 |
 Graffiti
Graffiti ar y we i ddisgyblion ysgol
Adolygiad Caron Wyn Edwards o Graffiti gan Angharad Devonald (Dref Wen).
Nid tasg rwydd yw ysgrifennu i bobl ifanc yn eu harddegau. Yn fwy nag unrhyw ystod oedran arall, mae'n rhychwantu gallu ac aeddfedrwydd - gyda'r rheiny'n amrywio'n aruthrol o un i'r llall.
Fodd bynnag, mae Angharad Devonald, sy'n un o don newydd o leisiau yng Nghymru, wedi llwyddo i greu gwaith sy'n afaelgar, yn feiddgar ac yn gyfoes.
Mae Graffiti - sy'n anelu at ddarllenwyr rhwng 12 a 16 yn fy nhyb i - yn nofel sy'n dilyn hynt a helynt criw o bump o ddisgyblion ysgol wrth iddynt ddechrau tymor newydd wedi'r haf, a hynny yn y Chweched Dosbarth.
Mae'r pump yn cynnwys dwy ferch, Helen a Gwen, a thri o fechgyn, Neil, Gareth a Steff, ac mae'r stori'n cylchdroi'n bennaf o gwmpas cymeriad Gwen.
Ymhell o fod yn bur
Yn wahanol i'r hyn a awgryma ei henw, mae Gwen ymhell o fod yn bur a pherffaith. Er yn beniog, ac yn llwyddiannus yn ei gwaith academaidd, nid yw'n fodlon ei byd.
Wedi dechrau ymhél â bachgen hŷn o'r enw Jac, mae'n canfod ei hun mewn llond gwlad o broblemau.
Dechreua pethau fynd o chwith pan gaiff ei diarddel o'r ysgol wedi iddi gael ei dal yn ysmygu ac yfed dan oed mewn tafarn yn y dref. Ond diarddel ai peidio, mae'n parhau i fod yn ddisgybl poblogaidd iawn yn yr ysgol, ac mae'r pedwar arall yn penderfynu gweithredu i'w chael yn ôl.
Ffurfio gwefan
Caiff Steff y syniad o ffurfio gwefan - 'Graffiti' - anhysbys, y gall pobl ymweld â hi i arwyddo deiseb yn cefnogi croesawu Gwen yn ôl i'r ysgol.
Wedi i hyn brofi'n llwyddiant ysgubol, mae'r criw yn penderfynu dyfalbarhau â'r wefan a chreu rhyw fath o dudalen gymorth i ddisgyblion eraill.
O ganlyniad, ceir trafodaeth ar feichiogrwydd dan oed, ac o bynciau sy'n cyffwrdd â chamdrin yn y cartref, a chyffuriau a pheth wmbreth o bynciau eraill.
A thrwy'r cyfan, mae ymdriniaeth yr awdur â'r pynciau anodd hyn, yn sensetif a chydwybodol a byth yn cael ei ddefnyddio er effaith.
Amserol dros ben
Mae'r nofel yn un amserol dros ben ac i gefnogi'r thema gyfoes, defnyddia'r awdur dechnegau diweddar megis negeseuon testun ac e-byst i gyfleu'r stori.
Mae hyn yn hynod effeithiol gan ei fod yn creu math ar ddeialog rhwng cymeriadau, a hynny mewn ffordd amwys iawn.
Rydym ni fel darllenwyr yn aml gam ar y blaen i'r cymeriadau, ac mae hyn yn ysgogi rhywun i barhau i ddarllen ac yn wir, i edrych ymlaen at droi'r dudalen a chanfod beth sy'n digwydd nesaf.Mae'r arddull ar y cyfan yn eitha' moel, ac yn atgoffa rhywun ar brydiau, o nofel Pam Fi Duw?
Rhywbeth a allai beri problem i ddarllenwyr o'r gogledd yw fod cryn dipyn o ddefnydd o dafodiaeth ddeheuol yn y nofel er, yn bersonol, nid oedd hyn yn amharu dim ar fy mwynhad o'r llyfr - a dydy'r nofel ddim hyd yn oed wedi ei hanelu ataf i!
Mae Graffiti yn nofel fyddai'n apelio i ystod eang o blant gyda gwahanol lefelau o ddealltwriaeth. Ac er na fyddai hwyrach yn ymestyn rhai o'r garfan hynaf o ddarllenwyr, mae hi'n nofel y gall plant ymhob blwyddyn yn yr ysgol uwchradd, ei mwynhau a'i gwerthfawrogi.
Cysylltiadau Perthnasol
Barn disgyblion Gwynllyw
Holi'r awdur
|
|
|  | |  | |  | |  | | |  Sôn amdanynt
Rhestr o'r holl lyfrau sydd wedi cael sylw ar BBC Cymru'r Byd.
|
|
|
|  | |  | | |  Gair am air:
Detholiad o ddyfyniadau - ydych chi'n gwybod pwy yw'r awdur?
|
|
|
|
|
Llyfrau - gwefan newydd
Teulu Lòrd Bach
Petrograd
Lôn Goed
Silff y llyfrau diweddar
Hanner Amser
Deryn Glân i Ganu 
Awduron Cymru
Roger Boore
Nadolig a Rhagfyr 2008
Dolennau defnyddiol