Cadw Ysgol Llansteffan ar agor fyddai'r 'anrheg Nadolig gorau'

Mae plant a rhieni Ysgol Gynradd Llansteffan wedi gofyn i Gyngor Sir Caerfyrddin am "yr anrheg Nadolig gorau" sef cadw eu hysgol ar agor.

Daw hyn ar ddiwrnod olaf y cyfnod ar gyfer cyflwyno gwrthwynebiadau i'r hysbysiad statudol i gau'r ysgol ddiwedd Awst 2026.

Wrth ganu carolau a chyflwyno cardiau Nadolig tu allan i Neuadd y Sir, Caerfyrddin ddydd Mawrth, fe alwodd rhieni, plant a ffrindiau Ysgol Llansteffan ar y cyngor i oedi'r cynnig.

Yn ôl y cyngor bydd yr holl sylwadau o'r cyfnod hysbysiad statudol yn cael eu hystyried cyn cael eu crynhoi mewn adroddiad i'w gyflwyno i'r cabinet.

Y cyngor llawn fydd yn gwneud y penderfyniad terfynol.

Ddiwedd Tachwedd penderfynodd aelodau cabinet Cyngor Sir Caerfyrddin gyflwyno hysbysiad statudol i gau Ysgol Llansteffan ddiwedd Awst 2026, gyda'r bwriad o drosglwyddo'r disgyblion i Ysgol Llangain.

Yn ôl ffigyrau'r cyngor, dim ond wyth disgybl oedd ar gofrestr Ysgol Llansteffan ar adeg cynnal cyfrifiad ysgolion mis Ionawr 2025, er bod capasiti ar gyfer 62 o ddisgyblion yn yr ysgol yn 2024/25.

Mae rhieni'r ysgol wedi bod yn dadlau, serch hynny, bod y ffigyrau wedi newid ers y cyfrifiad gydag 14 disgybl ar y gofrestr erbyn hyn.

Fore Mawrth dywedodd Mared Lenny, sy'n rhiant yn yr ysgol eu bod hi'n bwysig dangos "nad adeilad yn unig yw Ysgol Llansteffan".

"Yn ystod y Nadolig, cawn ein hatgoffa o werthoedd gofal, caredigrwydd a gwrando ar ein gilydd - yn enwedig ar blant," meddai.

"Er hyn, nid yw'r plant sy'n cael eu heffeithio fwyaf wedi cael dweud eu barn yn ystod y cyfnod gwrthwynebu.

"Ni ddylid gwneud penderfyniadau sy'n effeithio ar blant heb wrando ar ei lleisiau."

Yn ddisgybl yn yr ysgol, dywedodd Rosa, 9: "Fi ddim moyn i ti cau fy ysgol achos fi'n dwli arno fe a fi ddim moyn i ti cau e achos mae'r bobl yn yr ysgol hyn mor garedig i fi."

Ategodd Haf, 9, a Morfudd, 8 drwy ddweud: "Mae ysgolion bach yn bwysig i'r gymuned a phlant Cymru."

Ymysg rhai o'r ffactorau a nodwyd gan y cyngor dros gyhoeddi'r hysbysiad statudol i gau Ysgol Llansteffan roedd y nifer sylweddol o leoedd gwag yn yr ysgol, rhagolygon nifer y disgyblion "yn parhau i fod yn isel" a diffyg ariannol.

Yn ogystal ag Ysgol Llansteffan, mae dyfodol tair ysgol arall yn y sir hefyd dan fygythiad - Ysgol y Fro yn Llangyndeyrn, Ysgol Meidrim ac Ysgol Pontiets.

Fel rhiant i ddisgybl yn Ysgol Pontiets, ymunodd Rhiannon Williams â chriw Ysgol Llansteffan i ddangos ei chefnogaeth i'r ysgolion bach.

"Fi'n credu bod y cyngor yn bod yn ddiog iawn yn dewis yr ysgolion bach i gau," meddai.

"Does dim prawf gyda nhw bod yr ysgolion bach yma yn gwneud colled ariannol ac yn rhoi addysg sydd ddim o ansawdd i'r plant, mae 'na'n rubbish llwyr.

"Ni 'ma i ddangos bod ni yma i gefnogi'n gilydd. Just achos bod ni'n fach, dyw e ddim yn golygu bod ni ddim yn gryf."

Roedd Sioned Hâf o Ddyffryn Tywi hefyd yn awyddus i ddangos ei chefnogaeth.

"Dwi'n dod o gymuned lle mae'r ysgol eisoes wedi cau. Nid yn unig yn ein pentref ni ond y pentref mwyaf cyfagos i ni hefyd, sy'n golygu bod y plant yn gorfod cael eu shippo mewn i'r ysgol agosaf.

"Ni wedi teimlo first hand beth mae e'n teimlo fel i golli ysgol a'r syniad yna o gymuned o gwmpas ysgol hefyd."

Mae Ffred Ffransis o Gymdeithas y Iaith yn gofyn beth yw'r pwynt bod un adran o'r cyngor yn datblygu tai fforddiadwy yn Llangain a Llansteffan er mwyn denu teuluoedd ifanc ac adran arall yn cau'r ysgol.

"Dyw e ddim yn gwneud synnwyr! Allwn ni ddim fforddio colli mwy o'n cymunedau gwledig Cymraeg," meddai.

"Yr hyn sydd eisiau nawr, yn y tri mis nesaf, cyn gwneud y penderfyniad ym mis Mawrth, yw i'r swyddogion a'r cynghorwyr drafod gyda'r rhieni yma."

Mewn datganiad, fe ddywedodd Cyngor Sir Caerfyrddin: "Ar ôl i'r cyfnod hysbysiad statudol ddod i ben, byddwn ni'n ystyried yr holl sylwadau sydd wedi dod i law.

"Bydd y rhain yn cael eu crynhoi mewn adroddiad i'w gyflwyno i'r cabinet ac yna'r cyngor llawn a fydd yn gwneud y penderfyniad terfynol.

"Mae'r ffigyrau a ddefnyddir yn yr holl ddogfennau o ran y papurau cynigion ac ymgynghoriadau yn seiliedig ar y Cyfrifiad Ysgolion Blynyddol ar Lefel Disgyblion (CYBLD) diweddaraf a gynhelir ym mis Ionawr.

"Dyma'r ffigyrau i'w defnyddio i wneud penderfyniadau strategol ynghylch agor neu gau ysgolion.

"Mae hyn yn cael ei ystyried yn arfer da oherwydd bod y data hwn yn rhoi darlun llawn o'r sefyllfa addysg, yn seiliedig ar dystiolaeth.

"Mae nifer y disgyblion bob amser yn codi ac yn gostwng yn ystod y flwyddyn ac felly defnyddir y ffigur CYBLD bob amser fel y llinell sylfaen."

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, dolen allanol, X, dolen allanol, Instagram, dolen allanol neu TikTok, dolen allanol.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [email protected], dolen allanol neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.