अहमदाबाद विमान अपघात का झाला? तज्ज्ञांनी सांगितली 'ही' संभाव्य कारणं

अहमदाबादहून लंडनला जाणारे प्रवासी विमान गुरुवारी (12 जून 2025) दुपारी अहमदाबादमधील मेघाणीनगरमध्ये कोसळले. या अपघातात विमानातील 242 पैकी 241 जणांचा मृत्यू झाला आहे.

हे विमान अहमदाबाद सिव्हिल हॉस्पिटलच्या आवारात असलेल्या डॉक्टरांच्या वसतिगृहाच्या आणि मेसच्या इमारतीवर कोसळल्याची माहिती समोर आली आहे.

उड्डाण केल्यानंतर काही वेळातच हे विमान क्रॅश झाल्याची माहिती अधिकृत यंत्रणांनी दिली.

या विमानामध्ये क्रू मेंबर आणि पायलटसह एकूण 242 लोक होते.

अहमदाबादमधील या घटनेनंतर आता अपघातामागच्या कारणांबद्दल चर्चा सुरू झाली आहे.

एअर इंडियाने जाहीर केलेल्या माहितीनुसार, हे विमान AI171 दुपारी 1.38 मिनिटांनी अहमदाबादहून उड्डाण घेऊन युकेच्या दिशेनं निघालं होतं. पण बोईंग 787-8 प्रकारचं हे विमान काही क्षणांतच कोसळलं.

विमान वाहतूक तज्ज्ञांनी काय म्हटलं?

विमान वाहतूक तज्ज्ञांनी बीबीसीला सांगितलं की, विमान उड्डाण करताना त्याच्या पंखांच्या फ्लॅप्सची स्थिती ही एक समस्या असू शकते.

आम्ही व्हेरिफाय केलेल्या एक व्हीडिओत पाहिलं की, विमान खाली उतरताना जमिनीवर आदळताच मोठा स्फोट झाला.

विमान वाहतूक तज्ज्ञ जेफ्री थॉमस म्हणाले, "जेव्हा मी हे पाहिलं, तेव्हा अंडर कॅरेज (लँडिंग गियर) अजूनही खाली आहे, पण फ्लॅप्स मागे घेतले गेल्याचे दिसले."

"याचा अर्थ फ्लॅप्स पंखांशी समांतर होते आणि ते टेकऑफनंतर इतक्या लवकर अशा स्थितीत असणं खूपच असामान्य आहे", असं ते म्हणतात.

त्यांनी सांगितलं, "साधारणपणे, अंडर कॅरेज 10-15 सेकंदांत मागे घेतले जाते आणि त्यानंतर फ्लॅप्स 10-15 मिनिटांच्या कालावधीत मागे घेतले जातात."

आणखी एक तज्ज्ञ, टेरी टोझर म्हणतात, "घटनेची नेमकी कारणं काय असू शकतात? हे व्हीडिओवरून निश्चितपणे सांगणं खूप कठीण आहे. फ्लॅप्स विस्तारलेले दिसत नाहीत आणि तेच विमानाचे उड्डाण योग्यपणे न होण्याचं एक स्पष्ट कारण असू शकतं."

"जर फ्लॅप्स योग्यपणे सेट केलेले नसतील, तर ते संभाव्य मानवी त्रुटीकडे निर्देश करेल," असं माजी पायलट आणि बकिंगहॅमशायर न्यू युनिव्हर्सिटीचे वरिष्ठ व्याख्याते मार्को चॅन म्हणाले.

"पण व्हीडिओची गुणवत्ताही इतकी कमी आहे की, तेही निश्चित करता येत नाही," असंही त्यांनी नमूद केलं.

अशा प्रकारे बोईंग 787 कोसळण्याची पहिलीच वेळ

अहमदाबादमध्ये कोसळलेले एअर इंडियाचे हे बोईंग 787 विमान होते.

बीबीसीचे बिझनेस रिपोर्टर जोनाथन जोसेफ्स यांच्या मते, बोईंग 787 अशा प्रकारे कोसळण्याची ही पहिलीच वेळ आहे.

हे मॉडेल 14 वर्षांपूर्वी लाँच करण्यात आले होते आणि अवघ्या 6 आठवड्यांपूर्वीच विमान उत्पादक कंपनीने याचं कौतुक केलं होतं.

ड्रीमलाइनर म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या विमानाच्या या मॉडेलनं 1 अब्ज प्रवाशांचा वाहतूक टप्पाही गाठला आहे.

कंपनीनं दिलेल्या माहितीनुसार, जगभरातील 1 हजार 175 हून अधिक बोईंग विमानांच्या ताफ्यानं जवळपास 5 लाख उड्डाणं पूर्ण केली आहेत.

