान होतं.

या अपघातात 133 जणांचा मृत्यू झाला होता. या अपघातात फक्त दोन जणांचा जीव वाचला होता.

कमी दृश्यमानतेच्या परिस्थितीत लँडिंग करण्याचा प्रयत्न करताना हे विमान कोसळलं होतं. वैमानिकांना सुरक्षितपणे विमान उतरवता आलं नाही.

12 ऑक्टोबर 1976 रोजी मुंबईवरून मद्रासला जाणाऱ्या या विमानाच्या उड्डाणाला उशीर झाला होता. 27 नंबरच्या धावपट्टीवरून टेक-ऑफ केल्यानंतर इंजिनमध्ये आग लागली.

त्यामुळे या विमानाने 9 नंबरच्या धावपट्टीवर पुन्हा उतरण्याचा प्रयत्न केला. पण या धावपट्टीपासून 800 ते 900 मीटर अंतरावर असतानाच हे विमान कोसळलं.

जमिनीवर कोसळून आग लागल्यामुळे या विमानातील सर्व 89 प्रवासी आणि 6 कर्मचाऱ्यांचा मृत्यू झाला. कॅरव्हेल व्हीटी-डीडब्ल्यूएन हे ते विमान होतं.

7 जुलै 1962 रोजी अल इटालीया या कंपनीचं विमान महाराष्ट्रातल्या जुन्नरजवळ कोसळलं होतं. सिडनीवरून रोमला जाणारं हे विमान ऑस्ट्रेलिया, सिंगापूर, बँकॉक, कराची आणि तेहरानमार्गे रोमला पोहोचणार होतं.

मुंबई विमानतळावर उतरण्याआधी महाराष्ट्रातल्या जुन्नरजवळील डोंगरात हे विमान कोसळलं आणि विमानातल्या 94 जणांचा मृत्यू झाला.

हा अपघात पायलटच्या नेव्हिगेशनच्या चुकीमुळे झाला होता. पायलटला असं वाटलं होतं की, निर्धारित स्थान जवळ आलं आहे.

त्यामुळे त्याने लवकर विमान खाली उतरवण्यास सुरुवात केली होती. त्यातूनच अपघात झाला. हे विमान उंच भूभागावर कोसळलं होतं.

14 फेब्रुवारी 1990 रोजी कर्नाटकातील बंगळुरूच्या एचएएल विमानतळावर लँडिंगच्या प्रयत्नात असणारं इंडियन एअरलाइन्सचं फ्लाइट 605 हे विमान कोसळलं.

एअरबस A320 हे विमान वेळेपूर्वीच खाली उतरत होतं आणि धावपट्टीच्या अगदी जवळ जाऊन ते कोसळलं. या दुर्दैवी अपघातात 146 प्रवासी आणि क्रू मेंबर्सपैकी 92 जणांचा मृत्यू झाला होता.

17 जुलै 1998 रोजी बिहारमधील पाटणा विमानतळाजवळ अलायन्स एअरच्या 7412 या विमानाचा दुर्दैवी अपघात झाला.

बोईंग 737-2A8 या विमानाचं लँडिंग दरम्यान नियंत्रण सुटलं आणि विमानतळाजवळील दाट लोकवस्तीच्या रहिवासी भागात हे विमान कोसळलं.

या दुर्घटनेत 60 जणांचा मृत्यू झाला होता. यामध्ये विमानातील 55 प्रवासी आणि क्रू मेंबर्स आणि अपघात घडल्या त्या ठिकाणी असलेल्या 5 जणांचा मृत्यू झाला.

आताचे छत्रपती संभाजीनगर आणि पूर्वीच्या औरंगाबादमध्येही एक भीषण विमान अपघात घडला होता.

इंडियन एअरलाइन्सचं 491 हे विमान 26 एप्रिल 1993 रोजी कोसळलं होतं.

औरंगाबाद विमानतळावर बोईंग 737-2A8 या विमानाची चाकं धावपट्टीवर आलेल्या एका ट्रकला धडकली होती.

या धडकेमुळे विमानाचं नियंत्रण सुटलं, ते कोसळलं आणि आग लागली. विमानातील 118 प्रवाशांपैकी 55 जणांचा या अपघातात मृत्यू झाला.

7 ऑगस्ट 2020 रोजी एअर इंडिया एक्सप्रेसचं IX-1344 हे विमान कोसळलं होतं. अलीकडच्या काळातील हा सर्वात मोठा अपघात होता.

कोरोनाकाळात परदेशात अडकलेल्या भारतीयांना मायदेशी परत आणण्यासाठी वंदे भारत मिशन अंतर्गत बोईंग 737-800 हे विमान दुबईहून कोळीकोड (कालिकत) इथं येत होते.

हा अपघात झाला तेव्हा मुसळधार पाऊस होता आणि कमी दृश्यमानता होती.

कोळीकोडच्या धावपट्टीवर उतरण्याचा प्रयत्न करताना, विमान धावपट्टीवरून घसरून 30 फूट खोल खड्ड्यात कोसळलं आणि त्याचे दोन तुकडे झाले.

या अपघातात दोन्ही वैमानिकांसह 21 जणांचा मृत्यू झाला होता आणि 100 हून अधिक जण जखमी झाले होते. त्यापैकी काहींना गंभीर दुखापत झाली होती.

बीबीसीसाठी कलेक्टिव्ह न्यूजरूमचे प्रकाशन.