तसंच 30 दशलक्षाहून अधिक उड्डाण तासांचा प्रवास केला असल्याचं कंपनीनं नुकत्याच झालेल्या कार्यक्रमात सांगितलं होतं.

न थांबता प्रवास करण्याच्या या विमानाच्या क्षमतेमुळे नॉनस्टॉप फ्लाईट्ससाठी ही विमानं वापरली जातात.

अहमदाबादमधील विमान कोसळण्याच्या दुर्घटनेचा बोईंग कंपनीलाही मोठा धक्का बसला आहे.

कारण बोईंग कंपनी त्यांच्या 737 प्रोगाममध्ये जीवघेण्या दुर्घटनांसह अनेक समस्यांवर मात करण्यासाठी प्रयत्न करत होती.

लवकरच सीईओपदाची वर्षपूर्ती करणारे केली ऑर्टबर्ग यांच्यासाठी हा प्रसंग अत्यंत कसोटीचा असेल. समस्या सोडवण्यासाठीच अमेरिकन विमान उत्पादक कंपनीनं त्यांची या पदावर नियुक्ती केली होती.

अपघाताच्या शेवटच्या क्षणी काय घडलं?

या विमानात प्रवासी आणि क्रू मेंबर्स मिळून एकूण 242 जण होते अशी माहिती एअर इंडियाने सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म एक्सवर दिली. 242 पैकी 169 प्रवासी भारतीय होते, 53 ब्रिटिश नागरिक होते, 1 व्यक्ती कॅनेडियन होता, तर 7 लोक पोर्तुगालचे होते.

विमानाचा फ्लाइट ट्रॅकिंग डेटा 625 फूट (190 मीटर) उंचीवर संपला.

फ्लाइट ट्रॅकिंग वेबसाइट फ्लाइट राडार 24 नुसार, विमानाचा सिग्नल 'उड्डाणानंतर एका मिनिटापेक्षा कमी वेळात' तुटला.

नागरी उड्डाण महासंचालक (डीजीसीए) यांनी सांगितलं की, त्यांनी एटीसीला डिस्ट्रेस कॉल केला, परंतु त्यानंतर एटीसी कॉलला कोणताही प्रतिसाद मिळाला नाही.

विमान 175 नॉट्स (ताशी 324.1) वेगाने उड्डाण करत होते.

विमानामध्ये इमर्जन्सी असते तेव्हा Mayday चा कॉल दिला जातो. हा आंतरराष्ट्रीय पातळीवरचा Distress signal - म्हणजे विमान अडचणीत असल्याचं सांगणारा सिग्नल आहे.

दुसरीकडे, एएनआयने नागरी उड्डाण महासंचालक (डीजीसीए) यांचे निवेदन प्रसिद्ध केले आहे. त्यानुसार, "कॅप्टन सुमित सभरवाल यांना 8200 तासांच्या उड्डाणाचा अनुभव होता. तसेच सह-वैमानिकाला 1100 तासांच्या उड्डाणाचा अनुभव होता."

"एटीसीनुसार (एअर ट्रॅफिक कंट्रोलर), या विमानाने अहमदाबादहून दुपारी 1.38 वाजता उड्डाण केले. त्यांनी एटीसीला डिस्ट्रेस कॉल केला, परंतु त्यानंतर एटीसी कॉलला कोणताही प्रतिसाद मिळाला नाही."

"धावपट्टीवरून उड्डाण केल्यानंतर लगेचच विमान विमानतळाच्या बाहेर जमिनीवर पडले. अपघातस्थळावरून काळा धूर निघताना दिसत होता."

टाटा समुहाकडून मृतांच्या नातेवाईकांना 1 कोटी रुपयांची मदत

टाटा समुहाकडून या अपघातावर तीव्र दुःख व्यक्त करण्यात आलं.

या दुर्घटनेतील प्रत्येक मृताच्या कुटुंबाला 1 कोटींची मदत देणार असल्याचं टाटा सन्सचे अध्यक्ष एन. चंद्रशेखरन यांनी एक्सवर केलेल्या एका पोस्टमध्ये सांगितलं.

त्याचबरोबर जखमी झालेल्यांच्या उपचाराच्या खर्चाचा भारही उचलणार असल्याचं टाटा समूहानं स्पष्ट केलं.

तसंच बी. जे. मेडिकल कॉलेजच्या हॉस्टेलच्या इमारतीचं पुन्हा बांधकाम करण्यासाठी मदत करणार असल्याचंही चंद्रशेखरन म्हणाले आहेत.

(बीबीसीसाठी कलेक्टिव्ह न्यूजरूमचे प्रकाशन)